„Nieruchomości rolne. Jakie przepisy obligują władze rolniczej spółdzielni produkcyjnej do sporządzania operatów szacunkowych określających wartość nieruchomości rolnych w związku z podjęciem uchwały o ich sprzedaży?”

Prawne uregulowania dotyczące wyceny nieruchomości rolnych można znaleźć w kilku aktach prawnych. Procedury wyceny …

(…) nieruchomości rolnych Skarbu Państwa z zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych reguluje ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.

Ogólne procedury wyceny oraz procedurę wyceny nieruchomości rolnych metodą wskaźników szacunkowych gruntu, a także zasady określania wartości dla celów odszkodowawczych, w tym: gruntów, plantacji kultur wieloletnich, budynków, upraw i zasiewów jednorocznych, drzewostanów – określa ustawa o gospodarce nieruchomościami (art. 149 – 159) oraz rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego.

O wycenie dla celów przekazania gospodarstwa na Skarb Państwa traktuje ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników (art. 58) oraz rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w sprawie stwierdzenia niemożliwości sprzedaży przez osoby uprawnione do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników oraz przejmowania tych nieruchomości na własność Skarbu Państwa.

Wyceną w przypadku skorzystania ANR z prawa pierwokupu zajmuje się z kolei ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego.

Należy mieć na względzie, że rolnicze spółdzielnie produkcyjne to twór uregulowany aktualnie w art. 138 – 172 ustawy Prawo Spółdzielcze. W stosunku do rolniczych spółdzielni produkcyjnych przepisy art. 271 – 275 Kodeksu cywilnego straciły wszelkie znaczenie normatywne, tzn. przepisy stały się martwe, bowiem nie istnieje odrębna instytucja prawna w postaci użytkowania gruntu Skarbu Państwa przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne.

Spółdzielnie produkcji rolnej, o których mowa w ustawie Prawo Spółdzielcze, działają w oparciu o statut. Członek posiadający grunty jest obowiązany wnieść je w całości lub części jako wkład do spółdzielni, przy czym grunty wniesione jako wkłady ocenia się na zasadzie szacunku porównawczego ich wartości użytkowej. Samo zaś użytkowanie przez spółdzielnię wkładów gruntowych jest odpłatne, natomiast statut określa zasady wynagradzania za użytkowanie tych wkładów.

Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia spółdzielni, a zatem także spółdzielni produkcji rolnej, należy m.in. podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej.

Zatem, w ocenie Autora, sporządzanie operatów szacunkowych określających wartość nieruchomości rolnych na skutek podjęcia uchwały o sprzedaży przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną powinno się odbyć na podstawie powołanych już wyżej przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa – Dz.U. z 1991 r. Nr 107, poz. 464 z późn. zm.
3. Ustawa z dn. 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami – tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.
4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 21.09.2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego – Dz.U. z 2004 r. Nr 207, poz. 2109 z późn. zm.
5. Ustawa z dn. 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników – Dz.U. z 2017 r. poz. 2336.
6. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dn. 18.11.1992 r. – w sprawie stwierdzenia niemożliwości sprzedaży przez osoby uprawnione do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników oraz przejmowania tych nieruchomości na własność Skarbu Państwa – Dz.U. z 1992 r. Nr 89, poz. 445 z późn. zm.
7. Ustawa z dn. 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego – Dz.U. z 2003 r. Nr 64, poz. 592 z późn. zm.
8. Ustawa z dn. 16.09.1982 r. Prawo spółdzielcze – Dz.U. z 2017 r. poz. 1560 ze zm.