Odpowiadając na interpelację nr 5239 w sprawie zwolnień od stosowania kas rejestrujących przedstawiciel resortu finansów udzielił informacji o planach MF dotyczących stosowania kas fiskalnych.

Obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.). Zgodnie z powołanym przepisem podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do ewidencji tej sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Co do zasady, wszyscy podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz ww. podmiotów zobowiązani są do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego za pomocą kas rejestrujących. Jednocześnie w oparciu o delegację wynikającą z art. 111 ust. 8 ww. ustawy Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, może zwolnić na czas określony niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Aktualnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 1215), stanowiące wypełnienie powyższej delegacji, określa zakres zwolnień od ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na lata 2015-2016. Przy opracowywaniu ww. rozporządzenia wzięto w szczególności pod uwagę uwarunkowania techniczno-organizacyjne wykonywania niektórych czynności, koszty budżetowe związane z zakresu stosowania kas rejestrujących przez nowych podatników (będące wynikiem współfinansowania przez budżet zakupu kas przez podatników), a także specyfikę niektórych czynności.

W ww. rozporządzeniu wprowadzono zwolnienia o charakterze podmiotowym, związane z osiąganym przez podatników obrotem (§ 3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia), podmiotowo-przedmiotowym związane z udziałem obrotu z tytułu czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania w całkowitym obrocie podatnika realizowanym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (§ 3 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia) oraz przedmiotowym, które zostały wymienione w załączniku do rozporządzenia (§ 2 ust. 1 rozporządzenia).

Ze zwolnień o charakterze podmiotowym korzystają podatnicy, którzy osiągają obroty nieprzekraczające limitów określonych w tym rozporządzeniu, tj. co do zasady 20 000 zł. Należy w tym miejscu zauważyć, w kontekście zawartego w interpelacji pytania o zasadność zwolnienia z tytułu obrotów, iż na mocy regulacji zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. poz. 1382) w 2013 r. zrównano limit obrotu z tytułu sprzedaży określonej w art. 111 ust. 1 ustawy pozwalający na korzystanie ze zwolnienia z ewidencjonowania dla podatników kontynuujących i rozpoczynających działalność do 20 000 zł (w przypadku podatników rozpoczynających działalność w trakcie roku podatkowego limit 20 000 zł jest określany w proporcji do okresu prowadzenia działalności obligującej do stosowania kas rejestrujących). Powyższy tytuł zwolnieniowy znajduje zastosowanie do podatników prowadzących działalność sporadycznie, na małą skalę. W grupie tej znajdują się podatnicy odnotowujący niewielkie obroty tacy jak np. emeryci sprzedający na bazarach, podatnicy dokonujący sprzedaży rękodzieła i artykułów spożywczych na różnego rodzaju imprezach lokalnych typu dożynki, festyny. Z tego powodu istnienie przedmiotowego zwolnienia jest uzasadnione.

Ze zwolnień o charakterze podmiotowo-przedmiotowym korzystają podatnicy, którzy kontynuowali lub rozpoczynali po 31 grudnia 2014 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli udział obrotu z tytułu czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia, w całkowitym obrocie podatnika realizowanym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych był/jest wyższy niż 80 %.

W załączniku do rozporządzenia wymieniono natomiast m. in następujące czynności korzystające ze względu na ich specyfikę ze zwolnienia od ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących: usługi komunalne i sieciowe np. w zakresie dostaw energii, gazu, usługi telekomunikacyjne, komunikację miejską, usługi finansowe i ubezpieczeniowe, czynności notarialne, usługi w zakresie edukacji, usługi świadczone przez organizacje oraz dostawę towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz pracowników, dostawę towarów w systemie wysyłkowym opłacaną za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo- kredytowej po spełnieniu określonych warunków, świadczenie usług opłacanych za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo – kredytowej po spełnieniu określonych warunków, dostawę i usługi przy zastosowaniu automatów.

