W pierwszych trzech kwartałach 2022 roku zgłoszono do ZUS około 1,3 mln umów o dzieło, czyli o 6,5 procent więcej niż w podobnym okresie poprzedniego roku. Najwięcej osób wykonujących takie umowy pracowało w sekcji „działalność profesjonalna, naukowa i techniczna”.

Przepisy Tarczy Antykryzysowej od 1 stycznia 2021 roku wprowadziły obowiązek informowania ZUS o umowach o dzieło. Zobowiązani przekazują informację na formularzu RUD (zgłoszenie umowy o dzieło). Wpisują do niego dane swoje oraz wykonawcy umowy o dzieło, a także datę jej rozpoczęcia i zakończenia oraz jej przedmiot. Na jednym formularzu RUD zamawiający może wpisać maksymalnie 10 umów zawartych z tym samym wykonawcą.

– W pierwszych trzech kwartałach 2022 roku przekazano do ZUS 853,6 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono 1,27 mln umów o dzieło. W porównaniu z poprzednim rokiem odnotowano wzrost składanych formularzy RUD o 8 procent, a liczby zawieranych umów o dzieło o 6,5 procent – poinformowała prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS.

– Dzięki rejestrowi wreszcie wiemy, ile w Polsce zawarto umów o dzieło, z kim oraz w jakich branżach. To nieocenione informacje dla państwa. Na pewno będą one pomocne do budowania polityki gospodarczej i tej związanej z rynkiem pracy. Jeszcze kilkanaście miesięcy temu nie mieliśmy podstawowej wiedzy na ten temat, co rodziło wiele problemów, np. przy tworzeniu ustaw. Nikt nie był bowiem w stanie oszacować skutków finansowych po zmianach pewnych przepisów – wyjaśnia prof. Uścińska.

W trzech pierwszych kwartałach 2022 roku najwięcej formularzy RUD złożono we wrześniu – 102,7 tys. Zawierały one informacje o 140,8 tys. umów i zostały przekazane przez 18,9 tys. podmiotów.

Kto najczęściej zgłaszał zawarcie umowy

Od 1 stycznia do 30 września 2022 roku umowy o dzieło na formularzu RUD zgłosiło 62,9 tys. podmiotów. Największą grupę stanowili płatnicy składek zarejestrowani w ZUS – 97 procent wszystkich podmiotów. Osób fizycznych, które zgłosiły do ZUS umowę o dzieło, a nie są płatnikami składek, było 1145. Jest to 1,8 procent ogółu zgłaszających.

Kto wykonuje umowy

Największa grupa wykonawców umów o dzieło to mężczyźni w wieku 30–39 lat. Było ich 68,8 tys. Stanowią oni 25 procent wszystkich zgłoszonych. Umowy o dzieło najczęściej zawierano na 8 dni.

Umowy o dzieło zawierano również z cudzoziemcami. Stanowili oni 5,48 procent wszystkich wykonujących takie umowy. Najczęściej podpisywano umowy z obywatelami Ukrainy – 41 procent. Rzadziej dotyczyło to obywateli: Białorusi – 14,7 procent, Niemiec – 4,3 procent, Wielkiej Brytanii – 3,5 procent, Rosji – 3,3 procent, USA – 2,7 procent, Włoch – 2,3 procent, Francji – 2 procent, Pakistanu 1,8 procent, Hiszpanii – 1,6 procent, Czech – 1,5 procent, Indii – 1,1 procent czy Gruzji – 1,1 procent.

Najwięcej osób wykonujących umowy o dzieło zostało wykazanych w sekcji M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, było to 68 677 wykonawców (20,15 procent). Na dalszych miejscach znalazły się sekcje: J – informacja i komunikacja – 67 172  wykonawców (19,71 procent), R – działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją – 46 990 wykonawców (13,79 procent), P – edukacja – 42 351 wykonawców (12,43 procent), S – pozostała działalność usługowa – 34 961 wykonawców (10,26 procent), C – przetwórstwo przemysłowe – 14 278 wykonawców (4,19 procent), O – administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne – 14 147 wykonawców (4,15 procent).

Umowy o dzieło zgłaszano przede wszystkim na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) PUE ZUS. W ten sposób przekazano 740,2 tys. formularzy RUD. Jest to 86,7 procent ogółu zgłoszeń.

ZUS