„Pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim powyżej 33 dni, po powrocie do pracy zostanie skierowany na badania kontrole, ale w czasie jego choroby skończyły się też badania okresowe. Po powrocie do pracy otrzyma inne stanowisko. W związku z tym, czy należy go wysłać na badania wstępne na nowe stanowisko, czy badania okresowe?”

Pracodawca ma obowiązek …

(…) skierować pracownika na badanie wstępne, badanie okresowe oraz kontrolne. Badania końcowe przeprowadza się na wniosek pracownika.

Pracownik, który otrzyma inne stanowisko pracy będzie musiał poddać się wstępnym badaniom lekarskim, ale tylko wtedy gdy na tym stanowisku pracy występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. Stanowi o tym art. 229 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy. W związku z tym, jeśli nie występują na zmienionym stanowisku pracy czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe, pracownik ten nie podlega wstępnym badaniom lekarskim.

Jeżeli chodzi o okresowe badania lekarskie to trzeba podkreślić, że ich celem jest cykliczna weryfikacja zdolności pracownika do wykonywania pracy na konkretnym stanowisku w warunkach opisanych na skierowaniu. Ich częstotliwość zależy od rodzaju czynników szkodliwych lub uciążliwych występujących na stanowisku pracy. Pracownik powinien zatem być skierowany na badania okresowe. Częstotliwość tych badań ustala każdorazowo lekarz w zależności od stanu zdrowia pracownika oraz warunków charakterystycznych dla zajmowanego stanowiska pracy.

Badania kontrolne

W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Ponadto, pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub też pyłów zwłókniających, jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także:

– po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami,

– po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Badania końcowe

Badania końcowe, jako jedyne badania profilaktyczne przeprowadzane są na wniosek pracownika. Jak zostało wyżej wyjaśnione, badanie te wykonuje się, gdy stosunek pracy uległ rozwiązaniu. Pracownik ma prawo żądać takich badań, jeśli pracował w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających. Badania te mogą być pomocne przy ustaleniu, czy pracownik cierpi na chorobę zawodową. Wyniki badań należy przechowywać w aktach osobowych byłego pracownika.

Wstępnie badania przeprowadzane są przed rozpoczęciem pracy. Badanie okresowe i kontrolne powinny być przeprowadzane w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas nie wykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. W razie przejazdu na badania do innej miejscowości pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów przejazdu, zgodnie z zasadami obowiązującymi przy podróżach służbowych.

Badanie okresowe i kontrolne wymienione powyżej są przeprowadzane na koszt pracodawcy. Pracodawca ponosi także inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy. Przedsiębiorca jest także zobowiązany do przechowywania orzeczeń wydanych na podstawie badań lekarskich.

W razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy. Praca ta nie powinna narażać pracownika na działanie czynnika, który wywołał te objawy. W sytuacji, gdy przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie przekraczający 6 miesięcy – art. 230 § 2 K.p.

Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 962.

oprac. \m/ \mos/