W celu przeciwdziałania nadużyciom, mając na uwadze zgłaszane nieprawidłowości polegające na ukrywaniu rzeczywistej wielkości obrotów, zwłaszcza przez podatników świadczących usługi, w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. rozszerzono katalog czynności, wyłączonych ze zwolnień na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, poprzez objęcie bezwzględnym obowiązkiem prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących następujących czynności:

• usług naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
• usług w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
• usług w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
• usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów,
• usług prawniczych, z wyjątkiem czynności notarialnych,
• usług doradztwa podatkowego,
• usług związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie:
  – świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
  – usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering),
• usług fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,
  z wyjątkiem świadczenia usług na warunkach określonych w poz. 35 załącznika do rozporządzenia przez podatnika, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług, oraz świadczenia usług związanych z wyżywieniem świadczonych na pokładach samolotów lub w sposób określony w poz. 45 załącznika do rozporządzenia,
• dostaw perfum i wód toaletowych (PKWiU 20.42.11.0), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów.

Ponadto obowiązkiem ewidencjonowania objęto również wszystkie nośniki danych cyfrowych (zapisane i niezapisane).

Jak wskazano powyżej, rozporządzenie z dnia 14 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących określa zakres zwolnień na okres do 31 grudnia 2016 r. Obecnie trwają prace legislacyjne nad projektem rozporządzenia w sprawie zwolnień od ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na okres po 31 grudnia 2016 r.

Mając na uwadze to, że planuje się modernizację systemu kas rejestrujących (tak, ażeby kasy rejestrujące docelowo przesyłały dane fiskalne do systemu centralnego), co jest złożonym przedsięwzięciem zakłada się, że projekt rozporządzenia zasadniczo będzie powielał dotychczasowe przepisy. Nie ma bowiem uzasadnienia dla rozszerzenia grupy podmiotów, która ma stosować kasy rejestrujące (w obecnej technologii), jeżeli planowana jest modernizacja całego systemu. W związku z powyższym projekt rozporządzenia będzie zawierać unormowania dotyczące zwolnień niektórych podatników i niektórych czynności z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego na okres jednego roku, tj. do 31 grudnia 2017 r.

Odnosząc się z kolei do poruszonego w interpelacji zagadnienia dotyczącego paragonów elektronicznych, pragnę zauważyć, że obecnie nie jest rozważana generalna likwidacja paragonów w wersji papierowej – drukowanej dla klienta. Jednakże analizowane są rozwiązania, które pozwoliłyby na wprowadzenie paragonów elektronicznych. Kwestia paragonu elektronicznego jest jedną z wielu kwestii, które należy wziąć pod uwagę projektując nowy system rejestracji on-line sprzedaży detalicznej. Wprowadzenie takiej funkcjonalności wymaga nie tylko rozważenia kwestii o charakterze technicznym, ale również jego umiejscowienia w całym systemie kas rejestrujących.

Jeśli chodzi natomiast o ocenę skutków finansowych zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących należy zauważyć, że jest ona trudna z uwagi na brak danych pozwalających na precyzyjne określenie, jaka liczba podmiotów prowadziła sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych przed wprowadzeniem przedmiotowych regulacji, co już było podkreślanie na etapie sporządzania projektu rozporządzenia.

Jednakże została przygotowana przez Ministerstwo Finansów ocena funkcjonowania ww. rozporządzenia (tzw. OSR ex-post), która jest dostępna na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny w zakładce OSR ex-post (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12279802). W przedmiotowej ocenie oszacowano, że dla roku 2015 dodatnie skutki dla budżetu państwa z tytułu zmian wprowadzonych przedmiotowym rozporządzeniem wyniosą ok. 35 mln zł natomiast dla roku 2016 r. – 120 mln zł. Na podstawie przeprowadzonej analizy wskazano również, że można przypuszczać, że wprowadzenie obligatoryjnego obowiązku stosowania kas rejestrujących u podmiotów, które prowadziły działalność gospodarczą, ale nie ewidencjonowały obrotów przy zastosowaniu tych urządzeń spowodowało wzrost wielkości wykazywanych przez nich obrotów, tym samym przyczyniło się do rzetelniejszego prowadzenia ewidencji dla potrzeb podatku od towarów i usług i wykazywania wyższej kwoty podatku należnego. W dokonanej ocenie zwrócono również uwagę na fakt, iż wprowadzenie ewidencji za pomocą kas rejestrujących oznacza także, że została wyrównana konkurencja między podmiotami z tej samej branży, konsumenci mają przy tym zagwarantowane prawo otrzymania paragonu fiskalnego (dokumentu potwierdzającego nabycie określonych usług) ułatwiającego sprawdzenie prawidłowości rozliczenia transakcji, a także dochodzenie praw konsumenckich w przypadku reklamacji.

źródło: