Obowiązki pracodawcy dotyczące profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników określono w przepisach rangi ustawowej (art. 226–233 k.p.) oraz w regulacjach wykonawczych, spośród których największe znaczenie ma rozp. MPiPS z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.), zwane dalej „rozp. w sprawie bhp”. Warto zaznaczyć, że od dnia 24.06.2008 r. art. 39 tego rozp. obowiązuje w nowym brzmieniu, nadanym przez nowelę MPiPS z dn. 06.06.2008 r. (Dz.U. Nr 108, poz. 690). Dokonanie tej korekty podyktowane było koniecznością uwzględnienia postanowień dyrektywy Rady 89/391/EWG z dn. 12.06.1989 r.

Ryzyko zawodowe i procesy pracy

Ryzykiem zawodowym jest prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

Stosownie do brzmienia art. 226 k.p. pracodawca:
– ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko,
– informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

W przepisach ogólnych dotyczących procesów pracy (§ 39-39c rozp. w sprawie bhp) określono sposób postępowania w zakresie ograniczenia i oceny ryzyka zawodowego. Zgodnie z § 39 ust. 1 wspomnianego rozp. pracodawca realizuje obowiązek zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności przez zapobieganie zagrożeniom związanym z wykonywaną pracą, właściwą organizację pracy, stosowanie koniecznych środków profilaktycznych oraz informowanie i szkolenie pracowników. Działania, o których wyżej mowa, powinny być podejmowane na podstawie ogólnych zasad dotyczących zapobiegania wypadkom i chorobom związanym z pracą, w tym zwłaszcza przez:

• zapobieganie zagrożeniom,
• przeprowadzanie oceny ryzyka związanego z zagrożeniami, które nie mogą być wykluczone,
• likwidowanie zagrożeń u źródeł ich powstawania,
• dostosowanie warunków i procesów pracy do możliwości pracownika, w szczególności przez odpowiednie projektowanie i organizowanie stanowisk pracy, dobór maszyn i innych urządzeń technicznych oraz narzędzi pracy, a także metod produkcji i pracy – z uwzględnieniem zmniejszenia uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie, oraz ograniczenia negatywnego wpływu takiej pracy na zdrowie pracowników,
• stosowanie nowych rozwiązań technicznych,
• zastępowanie niebezpiecznych procesów technologicznych, urządzeń, substancji i innych materiałów – bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi,
• nadawanie priorytetu środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej,
• instruowanie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jak wynika z § 39a ust. 1 rozp. w sprawie bhp pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, w szczególności przy doborze wyposażenia stanowisk i miejsc pracy, stosowanych substancji i preparatów chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub mutagennych oraz zmianie organizacji pracy.

Stosowane w następstwie oceny ryzyka zawodowego środki profilaktyczne, metody oraz organizacja pracy powinny:
– zapewniać zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników,
– być zintegrowane z działalnością prowadzoną przez pracodawcę na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy.

Pracodawca prowadzi dokumentację oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanych niezbędnych środków profilaktycznych. Dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien uwzględniać w szczególności:
1) opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie: a) stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów,
b) wykonywanych zadań,
c) występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy,
d) stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,
e) osób pracujących na tym stanowisku;
2) wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko;
3) datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny.

Pracodawca informuje pracowników o istniejących zagrożeniach, w szczególności o takich, przed którymi chronić ich będą środki ochrony indywidualnej oraz przekazuje informacje o tych środkach i zasadach ich stosowania. Szczegółowe zasady stosowania środków, o których mowa, określa zał. nr  2 do rozp. w sprawie bhp.

W tym miejscu należy podkreślić, że pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bhp dotyczące:

• stosowanych u pracodawcy procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami dla zdrowia pracowników,
• obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych,
• postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi,
• udzielania pierwszej pomocy. 

Instrukcje bhp powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności konieczne do wykonania na każdym etapie pracy oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych. Instrukcje odnoszące się do prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i preparatów.

Ponadto pracodawca jest obowiązany zapewnić systematyczne kontrole stanu bhp ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych oraz ustalić sposoby rejestracji nieprawidłowości i metody ich usuwania. W razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników, osoba kierująca pracownikami jest obowiązana do niezwłocznego wstrzymania prac i podjęcia działań w celu usunięcia tego zagrożenia.

Jeżeli w pomieszczeniu pracy, w którym zatrudniona jest tylko jedna osoba, mogą w sytuacji awaryjnej wystąpić zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników, a w szczególności zagrożenia: pożarowe, wybuchowe, porażenia prądem elektrycznym, wydzielanie się gazów lub par substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne – pracodawca wprowadza obowiązek meldowania się osoby w ustalony sposób w oznaczonych porach. Pracodawca powinien ustalić rodzaje pomieszczeń, o których wyżej mowa, a także określić sposób meldowania się oraz postępowania w razie braku meldunków.

