INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

UZASADNIENIE

W dniu 26 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny, uzupełniony pismem z 26 czerwca 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczek.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 14 sierpnia 2018 r. (data wpływu 17 sierpnia 2018 r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 2 sierpnia 2018 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.500.2018.3.ICZ, 0111-KDIB2-2.4014.97.2018.3.HS.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącego stroną postępowania:

P. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

• Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

H. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Zainteresowany będący stroną postępowania, Spółka P. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej „podatek VAT”). Podstawową działalnością Spółki jest produkcja i sprzedaż taśm ostrzegawczych i ostrzegawczo-lokalizacyjnych, dostawy systemów oznaczeniowo-lokalizacyjnych oraz produkcja i sprzedaż wyrobów i towarów niezbędnych do prowadzenia gospodarki odpadami, tj. worków i pojemników.

Zainteresowany będący stroną postępowania (Spółka) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w kwietniu 2018 r. zawarł umowę pożyczki pieniężnej ze swoim wspólnikiem, tj. Spółką H. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania (dalej: „Pożyczkobiorca”). Przedmiotem umowy jest udzielenie przez Spółkę Pożyczkobiorcy pożyczki pieniężnej w terminie do 30 czerwca 2018 r., przy czym ostateczna kwota pożyczki nie jest znana, lecz strony umowy ustaliły, że jej górna granica nie przekroczy oznaczonej kwoty. Wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie, poprzez wypłatę poszczególnych transz, w zależności od zapotrzebowania Pożyczkobiorcy oraz możliwości finansowych Spółki. Strony zobowiązały się podpisać odrębne pisemne porozumienie, na mocy którego potwierdzą wysokość wypłaconych środków. Z tytułu udzielenia pożyczki Spółce przysługuje wynagrodzenie w wysokości określonych umownie odsetek. Środki na wypłatę poszczególnych transz pożyczki Spółka pozyska z własnych środków obrotowych, zaangażowanych w jej działalność gospodarczą.

Celem udzielenia pożyczki było czerpanie zysku z takiej działalności, a nie wsparcie finansowe wspólnika, który zobowiązał się zwrócić kwotę pożyczki wraz z odsetkami. Czynność udzielenia pożyczki wspólnikowi przez Spółkę jest działaniem, które generuje przychody u Spółki. Tak więc Spółka osiąga korzyść, wykorzystuje majątek rzeczowy (pieniądze) w celu uzyskania dochodu, oraz stanowi to zyskowny i bezpieczny sposób inwestowania środków finansowych, z którego generuje zysk w postaci oprocentowania pożyczki.

Obciążenie odsetkami w momencie ich wymagalności Spółka udokumentuje fakturą. Spółka informuje, że działalność w zakresie udzielenia pożyczki, w chwili jej udzielenia, nie była wpisana do umowy Spółki oraz wykazana w Krajowym Rejestrze Sądowym. Spółka nie wyklucza, że w przyszłości będzie udzielać kolejnych pożyczek, w tym również na rzecz podmiotów niepowiązanych. Pożyczki udzielane będą w sytuacji posiadania przez Spółkę nadwyżek środków finansowych, a otrzymywane z ich tytułu wynagrodzenie w postaci odsetek przeznaczane będzie na finansowanie bieżącego funkcjonowania Spółki.

Spółka oraz Pożyczkobiorca określani są w niniejszym wniosku łącznie jako „Zainteresowani”.

W uzupełnieniu wniosku z 26 czerwca 2018 r. (data wpływu 28 czerwca 2018 r.) Zainteresowani doprecyzowali, że dotyczy on nie tylko zaistniałego stanu faktycznego, ale również zdarzenia przyszłego oraz dodali dodatkowe pytanie m.in. w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, a także rozszerzyli stanowisko Zainteresowanych i jego uzasadnienie.

Zainteresowani składają wspólny wniosek o interpretację indywidualną, gdyż są podmiotami uczestniczącymi wspólnie w tym samym stanie faktycznym, będącym przedmiotem niniejszego wniosku, a także niewykluczone, że w przyszłości będą uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym polegającym na udzieleniu przez Spółkę na rzecz Pożyczkobiorcy pożyczki. Wnioskodawca zainteresowany jest ustaleniem, czy udzielenie przez niego na rzecz Pożyczkobiorcy pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, jak i czy udzielenie w przyszłości na rzecz Pożyczkobiorcy pożyczki będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT i jednocześnie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku VAT.

Pożyczkobiorca zainteresowany jest ustaleniem tych samych kwestii w związku z koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w razie uznania, że udzielenie pożyczki, które już nastąpiło czy też ewentualne udzielenie pożyczki w przyszłości jest poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytania.

