Odpowiedzialność gwaranta za produkt
W jakich sytuacjach gwarancja na towar powinna być bezwzględnie uznana i reklamacja pozytywnie rozpatrzona?
„Problem z gwarantem. Dnia 17.06.2017 r. kupiłem od producenta meble tapicerowane (narożnik z funkcją spania) Z narożnika korzystam od października, ponieważ wówczas wprowadziłem się do mieszkania. Od producenta dostałem „kartę gwarancyjną” wpisana jest na niej kwota jaką zapłaciłem za narożnik i data dostawy. Nie otrzymałem żadnego paragonu, nie ma też pieczątki, ani podpisu. Tydzień temu podczas użytkowania mebla w funkcji spania – pękła deska w siedzisku (nie wiem jak to opisać obrazowo) moim zdaniem jest to wada konstrukcyjna ponieważ po prostu „przesuwałem” się z jednego miejsca siedziska na drugie, a deska pode mną pękła – nie jestem też „gruby”. Zadzwoniłem do producenta zgłosić reklamacje – usłyszałem, że jest to uszkodzenie mechaniczne, (że mogłem skakać po meblu lub w podobny sposób dewastować) i gwarancja/rękojmia tego nie obejmuje, a ewentualną naprawę mam pokryć z własnej kieszeni. Czy mogę jakoś udowodnić, że konstrukcja mebla jest źle opracowana? Jak mogę zmusić gwaranta do naprawy mebla? Nadmienię ponownie, że nie otrzymałem żadnego paragonu od producenta – myślałem już, czy nie postraszyć, że zgłoszę ich do skarbówki z tytułu nie rozliczania się z urzędem skarbowym ze sprzedaży.”
Gwarancja to jedna z istniejących instytucji w polskim prawie, która stanowi podstawę do złożenia reklamacji. Zgodnie z …
(…) treścią art. 577 § 1 Kodeksu cywilnego „Udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie.” Przepis ten wskazuje zatem wprost uprawnienie przysługujące stronie, która nabywa produkt, do złożenia reklamacji. Paragraf drugi cytowanego powyżej artykułu stanowi, iż obowiązki gwaranta mogą polegać w szczególności na: zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług.
Wynika zatem z tego, iż strona uprawniona do złożenia reklamacji może żądać od gwaranta spełnienia któregoś ze wskazanych powyżej obowiązków w taki sposób, aby przedmiot, którego reklamacja dotyczy, posiadał właściwości zgodne z jego przeznaczeniem. Istotne w tej kwestii znaczenie pełni także treść art. 557 § 3 K.c., który stanowi, że „Jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym.” Jest to wymowne uzupełnienie paragrafu drugiego tegoż artykułu, gdyż wprost umożliwia ono dochodzenie swoich roszczeń z tytułu gwarancji poprzez żądanie usunięcia wady fizycznej rzeczy lub dostarczenia rzeczy wolnej od wad. Jeżeli chodzi o wskazany w paragrafie trzecim termin określony w oświadczeniu gwarancyjnym może on zostać oznaczony w oświadczeniu przez gwaranta. W sytuacji jednak, gdy termin taki nie zostaje zastrzeżony, zastosowanie mają postanowienia art. 577 § 4 K.c., który stanowi, iż „(…) termin gwarancji wynosi dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.”
W sytuacji kiedy dostarczony przez gwaranta produkt ulega zniszczeniu bez winy konsumenta lub nie posiada właściwości oznaczonych w oświadczeniu gwarancyjnym, należy jak najszybciej zgłosić ten problem sprzedawcy i poinformować go o wszelkich szczegółach związanych z powstaniem sytuacji. Jeżeli gwarant stwierdzi, iż uszkodzenie przedmiotu ma charakter mechaniczny i nie można zastosować przepisów dotyczących gwarancji, wówczas najlepiej jest poddać towar ocenie rzeczoznawcy, który oceni czy konstrukcja przedmiotu jest właściwa i odpowiada wszelkim wymogom. Jeśli natomiast w dalszym ciągu gwarant będzie uchylał się od odpowiedzialności za sprzedany produkt, wtedy należy skierować sprawę na drogę sądową i w ten sposób dochodzić swoich praw.
Oświadczenie gwarancyjne
Kwestią problematyczną może okazać się także fakt, iż w oświadczeniu gwarancyjnym wpisana została jedynie kwota, którą konsument uiścił za produkt oraz data dostawy produktu. Wówczas gwarant również może negować wszelkie oświadczenia składane przez konsumenta, który nadal będzie chciał dochodzić swoich praw wynikających z oświadczenia gwarancyjnego udzielonego przez gwaranta. Elementy, które powinny znajdować się w oświadczeniu gwarancyjnym zostały zawarte w art. 5771 K.c. Z § 1 wynika, iż „Gwarant formułuje oświadczenie gwarancyjne w sposób jasny i zrozumiały, a gdy rodzaj informacji na to pozwala – w powszechnie zrozumiałej formie graficznej. Jeżeli rzecz jest wprowadzana do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej, oświadczenie gwarancyjne sporządza się w języku polskim. Wymagania używania języka polskiego nie stosuje się do nazw własnych, znaków towarowych, nazw handlowych, oznaczeń pochodzenia towarów oraz zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej.” Komentując cytowany fragment przepisu stwierdzić można, iż nakłada on na gwaranta pewien obowiązek, który polega na formułowaniu oświadczenia gwarancyjnego w sposób jasny i zrozumiały dla konsumenta. Postanowienia zawarte w oświadczeniu powinny więc być na tyle zrozumiałe, aby nie budziły wątpliwości i wprost wskazywały rozwiązania w przypadku zaistnienia jakiegoś problemu. Art. 5771 § 2 K.c. stanowi, iż „Oświadczenie gwarancyjne zawiera podstawowe informacje potrzebne do wykonywania uprawnień z gwarancji, w szczególności nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej, czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej, uprawnienia przysługujące w razie stwierdzenia wady, a także stwierdzenie, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej.” Jest to po raz kolejny zawarte zapewnienie, iż oświadczenie gwarancyjne musi zawierać pewne informacje, m.in. te, które pozwalają zidentyfikować gwaranta oraz takie, które nie wyłączają zastosowania przepisów dotyczących rękojmi za wady rzeczy, która została sprzedana. Przepis, który jednak w największym stopniu udziela ochrony konsumentowi zawarty został w paragrafie trzecim ww. artykułu i stanowi on, że „Uchybienie wymaganiom określonym w § 1 i 2 nie wpływa na ważność oświadczenia gwarancyjnego i nie pozbawia wynikających z niego uprawnień.” Należy to zatem interpretować w ten sposób, że pomimo nie wskazania przez gwaranta w oświadczeniu gwarancyjnym wszystkich informacji, które zawarte zostały w art. 5771 § 1 i § 2 K.c., można nadal skorzystać z uprawnienia dotyczącego dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji, które zagwarantowane są w art. 577 Kodeksu cywilnego.
Bartosz Mrozek – młodszy prawnik
Kancelaria Filipek & Kamiński sp.k. Lublin
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.