Obowiązek przeniesienia pracownika do odpowiedniej pracy

W przypadku stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany – na podstawie orzeczenia lekarskiego oraz w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu – przenieść pracownika do innej pracy, której wykonywanie nie jest związane z oddziaływaniem czynnika będącego źródłem początków choroby zawodowej (art. 230 § 1 k.p.).

Jeżeli po przeniesieniu pracownikowi przysługuje niższe wynagrodzenie od dotychczas otrzymywanego, pracodawca jest obowiązany do wypłaty dodatku wyrównawczego należnego przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy.

Należy zaznaczyć, że stworzenie pracownikowi możliwości przejścia do innej pracy (odpowiedniej do jego kwalifikacji, a przede wszystkim stanu zdrowia) jest obowiązkiem bezwzględnie wymagalnym, koniecznym do wykonania bez zbędnej zwłoki.

Rezygnacja z zatrudniania pracownika na dotychczasowym stanowisku jest niezbędna również wówczas, gdy pracownik:

• stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, oraz
• nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), zwana dalej „ustawą o emeryturach i rentach z FUS”.

W razie zaistnienia powyższych okoliczności pracodawca jest obowiązany, na podstawie art. 231 k.p., przenieść pracownika do odpowiedniej pracy. Obowiązek ten może być spełniony przez przeniesienie pracownika do odpowiedniej pracy,nie musi to być jednak praca innego rodzaju niż dotychczasowa.Ważne jest natomiast to, aby warunki zatrudnienia po przeniesieniu do innej pracy (w tym także pracy tego samego rodzaju co dotychczasowa) uwzględniały stan zdrowia pracownika.

Ponadto warunkiem przeniesienia do odpowiedniej pracy na podstawie art. 231 k.p. jest obecnie to, aby pracownik nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów emerytalno-rentowych. Inaczej mówiąc pracownik nie może być osobą, która utraciła – całkowicie lub częściowo – zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Obowiązek zapewnienia pracownikom zaplecza higienicznosanitarnego oraz środków higieny osobistej

Zgodnie z art. 233 k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higienicznosanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej. 

Szczegółowe wymagania dla pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych określono w załączniku nr  3 do rozp. MPiPS z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.). Tak więc pomieszczenia higienicznosanitarne powinny m.in.:

• znajdować się w budynku, w którym odbywa się praca, albo w budynku połączonym z nim obudowanym przejściem, które w przypadku przechodzenia z ogrzewanych pomieszczeń pracy powinno być również ogrzewane (wymóg ten nie dotyczy pomieszczeń niewyposażonych w instalację wodociągową i kanalizacyjną oraz pomieszczeń nieogrzewanych),
• być usytuowane w sposób uniemożliwiający pracownikom korzystającym z nich przechodzenie przez pomieszczenia, w których stosowane są substancje trujące lub materiały zakaźne albo wykonywane są prace szczególnie brudzące, jeżeli nie pracują oni w kontakcie z tymi czynnikami,
• być ogrzewane, oświetlone i wentylowane zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi i PN. 

Podłoga oraz ściany pomieszczeń higienicznosanitarnych powinny być tak wykonane, aby możliwe było łatwe utrzymanie czystości w tych pomieszczeniach. Ściany pomieszczeń do wysokości co najmniej 2 m powinny być pokryte materiałami gładkimi, nienasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci. W pomieszczeniach umywalni i natrysków na podłogach wykonanych z materiałów o dużym przewodnictwie ciepła należy ułożyć w miejscach mycia się podkładki izolujące (podesty).

Pracodawca zatrudniający do 20 pracowników powinien zapewnić im co najmniej ustępy i umywalki, a także warunki do higienicznego przechowywania odzieży własnej (domowej), roboczej i ochronnej oraz do higienicznego spożywania posiłków.

Odzież powinna być przechowywana w szatniach urządzonych zgodnie z wymaganiami określonymi w § 6-16 załącznika nr 3 do cyt. rozp. lub w pomieszczeniach, o których wyżej była mowa. Pracownicy zatrudnieni w biurach mogą przechowywać swoją odzież w przeznaczonych do tego miejscach usytuowanych w pomieszczeniach pracy.

Szczegółowe instrukcje dotyczące zorganizowania i funkcjonowania:

• szatni, w tym szatni odzieży własnej pracowników, szatni odzieży roboczej i ochronnej oraz szatni podstawowych i przepustowych – określono w rozdziale 2 (§ 6-16) załącznika nr  3 do rozp. MPiPS z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.),
• umywalni i pomieszczeń z natryskami – ustalono w rozdziale 3 zał. nr 3 do ww. rozp. (§ 17-24),

• ustępów – wskazano w rozdziale 4 zał. nr 3 do cyt. rozp. (§ 25-28),
• jadalni – określono w rozdziale 5 zał. nr 3 do cyt. rozp. (§ 29-36),
• pomieszczeń do wypoczynku – ustalono w rozdziale 6 zał. nr 3 do cyt. rozp. (§ 37-39),
• pomieszczeń do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej – zawarto w rozdziale 8 zał. nr 3 do cyt. rozp. (§ 43),
• pomieszczeń do ogrzewania się pracowników – określono w rozdziale 9 zał. nr 3 do cyt. rozp. (§ 44).

  Obowiązek zapewnienia pracownikom niezbędnych środków higieny osobistej warunkowany jest rodzajem prac wykonywanych na terenie zakładu pracy. Jeżeli pracownicy wykonują np. prace powodujące szczególne zabrudzenie, wówczas pracodawca powinien im dostarczyć takie środki higieny osobistej, które umożliwią skuteczne usunięcie wszelkich zabrudzeń. Zasady przydziału środków, o których mowa, określa się w przepisach zakładowego prawa pracy (np. regulamin pracy lub odrębne zarządzenie).

Obowiązek zapewnienia sprawnie działającego systemu pierwszej pomocy

W obecnym stanie prawnym kwestie dotyczące udzielania pierwszej pomocy uregulowano w art. 2091 k.p.

Zgodnie z brzmieniem § 44 ust. 1 rozp. w sprawie bhp, pracodawca jest zobligowany do zagwarantowania pracownikom sprawnie funkcjonującego systemu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środków do udzielania tej pomocy. W związku z tym praco-dawca powinien w szczególności zapewnić:

• punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne,
• apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.

Punkt pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane, zgodnie z PN, a także łatwo dostępne.

W punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach – w widocznym miejscu – należy wywiesić instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy pracowników, którym powierzono (na danej zmianie) obsługę punktów i apteczek, o których mowa.

Obowiązek zapewnienia posiłków i napojów profilaktycznych

Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach szczególnie uciążliwych jest obowiązany udostępnić im nieodpłatnie odpowiednie posiłki i napoje – jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych (art. 232 k.p.). Rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania określono w rozp. RM z dn. 28.05.1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. Nr 60, poz. 279).

Generalnie rzecz biorąc, pracodawca zapewnia posiłki tym pracownikom, którzy wykonują prace związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej określony wydatek energetyczny. Napoje są udostępniane pracownikom zatrudnionym w uciążliwych warunkach klimatycznych lub przy pracach związanych z dużym wydatkiem energetycznym w ciągu zmiany. Napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.

Posiłki i napoje udostępniane są pracownikom w dniach wykonywania prac uzasadniających ich wydawanie. Przygotowywanie i spożywanie posiłków wymaga zachowania odpowiednich warunków higienicznosanitarnych.

Zapobieganie chorobom zawodowym oraz innym chorobom związanym z wykonywaną pracą

Zgodnie z brzmieniem art. 227 § 1 k.p. pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym oraz innym chorobom związanym z wykonywaną pracą.

→ Utrzymywanie w stałej sprawności urządzeń ograniczających lub eliminujących szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzeń służących do pomiarów tych czynników – to jeden z podstawowych obowiązków w zakresie stosowania środków zapobiegających. Jego realizacja polega w szczególności na zgodnej z zaleceniami producenta i warunkami użytkowania konserwacji systemu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej (w tym także z recyrkulacją powietrza) oraz awaryjnej wentylacji wyciągowej. Dokładne instrukcje postępowania w tym zakresie zawarto w rozp. MPiPS z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t. jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.) oraz w odrębnych regulacjach branżowych.

Zgodnie z § 11 wymienionego rozp. zakład pracy powinien być wyposażony w urządzenia zapobiegające zanieczyszczeniu bądź skażeniu, w stopniu szkodliwym dla zdrowia ludzkiego – powietrza, gruntu oraz wód – substancjami chemicznymi, pyłami, środkami promieniotwórczymi albo szkodliwymi czynnikami biologicznymi, w związku z produkcją bądź inną działalnością zakładu pracy.

Wymogi dotyczące stosowania wentylacji i klimatyzacji oraz ochrony przed hałasem określono odpowiednio w rozdz. 3, rozdz. 5 i § 98 rozp. w sprawie bhp.

→ Przeprowadzanie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom– to kolejny obowiązek pracodawcy wynikający z art. 227 § 1 k.p. Pracodawca realizuje ww. czynności na swój koszt. Szczegółowe zasady postępowania w odniesieniu do tych kwestii zostały określone w rozp. MZ z dn. 02.02.2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 33, poz. 166). Zgodnie z § 2 ust. 1 wymienionego aktu wykonawczego, pracodawca wskazuje czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy, dla których wykonuje się badania i pomiary, po przeprowadzeniu rozpoznania źródeł ich emisji oraz warunków wykonywania pracy, które mają wpływ na poziom stężeń lub natężeń tych czynników albo na poziom narażenia na oddziaływanie tych czynników, ze szczególnym uwzględnieniem:

• rodzaju tych czynników i ich właściwości oraz procesów technologicznych i ich parametrów,

• wyposażenia technicznego, w tym maszyn, urządzeń, instalacji i narzędzi, które mogą być źródłem emisji czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem wyników pomiarów tej emisji dostarczanych przez producentów,

• środków ochrony zbiorowej i danych dotyczących ich użytkowania oraz organizacji pracy i sposobu jej wykonywania,

• rzeczywistego czasu narażenia na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem obowiązującego u pracodawcy systemu i rozkładu czasu pracy.

Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami, w trybie przyjętym u danego pracodawcy, działania dotyczące:

• rozpoznania i typowania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
• wykonywania badań, pomiarów i pobierania próbek tych czynników na stanowisku pracy.

W myśl § 3 cyt. rozp. pracodawca zapewnia wykonanie badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy, nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności.

Rodzaje czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz częstotliwość wykonywania badań i pomiarów tych czynników wskazano w tabeli zamieszczonej poniżej.
 

Rodzaje czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz częstotliwość wykonywania badań i pomiarów tych czynników

1)    NDS – najwyższe dopuszczalne stężenie. Wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w k.p., przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń. Wartości NDS ustalono w załączniku nr 1 do rozp. MPiPS z dn. 06.06.2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. poz. 817).

2) NDSP – najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe. Wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona
w żadnym momencie. Wartości NDSP zostały określone w załączniku nr 1 do rozp. MPiPS wymienionego w odnośniku 1).
3) Jeżeli podczas dwóch ostatnich badań i pomiarów promieniowania optycznego nielaserowego albo laserowego, wykonanych w odstępie 2 lat, poziom ekspozycji nie przekroczył 0,4 wartości MDE, pracodawca może odstąpić od wykonywania pomiarów.
4) MDE – maksymalna dopuszczalna ekspozycja. Wartość tego wskaźnika określono w załączniku nr 2 do rozp. wskazanego powyżej w odnośniku 1).
5) NDN – najwyższe dopuszczalne natężenie. Wartości NDN ustalają maksymalne dopuszczalne natężenia fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Powyższe wartości zostały określone w załączniku nr 2 do rozp. MPiPS, o którym mowa w odnośniku 1).

Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy wykonują laboratoria, które uzyskały akredytację w tym zakresie na podstawie przepisów ustawy z dn. 30.08.2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz.U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z późn. zm.). W razie braku tego typu jednostek badania i pomiary mogą być przeprowadzane przez laboratoria szkół wyższych i instytutów badawczych PAN lub instytutów, które prowadzą badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy i mają wdrożony system zapewnienia jakości oraz laboratoria działające przy instytucjach wymienionych w § 15 ust. 2 cyt. rozp. (m.in. PIS, Wojskowa Inspekcja Sanitarna, PIS funkcjonująca w ramach MSWiA).

Wyniki badań i pomiarów pracodawca przechowuje przez okres 3 lat, licząc od daty ich wykonania. Pracodawca realizuje ponadto inne obowiązki dokumentacyjne, tzn.:

• prowadzi na bieżąco rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowiskach pracy (wzór rejestru określono w zał. nr 1 do cyt. rozp.),

• wpisuje na bieżąco wyniki badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia do karty badań i pomiarów (wzór karty określono w zał. nr 2 do cyt. rozp.).

W przypadku likwidacji zakładu pracy, pracodawca niezwłocznie przekazuje rejestr i kartę właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu lub właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu MSWiA albo właściwemu komendantowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej – w odniesieniu do jednostek podległych MSWiA oraz MON (§ 18 ust. 3 cyt. rozp.).

Pracodawca niezwłocznie informuje pracowników narażonych na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy o aktualnych wynikach badań i pomiarów oraz udostępnia im te wyniki, a także wyjaśnia ich znaczenie.
Zgodnie z § 19 ust. 1 cyt. rozp., wyniki badań i pomiarów wpisane do rejestru oraz karty są niezwłocznie udostępniane pracownikowi, byłemu pracownikowi, ich przedstawicielowi ustawowemu lub pełnomocnikowi, na jego pisemne żądanie. Osoba, o której mowa w § 19 ust. 1 cyt. rozp., może wystąpić do pracodawcy lub podmiotu przechowującego rejestr oraz karty o sporządzenie wyciągów, odpisów lub kopii zawartych w nich wyników badań i pomiarów.

Maciej Ofierski