Wnioskodawca wystąpił do ubezpieczycieli o pokrycie straty finansowej zgodnie z umowami w zakresie OC z tytułu prowadzonej działalności i posiadanego mienia – zgodnie z okresem udzielania przez danego ubezpieczyciela ochrony ubezpieczeniowej. Czy Wnioskodawca prawidłowo dokonał kwalifikacji zwróconych przez ubezpieczycieli kwot zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p i nie zaliczył ich do przychodów podatkowych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z póź. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2016 r. (data wpływu 30 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca prawidłowo dokonał kwalifikacji zwróconych przez ubezpieczycieli kwot zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p i nie zaliczył ich do przychodów podatkowych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca prawidłowo dokonał kwalifikacji zwróconych przez ubezpieczycieli kwot zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p i nie zaliczył ich do przychodów podatkowych.

W ww. wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka (Wnioskodawca) jest spółką zależną Spółki A. Zgodnie z umową o świadczenie usług Wnioskodawca wykonuje na rzecz Spółki A czynności (usługi) zlecone. W dniu 26 października 2015 r. wpłynęła do Wnioskodawcy nota obciążeniowa wystawiona przez Spółkę A z tytułu poniesienia przez nią szkody z winy Wnioskodawcy podczas realizacji procesu obsługi klienta. Kwota obciążenia wynosiła 130.330,16 zł i stanowiła wartość szkody, którą Spółka A musiała zwrócić klientowi. Wnioskodawca zaakceptował notę i zakwalifikował ją jako koszt niestanowiący kosztów uzyskania przychodów.

W związku z powyższym zdarzeniem Wnioskodawca wystąpił do ubezpieczycieli o pokrycie straty finansowej zgodnie z umowami w zakresie OC z tytułu prowadzonej działalności i posiadanego mienia – zgodnie z okresem udzielania przez danego ubezpieczyciela ochrony ubezpieczeniowej.

W dniu 7 grudnia 2015 r. pierwsze Towarzystwo Ubezpieczeniowe uznało zasadność zgłoszonej szkody i przyznało Wnioskodawcy zwrot na kwotę 19.622,04 zł – wypłata w dniu 9 grudnia 2015 r. została zrealizowana bezpośrednio na rachunek Spółki A według dyspozycji Wnioskodawcy. W odniesieniu do pozostałej do wypłaty przez pierwszego ubezpieczyciela kwoty (608,42 zł), Wnioskodawca został poproszony o dostarczenie dodatkowych dokumentów dotyczących sprawy.

W dniu 29 grudnia 2015 r. Wnioskodawca przelał na rachunek Spółki A kwotę 110.708,12 zł tytułem uregulowania pozostałej części zobowiązania wynikającego z powyższej noty obciążeniowej.

Drugie Towarzystwo również rozpatrzyło pozytywnie zasadność szkody. Zwrot nastąpił na rachunek Wnioskodawcy w dwóch terminach: w dniu 8 stycznia 2016 r. – kwota 99.350,54 zł a w dniu 29 lutego 2016 r. kwota 10.749,16 zł.

W dniu 12 lutego 2016 r. pierwsze Towarzystwo Ubezpieczeniowe zwróciło pozostałą kwotę 608,42 zł – bezpośrednio na rachunek Spółki A.

Łączny zwrot dokonany przez ubezpieczycieli na rzecz Wnioskodawcy był w wysokości poniesionych wydatków na zaspokojenie roszczeń podmiotu poszkodowanego – 130.330,16 zł.

W związku z powyższym opisem sformułowano następujące pytanie.

Czy w powyższym stanie faktycznym Wnioskodawca prawidłowo dokonał kwalifikacji zwróconych przez ubezpieczycieli kwot zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p (Dz.U. 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) i nie zaliczył ich do przychodów podatkowych?

Wnioskodawca przedstawił następujące stanowisko:

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2014 poz. 851 z późn. zm.) – dalej „ustawa o CIT” kwoty otrzymane jako zwrot wydatków, które nie zostały uprzednio zaliczone do podatkowych kosztów uzyskania przychodów, nie będą stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Wnioskodawca otrzymał notę obciążeniową z tytułu nienależytego wykonania umowy o świadczenie usług, w wyniku którego Spółka A poniosła szkodę. Dla celów podatkowych wydatek ten w myśl art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT nie został przez Wnioskodawcę zaliczony do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Wnioskodawca wystąpił do ubezpieczycieli o zwrot wydatków poniesionych na zaspokojenie roszczeń podmiotu poszkodowanego. Wnioskodawca zobowiązany był do przedstawienia ubezpieczycielom wszelkich dokumentów i dowodów dotyczących poniesionych kosztów związanych z naprawieniem powstałej szkody. Gdyby bowiem Wnioskodawca nie poniósł żadnych kosztów związanych z zaistniałą szkodą – sam fakt jej zaistnienia nie dawałby możliwości ubiegania się o wypłatę środków od ubezpieczycieli.

