„Znalazłam informację, że pracodawca może ograniczyć koszty wypłacania odpraw pośmiertnych poprzez ubezpieczenie pracowników na wypadek śmierci. Czy jeżeli pracodawca wykupi polisę dla pracowników i będzie przelewał ze swojego konta wymagane składki, a składki będą potrącane z pensji pracowników, w razie śmierci pracownika jest zobowiązany do wypłaty różnicy między świadczeniem wypłaconym przez ubezpieczyciela a należnym z Kodeksu pracy? Ubezpieczyciel twierdzi, że tak. Zaleca także wyegzekwowanie od pracowników, którzy do takiego ubezpieczenia nie chcą przystąpić, deklaracji o rezygnacji z ubezpieczenia proponowanego przez pracodawcę. Czy taka deklaracja rezygnacji będzie miała jakiekolwiek znaczenie dla ograniczenia kosztów odprawy pośmiertnej w przyszłości?”

Stosownie do …

(…) treści art. 93 § 7 Kodeksu pracy, odprawa pośmiertna nie przysługuje członkom rodziny, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż odprawa pośmiertna przysługująca zgodnie z ww. przepisem. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.

W związku z powyższym, jeśli pracodawca na swój koszt ubezpieczył w zakładzie ubezpieczeń osobowych pracownika na życie, tj. na wypadek jego śmierci, na podstawie odpowiedniej umowy prawa cywilnego, rodzinie przysługuje odszkodowanie od tego zakładu, ale jeśli byłoby ono niższe, to pracodawca obowiązany jest dokonać dopłaty do wysokości odprawy wymaganej Kodeksem pracy.

Jednakże z treści pytania wynika – cyt. „pracodawca wykupi polisę dla pracowników i będzie przelewał ze swojego konta wymagane składki, a składki będą potrącane z pensji pracowników.” A zatem jeśli pracodawca jest jedynie pośrednikiem w opłacaniu składek, a faktyczne koszty ubezpieczenia tj. koszty składek, ponosi pracownik – na pracodawcy ciąży obowiązek wypłaty pełnej odprawy pośmiertnej, wynikającej z powyższych przepisów K.p. Należy wiedzieć, że poprzez ubezpieczenie trzeba rozumieć nie tylko zawarcie samej umowy ubezpieczenia, ale także ponoszenie kosztów składek.

W sytuacji, gdy wartość składek była potrącana z wynagrodzenia netto pracownika, koszty ubezpieczenia faktycznie ponosił pracownik, fakt ten nie zwalnia pracodawcy z obowiązku wypłaty odprawy pośmiertnej.

Czyli, zgodnie z powyższym istnieje możliwość, że będą wypłacone rodzinie dwie odprawy pośmiertne – jedna z racji K.p., a druga z zakładu ubezpieczeń (z uwagi na fakt dodatkowego ubezpieczenia – płacił za to pracownik).

Odnosząc się do drugiego pytania, to moim zdaniem deklaracja rezygnacji nie będzie miała znaczenia dla ograniczenia w przyszłości kosztów odprawy pośmiertnej, albowiem przedmiotowe świadczenie wynika jasno z przepisów Kodeksu pracy i należne jest określonym osobom z tytułu śmierci pracownika. Jedyny wyjątek stanowi właśnie art. 93 § 7 K.p.

Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 962.

oprac. \m/ \mos/