Jakie są zasady przewozu dzieci uczęszczających do przedszkola?

„Pytanie dotyczy przewozu dzieci uczęszczających do przedszkola na zajęcia hipoterapii. Czy pracownik administracyjno-gospodarczy zatrudniony w przedszkolu posiadający prawo jazdy typu C może dowozić na zajęcia prywatnym autem osobowym mającym aktualne badania techniczne oraz OC, wyposażonym w foteliki dziecięce oraz pod opieką nauczyciela przedszkola dzieci?”
Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy rozpocząć od …

(…) od analizy przepisów rozporządzenia MENiS w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Stosownie do treści § 2 tego aktu, dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.

W przepisie tym zawiera się zatem konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zarówno w szkole, jak i poza obiektami szkoły, lecz z istotnym dla rozpatrywanego problemu zastrzeżeniem – obowiązkiem dyrektora jest zawsze zapewnianie bezpieczeństwa w czasie zajęć. Te zaś związane są z realizowaniem podstawowych funkcji przedszkola, czyli funkcją opiekuńczą, dydaktyczną i wychowawczą, zatem dyrektor nie ma obowiązku zapewniania bezpieczeństwa uczniom w czasie przejazdu.

Z taką treścią przepisów dotyczących BHP koreluje treść art. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela, stosownie do którego nauczyciel obowiązany jest  rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.

Jak widać, również w tym wypadku odpowiedzialność nauczyciela ogranicza się do obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa w czasie zajęć – te zaś nie odbywają się w czasie podróży. Oczywiście nauczycielowi można wydać polecenie podróży służbowej, a nawet wykorzystania w tym celu prywatnego samochodu, bowiem pozwalają na to przepisy rozporządzenia MPiPS w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Dyrektor nie może jednak polecić nauczycielowi dokonania przewozu ucznia, ta bowiem czynność nie jest w żaden sposób związana z powierzonym nauczycielowi stanowiskiem.

Oczywiście nie wyklucza to możliwości przewozu ucznia przez nauczyciela, lecz nauczyciel podejmuje w tym wypadku decyzję samodzielnie i ponosi za nią odpowiedzialność, dokonując tzw. „przewozu z grzeczności”. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dn. 11.01.1978 r., (sygn. akt: II CR 487/77) przewóz z grzeczności (art. 436 § 2 Kodeksu cywilnnego) ma miejsce tylko wówczas, gdy zamiarem przewożącego jest świadczenie przewozu bezinteresownie.

Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego

Podstawa prawna:

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach – Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2018 r. poz. 967.
3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dn. 29.01.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej – Dz.U. z 2013 r. poz. 167.
4. Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. pod poz. 1025.