Jak wyglądają regulacje prawne dla zespołu szkół znajdującego się za granicą? Czy np. nauczyciel kontraktowy z ukończonym zarządzaniem może zostać dyrektorem takiej placówki?

„Nasza szkoła znajduje się na terenie Grecji, dokładnie w Atenach. W tej chwili nauczanie ramowe jest w trakcie wygaszania i posiada 7 oddziałów. Ostatni rocznik ukończy naukę w 2021 roku, czyli obecna klasa 5 szkoły podstawowej. Jednocześnie w piątki popołudniu i w sobotę prowadzone są zajęcia nauczania uzupełniającego, na którym mamy 23 oddziały w roku 2021 obecne nauczanie uzupełniające zmieni nazwę na Szkolny Punkt Konsultacyjny. Obecnie szkoła funkcjonuje jako zespół szkół, kieruje nią menadżer, a nadzór pedagogiczny sprawuje wicedyrektor – nauczyciel matematyki.

Czy wicedyrektor matematyk ma prawo do sprawowania nadzoru pedagogicznego w nauczaniu uzupełniającym (piątkowo-sobotnim)? Nadmieniamy, że nauczanie uzupełniające obejmuje język polski i wiedzę o Polsce (historia, geografia). W nauczaniu ramowym jak stanowią przepisy stanowisko wicedyrektora tworzone jest od 12 oddziałów. Według dyrektora (menadżera) nasz zespół szkół jest traktowany jako jedna szkoła, dlatego musi istnieć stanowisko wicedyrektora. Czy zespół szkół za granicą, w której realizowane są dwa plany nauczania może być traktowane jako jedna szkoła? I czy kursy on-line są organizowane przez ORPEG mogą być tak samo traktowane jak studia podyplomowe ukończone na polskich uczelniach? Czy nauczyciel kontraktowy z ukończonym zarządzaniem może zostać dyrektorem placówki za granicą?”

Zacząć należy od ustalenia formy, w której działa szkoła. Z pytania wynika, że w chwili obecnej realizuje ona zajęcia nauczania uzupełniającego, natomiast …

(…) w roku 2021 powstanie Szkolny Punkt Konsultacyjny. Podkreślić należy, że o ile w chwili obecnej nie ma przeciwwskazań do tego, aby szkoła działała jako zespół, o tyle Szkolny Punkt Konsultacyjny do zespołu tego nie może należeć.

Należy bowiem zauważyć, że treść § 1 rozporządzenia MEN w sprawie organizacji kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą przewiduje utworzenie zespołów szkół składających się ze szkół podstawowych i liceów ogólnokształcących. Szkolny punkt konsultacyjny jest natomiast jednostką zupełnie innego typu, dla którego przywołanej rozporządzenie nie przewiduje utworzenia zespołu.

Co jednak istotne, do zespołu szkół, zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia, stosowane są regulacje rozporządzenia dotyczące szkół, w tym § 9 rozporządzenia zgodnie z którym szkoły za granicą m. in.:

• realizują programy nauczania uwzględniające podstawę programową kształcenia ogólnego,
• realizują ramowy plan nauczania,
• realizują plany nauczania uzupełniającego.

Skoro zatem jedną z funkcji szkoły jest realizacja planu nauczania uzupełniającego, to nadzór pedagogiczny nad tymi zajęciami sprawuje ta sama osoba, która wykonuje go w stosunku do pozostałych zajęć realizowanych w tej szkole. Plany nauczania uzupełniającego są bowiem przez rozporządzenie traktowane wyłącznie jako kolejne zajęcia w tej szkole. Co za tym idzie, nadzór pedagogiczny może sprawować opisany w pytaniu wicedyrektor.

Podkreślić natomiast należy, że do utworzenia stanowiska wicedyrektora nie jest wymagane utworzenie w szkole 12 oddziałów. Taka wielkość pojawia się w art. 97 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe, lecz jednocześnie zgodnie z § 22 ust. 2 przywołanego rozporządzenia w sprawie organizacji kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą, tego przepisu Prawa oświatowego do szkół za granicą się nie stosuje, zatem stanowisko wicedyrektora może być tworzone w bardziej dowolny sposób, również przy mniejszej, czy większej niż 12 liczbie oddziałów. Utworzenie stanowiska wicedyrektora w przypadku opisanym w pytaniu jest więc dopuszczalne.

Co się zaś tyczy wymagań stawianych przed dyrektorem szkoły organizowanej za granicą, to zgodnie z § 22 ust. 1 przywołanego rozporządzenia w sprawie organizacji kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą, stanowisko dyrektora i wicedyrektora szkoły za granicą oraz stanowisko kierownika punktu może zostać powierzone osobie spełniającej wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie art. 62 ust. 4 ustawy Prawo oświatowe.

Oznacza to, że dyrektor musi spełniać wymogi określone w rozporządzeniu MEN w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce.

Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia stanowisko dyrektora publicznej szkoły przy przedstawicielstwie dyplomatycznym, urzędzie konsularnym lub przedstawicielstwie wojskowym Rzeczypospolitej Polskiej, jak również stanowisko dyrektora zespołu publicznych szkół przy przedstawicielstwie dyplomatycznym, urzędzie konsularnym lub przedstawicielstwie wojskowym Rzeczypospolitej Polskiej może zajmować nauczyciel mianowany lub dyplomowany.

Nauczyciel kontraktowy może być natomiast kierownikiem szkolnego punktu konsultacyjnego przy przedstawicielstwie dyplomatycznym, urzędzie konsularnym lub przedstawicielstwie wojskowym Rzeczypospolitej Polskiej.

Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego

Podstawa prawna:

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 18.08.2017 r. w sprawie organizacji kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą – Dz.U. z 2017 r. poz. 1648.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 11.08.2017 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce – Dz.U. z 2017 r. 1597.
3. Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.