Jak czytamy w komentarzu do ustawy o CIT „CIT. Komentarz: Podatki i rachunkowość.” Wyd. Wolters Kluwer. rok 2014 dotyczącym art. 12 ust. 4 pkt 6a „…W przypadku zwrotu uprzednio poniesionych kosztów obowiązuje zasada symetrii: „koszt podatkowy” – „przychód podatkowy” oraz „koszt niepodatkowy” – „przychód niepodatkowy”.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, poprzez art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawodawca realizuje zasadę neutralności podatkowej.

Dopuszczenie opodatkowania otrzymanego od ubezpieczycieli zwrotu wydatków obciążających Wnioskodawcę, które nie stanowiły kosztów podatkowych, byłoby naruszeniem tej zasady.

Jeżeli Wnioskodawca poniósł wydatki, które zostały mu następnie zwrócone w formie wypłaconego odszkodowania, to mamy do czynienia ze zwrotem poniesionych wydatków nie tylko pod względem ekonomicznym, ale również prawnym – jak wskazuje stanowisko Ministra Finansów przedstawione w piśmie z dnia 29 maja 2007 r. znak MB8/420/2007.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie min.: w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 12 lutego 2013r (sygn. IPTPB3/423-141/12-3/IR), w której stwierdzono ” W sytuacji, gdy wydatki poniesione przez Wnioskodawcę tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną kontrahentowi poprzez dostarczenie wadliwego surowca nie stanowiły u Wnioskodawcy kosztów uzyskania przychodów, otrzymane odszkodowanie od ubezpieczyciela, jako przychód stanowiący zwrot wydatków, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, nie stanowi przychodu podatkowego”, a także w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 12 czerwca 2007 r. (sygn. I SA/Gd 357/07) – „kwota odszkodowania wypłacona podatnikowi, który uprzednio poniósł wydatki związane ze zdarzeniem wywołującym szkodę, a które zgodnie z art. 16 u.p.d.o.p. nie mogły być zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów, w wysokości odpowiadającej poniesionym wydatkom, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a powołanej ustawy nie stanowi przychodu podatnika.”

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2014 poz. 851 z późn. zm.) nie zawiera definicji przychodu. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Z zastrzeżeniem art. 12 ust. 3 i 4 oraz art. 14, przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe (art. 12 ust. 1 pkt 1). Na podstawie art. 12 ust. 1 omawianej ustawy można stwierdzić, że – co do zasady – przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną.

Należy przy tym podkreślić, że z uwagi na otwarty charakter regulacji zawartej w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ocena, czy dokonanie określonej czynności bądź zaistnienie określonego zdarzenia powoduje powstanie przychodu, nie powinna ograniczać się do stwierdzenia, że analizowana czynność/zdarzenie nie zostało wymienione w żadnym z punktów tego przepisu jako skutkujące przychodem, ale wymaga również zbadania, czy jej dokonanie/zaistnienie wiąże się z uzyskaniem przysporzeń majątkowych przez podatnika.

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. „Należność” wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

Ustawodawca nie zastrzega, że przychodem są tylko wymienione w art. 12 ustawy pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej zwłaszcza, że listę pożytków – stanowiącą katalog zamknięty, którego zakres nie podlega rozszerzeniu czy też zawężeniu – które nie mogą być zaliczone do przychodów, zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu (brak w nim jednakże przychodu pochodzącego z odszkodowania).

Zatem bez znaczenia przy rozpoznawaniu przychodu pozostaje źródło pochodzenia tych środków. Oznacza to, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na rachunek Spółki stanowią, w rozumieniu ustawy podatkowej, przychód. Dotyczy to zarówno należności będących wprost wynikiem prowadzonej działalności gospodarczej, jak również innych definitywnych przysporzeń finansowych, jakimi niewątpliwie są odszkodowania.

W przedmiotowej sprawie można rozważyć możliwość zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Otrzymane przez Spółkę od ubezpieczycieli kwoty, określone przez Wnioskodawcę jako „zwrot” zgodnie z umowami w zakresie OC z tytułu prowadzonej działalności i posiadanego mienia (zgodnie z okresem udzielenia przez danego ubezpieczyciela ochrony ubezpieczeniowej)jest wykonaniem świadczenia wynikającego z zawartych umów ubezpieczenia i nie jest zwrotem wydatków poniesionych przez Spółkę niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii „innych wydatków”, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a cytowanej ustawy, konieczne jest, by „wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” w rozumieniu ustawy oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc „wydatek zwrócony” to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

Reasumując, otrzymane od ubezpieczycieli kwoty, będące wykonaniem świadczenia wynikającego z zawartych umów ubezpieczenia stanowią przychód podatkowy zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych oraz wyroku sądu wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i tylko w tych sprawach są wiążąca. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Interpretacja indywidualna z 12 lipca 2016 r., sygn. ITPB3/4510-268/16/MJ – Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy