• Projekt ustawy zapewnia kompleksową reformę finansów samorządów i wprowadza systemowe rozwiązania.
• Każda jednostka samorządu terytorialnego zyska na zmianie.
• W 2025 r. dochody JST wzrosną o 24,8 mld zł w stosunku do obowiązującego systemu.
• W perspektywie najbliższej dekady dochody JST wzrosną o ponad 345 mld zł.

To największa i najważniejsza reforma dochodów jednostek samorządu terytorialnego od ponad 20 lat. Od początku roku pracowaliśmy nad tą reformą, spotykaliśmy się ze stroną samorządową i udało nam się wypracować najlepsze i najbardziej racjonalne rozwiązania zaakceptowane przez obie strony. Przygotowaliśmy zmiany, na których zyska każda jednostka samorządu terytorialnego – niezależnie od wielkości, pamiętając o elemencie solidarnościowym

– powiedział minister finansów Andrzej Domański.

Jak dodał:

Dla samorządów, na terenie których znajdują się tereny zielone, z których wszyscy korzystamy, ale koszty ich utrzymania ponoszą samorządy, zapewniliśmy stosowne wyrównanie.

Jestem przekonany, że zaplanowane przez nas rozwiązania wzmacniające finanse polskich samorządów pozwoli nie tylko lepiej planować wydatki ale również efektywniej inwestować środki, chociażby z związku z  realizacją KPO. Dzięki tej reformie uda nam się zwiększyć inwestycje, a co za tym idzie również wzrost gospodarczy w kolejnych latach

– powiedział minister finansów Andrzej Domański.

Nowe rozwiązania przywrócą systemowi dochodów samorządów przejrzystość i zapewnią ich apolityczny charakter. Dochody lokalnych społeczności oparte będą na obiektywnych parametrach, mierzalnych za pomocą danych statystycznych.

Najważniejsze założenia reformy finansów jednostek samorządu terytorialnego:

• wzmocnienie i ustabilizowanie finansów JST poprzez zwiększenie ich dochodów własnych;
• każdy samorząd będzie miał zagwarantowane wyższe dochody niż obecnie;
• zmniejszenie wpływów zmian podatkowych na dochody podatkowe JST;
• dochody podatników będą podstawą naliczania dochodów JST z udziału w PIT i CIT (dochody JST nie będą zależały od zmian w systemie podatkowym, ale od tego, jakie dochody mają mieszkańcy. Ułatwi to samorządom wieloletnie planowanie, w tym w planowanie inwestycyjne);
• do bazy naliczania dochodów JST z udziału w PIT i CIT będą wliczane dochody z podatku zryczałtowanego od przychodów ewidencjonowanych;
• naliczanie potrzeb finansowych samorządów (takich jak potrzeby wyrównawcze, potrzeby oświatowe, potrzeby rozwojowe, potrzeby ekologiczne, potrzeby uzupełniające), zamiast obecnych części subwencji ogólnej;
• likwidacja wydatków JST z tytułu wpłat „janosikowego” do budżetu państwa;
• wydzielenie miast na prawach powiatu jako oddzielnej kategorii JST;
• odejście od kilku rozdrobnionych rezerw subwencji ogólnej na rzecz jednej dużej.

Projekt ustawy wzmacnia także samodzielność finansową samorządów:

• nastąpi jakościowa zmiana w strukturze dochodów budżetów samorządowych w postaci zasadniczego wzrostu poziomu dochodów. W efekcie dochody własne odzyskają swój podstawowy i stymulacyjny charakter;
• reforma oznacza koniec z subwencjonowaniem bogatych samorządów. Będą one finansowane z dochodów własnych pochodzących ze swojego terenu;
• zgodnie z ideą samorządności subwencja ogólna z budżetu będzie mieć charakter uzupełniający;
• istotnie zwiększą się także środki na potrzeby rozwojowe JST – z poziomu 3,5 mld zł do poziomu 8,6 md zł, tj. o 245%.

Źródło: MF