• W przypadku uznania przez Organ, że pożyczka udzielona przez Spółkę Pożyczkobiorcy zwolniona jest od podatku VAT: czy na Pożyczkobiorcy ciąży obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy pożyczki ze Spółką? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)
• W przypadku uznania przez Organ, że jeżeli w przyszłości Spółka udzieli kolejnych pożyczek pieniężnych na rzecz Pożyczkobiorcy, to czynności udzielania tych pożyczek będą podlegały przepisom Ustawy VAT i na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy będą zwolnione z opodatkowania, to czy na Pożyczkobiorcy będzie ciążyć obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy pożyczki ze Spółką? (pytanie oznaczone w uzupełnieniu wniosku nr 4)

Zdaniem Zainteresowanych – w odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku nr 2 – w przypadku uznania przez Organ, że pożyczka udzielona przez Spółkę Pożyczkobiorcy jest zwolniona od podatku VAT, na Pożyczkobiorcy nie ciąży obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy pożyczki ze Spółką.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Jak wynika z przywołanego wyżej art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, objęcie czynności udzielenia pożyczki zakresem opodatkowania podatkiem VAT, w tym zwolnienie tej czynności od podatku VAT, skutkuje wyłączeniem umowy pożyczki spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, jeżeli Organ uzna, że pożyczka udzielona przez Spółkę jest zwolniona od podatku VAT, zdaniem Zainteresowanych na Pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty od tej pożyczki podatku od czynności cywilnoprawnych. Przynajmniej jedna ze stron umowy pożyczki (w tym wypadku Spółka) będzie bowiem zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (udzielenia pożyczki).

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 lipca 2017 r. Znak 0111-KDIB4.4014.172.2017.1.ASz, Organ stwierdził, że:

„Skoro zatem – jak wskazał Wnioskodawca – opisana we wniosku pożyczka – udzielona Wnioskodawcy przez spółkę podlegała uregulowaniom ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka zwolniona była z opodatkowania na podstawie przepisów tejże ustawy, to w analizowanej sprawie znalazł zastosowanie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Wnioskodawcy, jako pożyczkobiorcy, z tytułu zawarcia opisanej we wniosku umowy pożyczki, nie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.”

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca przywołuje również następujące interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z:

• 30 czerwca 2017 r. Znak 0111- KDIB4.4014.148.2017.2.JKU,
• 21 czerwca 2017 r. Znak 0114- KDIP3-2.4014.46.2017.1.JG1,
• 9 czerwca 2017 r. Znak 0111- KDIB4.4014.128.2017.l.MPU.

Zdaniem Zainteresowanych – w odniesieniu do pytania oznaczonego w uzupełnieniu wniosku nr 4 – w przypadku uznania przez Organ, że jeżeli w przyszłości Spółka udzieli kolejnych pożyczek pieniężnych na rzecz Pożyczkobiorcy, to czynności udzielania tych pożyczek będą podlegały przepisom Ustawy VAT i na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy będą zwolnione z opodatkowania, na podmiocie, który otrzyma pożyczkę nie będzie ciążyć obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy pożyczki ze Spółką.

Zainteresowani wskazują, że aktualność zachowuje wywód Zainteresowanych przedstawiony w uzasadnieniu ich stanowiska w odniesieniu do pytania nr 2.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych jedynie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Ocena stanowiska Zainteresowanych w zakresie podatku od towarów i usług została dokonana w odrębnym rozstrzygnięciu, tj. interpretację indywidulaną z 23 sierpnia 2018 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.500.2018.4.ICZ.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) – podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).

Art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że – przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Obowiązek ten, jak wynika z treści art. 4 pkt 7 cyt. ustawy – ciąży przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku (art. 5 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – podstawę opodatkowania stanowi przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy – stawka podatku od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego wynosi 2%, z zastrzeżeniem ust. 5.

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z opisu przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniu wynika, że w kwietniu 2018 r. Spółka zawarła umowę pożyczki, na podstawie której udzieli w terminie do 30 czerwca 2018 r. pożyczki pieniężnej Spółce P. (Pożyczkobiorcy). Ponadto, w przyszłości również może udzielać pożyczek m.in. Spółce P. Celem udzielenia pożyczki jest czerpanie zysku z takiej działalności, a nie wsparcie finansowe wspólnika. Czynność udzielenia pożyczki jest działaniem, które generuje przychody u Spółki. Tak więc Spółka osiąga korzyść, wykorzystuje majątek rzeczowy (pieniądze) w celu uzyskania dochodu, oraz stanowi to zyskowny i bezpieczny sposób inwestowania środków finansowych, z którego generuje zysk w postaci oprocentowania pożyczki.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek powyższe zapytanie Zainteresowanych dotyczy opodatkowania umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższe transakcje – dokonywane pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub czy przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tych czynności, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W indywidualnej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 sierpnia 2018 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.500.2018.4.ICZ wydanej dla Zainteresowanych Organ odstąpił od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Zainteresowanych, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, podzielając ich stanowisko, że „czynność udzielenia pożyczki pieniężnej przez Spółkę na rzecz Pożyczkobiorcy stanowiąc odpłatnie świadczoną usługę podlega przepisom Ustawy VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, przy czym czynność ta korzysta ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT. (…) jeżeli w przyszłości Spółka udzieli kolejnych pożyczek pieniężnych na rzecz Pożyczkobiorcy, to czynności udzielania tych pożyczek stanowiąc odpłatnie świadczone usługi będą podlegały przepisom Ustawy VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT i na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy będą zwolnione z opodatkowania.”

W związku z powyższym, skoro opisane we wniosku umowy pożyczek będą zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie, umowy te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a na Pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek uiszczenia tego podatku.

Stanowisko Zainteresowanych uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn. 10.09.2018 r. – sygn. 0111-KDIB2-2.4014.97.2018.4.HS