„Uczeń nieobecny ponad 50% zajęć może być nieklasyfikowany, jeśli nieobecności są usprawiedliwione to może przystąpić do egzaminu klasyfikacyjnego, jeśli nieusprawiedliwione to ten egzamin zdaje za zgodą rady pedagogicznej. A co w sytuacji:

– gdy uczeń nie przystąpi do egzaminu klasyfikacyjnego po I półroczu?

– nie zda egzaminu klasyfikacyjnego?

– rada nie wyrazi zgody na egzamin?

Jak wygląda sprawa dalszej nauki ucznia? W naszej placówce sytuacja taka dotyczy ucznia klasy VII.”

Zgodnie z treścią …

(…) art. 44k ustawy o systemie oświaty (u.s.o.) – uczeń może nie być klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich zajęć edukacyjnych, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia śródrocznej lub rocznej, a w szkole policealnej – semestralnej, oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na tych zajęciach przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia odpowiednio w okresie lub semestrze, za który przeprowadzana jest klasyfikacja. Uczeń nieklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny. Uczeń nieklasyfikowany z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny za zgodą rady pedagogicznej.

Uczeń nieklasyfikowany w każdym wypadku może uzyskać ocenę klasyfikacyjną, zdając egzamin klasyfikacyjny, zgodnie z zasadami określonymi w art. 44l u.s.o. Co oczywiste, egzamin ten ogranicza się tylko do zakresu danych zajęć, obejmuje jednak całość treści nauczania z okresu, za który przeprowadzana jest klasyfikacja. Podkreślenia jednak wymaga, że zdawanie egzaminu klasyfikacyjnego jest prawem, a nie obowiązkiem ucznia nieklasyfikowanego, co oznacza, że zainteresowany powinien skierować do dyrektora szkoły wniosek o przeprowadzenie takiego egzaminu. Jedynie w wypadku, gdy nieobecności ucznia na danych zajęciach są usprawiedliwione, możliwość zdawania egzaminu jest bezwarunkowa.

Natomiast uczeń nieklasyfikowany z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny za zgodą rady pedagogicznej. O taką zgodę zwraca się dyrektor szkoły, do którego wpłynął wniosek o dopuszczenie do egzaminu klasyfikacyjnego, w razie potrzeby zwołując posiedzenie rady pedagogicznej. Zgoda rady pedagogicznej jest udzielana uznaniowo, tzn. rada pedagogiczna decyduje o tym swobodnie, kierując się własną oceną celowości takiego kroku, w szczególności biorąc pod uwagę dotychczasowe przestrzeganie przez ucznia statutu szkoły i wynikających z niego obowiązków w procesie dydaktycznym.

Według mnie uczeń, który nie przystąpił do egzaminu klasyfikacyjnego w uzgodnionym i wyznaczonym przez dyrektora szkoły terminie z przyczyn nieusprawiedliwionych nie może przystąpić do tego egzaminu w terminie dodatkowym. Uczeń, który nie przystąpił do egzaminu klasyfikacyjnego ma status ucznia nieklasyfikowanego i w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się „nieklasyfikowany”. Zgodnie z treścią art. 44m. ust. 1-2 u.s.o. – począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej, a w szkole policealnej – semestralnej, otrzymał negatywną ocenę klasyfikacyjną, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 44zb, z:

1) jednych albo dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych, albo

2) jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych lub zajęć z języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego – może przystąpić do egzaminu poprawkowego z tych zajęć. Egzamin poprawkowy przeprowadza komisja powołana przez dyrektora szkoły.

Natomiast według ust. 5 ww. przepisu – uczeń, który nie zdał egzaminu poprawkowego, nie otrzymuje promocji do klasy programowo wyższej, a w szkole policealnej – na semestr programowo wyższy, i powtarza odpowiednio klasę lub semestr.

Reasumując, ustawa o systemie oświaty nie określa co czynić w sytuacji gdy rada pedagogiczna nie wyrazi zgody na egzamin klasyfikacyjny dla ucznia nieklasyfikowanego z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności co powoduje, że odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, ponieważ przepisy prawa nie rozstrzygają tej kwestii.

Regulacje w tym zakresie mogą się znajdować w statucie szkoły lub szkolnym regulaminie oceniania. Wydaje się jednak, że nie można zabronić uczniowi uczęszczania na zajęcia w drugim półroczu mimo niesklasyfikowania lub uzyskania oceny niedostatecznej z egzaminu w klasyfikacji śródrocznej, gdyż dotyczy to tylko części, a nie całości zajęć w danym roku szkolnym.

Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 07.09.1991 r. o systemie oświaty – Dz.U. z 2017 r. poz. 2198 ze zm.