Czy przyjęcie przez Spółkę, że nieodpłatne poręczenie kredytu bankowego stanowi nieodpłatne świadczenie należy uznać za prawidłowe?

 

Na podstawie art. 14e ustawy Ordynacja podatkowa, Minister Finansów zmienia z urzędu, jako nieprawidłową, interpretację indywidualną wydaną z upoważnienia Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dn. 23.09.2008 r. znak: ILPB3/423-397/08-2/HS w ten sposób, iż stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dn. 16.06.2008 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych, dotyczące przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z dn. 16.06.2008 r. wynika, że w dn. 23.11.2005 r. bank z siedzibą we Francji udzielił Spółce kredytu bankowego. Gwarancji bankowej do tego kredytu (poręczenia) udzieliła spółka prawa francuskiego S.C.(), która na dzień zawarcia umowy ww. kredytu posiadała 24,4% udziałów w Spółce. Jednakże od dn. 21.12.2005 r. S.C.() posiada 0,5% udziałów i stan taki trwa do dnia dzisiejszego. S.C.() nie obciąża Spółki żadnymi opłatami za udzieloną gwarancję, a jedynie na podstawie umowy poręczenia firma S.C.() zobowiązała się nieodpłatnie uregulować zobowiązania Spółki względem banku w sytuacji, gdyby kredytobiorca nie spłacał otrzymanego kredytu.

Spółka S.C.() nie jest podmiotem, w którego zakres działalności wchodzi odpłatne świadczenie usług poręczenia. Ponadto Spółka wskazuje, że raty za zaciągnięty kredyt spłacane były przez Spółkę również w roku 2007.

W związku z tym, iż w Spółce dokonano w roku 2005 kontroli skarbowej, która wykazała, że na skutek błędnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Spółka nie opłaciła podatku należnego ze względu na uzyskanie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, (którym miało być poręczenie przez S.C.() kredytu bankowego), podatek ten, zgodnie z zaleceniami organu podatkowego, został przez Spółkę obliczony i zapłacony za rok bilansowy 2006 oraz za rok bilansowy 2007.

Spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem:

Czy przyjęcie przez Spółkę, że nieodpłatne poręczenie kredytu bankowego stanowi nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i uiszczenie z tego tytułu podatku za rok 2006 oraz za rok 2007 uznać należy za prawidłowe?

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne poręczenie kredytu przez udziałowca Spółki nie jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Poręczenie to stanowiło jedynie zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu bankowego, a Spółka nie uzyskała korzyści majątkowych kosztem poręczyciela. Zatem skoro nie doszło w wyżej opisanej sytuacji do nieodpłatnego świadczenia, nie powstał również przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Spółka zapłaciła zatem za rok 2006 oraz za rok 2007 podatek, który zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego, nie był należny.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego, wydał w dn. 23.09.2008 r. interpretację indywidualną (Nr ILPB3/423-397/08-2/HS), w której stanowisko Spółki uznał za prawidłowe. Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważa, co następuje.

Na podstawie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów stanowiska Spółki, wyrażonego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dn. 16.06.2008 r. oraz potwierdzonego w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 23.09.2008 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (Nr ILPB3/423-397/08-2/HS), nie można uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, przychodem jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Pomimo, iż ustawa o CIT nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenia to zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dn. 18.11.2002 r., sygn. akt FPS 9/02 pojęcie to ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Podobne stanowisko przedstawione zostało w uchwale z dn. 16.10.2006 r. sygn. akt II FPS 1/06 NSA w składzie powiększonym.

W obu ww. uchwałach NSA wskazano, iż nieodpłatność powinna być rozumiana jako niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z najnowszą linią orzeczniczą NSA po stronie podmiotu otrzymującego gwarancję/poręczenie powstaje przysporzenie, a zatem nieodpłatne udzielenie gwarancji i poręczenia prowadzi do powstania nieodpłatnego świadczenia (wyroki: z dn. 12.12.2008 r., sygn. akt II FSK 1361/07; z 09.12.2009 r., sygn. akt II FSK 1156/08 oraz z 26.01.2010 r., sygn. akt II FSK 1417/08, z  12.03.2010 r., sygn. akt II FSK 1776/08). We wspomnianych wyrokach NSA nie odwoływał się do profesjonalnego prowadzenia działalności przez podmiot udzielający poręczenia/gwarancji, co oznacza, iż fakt ten nie wpływa na możliwość zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Jednocześnie w wyroku z dn. 12.03.2010 r., sygn. akt II FSK 1776/08 NSA orzekł, że skoro od udzielenia poręczenia uwarunkowane jest przyznanie kredytu podmiotowi, za którego się poręcza, przyjęcie przez poręczyciela wspomnianego ryzyka ma pewną wartość, czyli cenę, którą uzyskujący poręczenie w normalnych warunkach rynkowych musiałby poręczycielowi zapłacić. Jeżeli zatem poręczenie takie otrzymuje nieekwiwalentnie, tym samym uzyskuje nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Mając powyższe na uwadze, w szczególności orzecznictwo NSA w zakresie traktowania udzielania nieodpłatnych gwarancji i poręczeń na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych, należy stwierdzić, iż ww. świadczenie udzielone pomiędzy Spółką a jej udziałowcem stanowi przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

W konsekwencji stanowisko Spółki przedstawione w ww. wniosku o interpretację indywidualną należy uznać za nieprawidłowe. Zmiana interpretacji indywidualnej dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 tej ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 tejże ustawy).

 

Minister Finansów:

interpretacja indywidualna z dn. 31.05.2012, sygn. DD5/8211/25/MZB/11/PK-178/2011

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa – tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.
3. Ustawa z dn. 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.
4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 20.06.2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego – Dz.U. Nr 112, poz. 770.