INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

UZASADNIENIE

W dniu 17 maja 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania i rozliczenia odsetek za zwłokę w wypłacie odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W związku z prowadzoną sprawą o odszkodowanie, dotyczącą wypadku komunikacyjnego, zostało Wnioskodawcy wypłacone odszkodowanie oraz odsetki. W świetle obowiązujących przepisów zadośćuczynienie i odszkodowanie są zwolnione z podatku dochodowego. Ustawa o podatku dochodowym jednak nie precyzuje jak traktować odsetki od kwot wypłaconych odszkodowań. Wnioskodawca jest rezydentem Niemiec (pracuje i mieszka w Niemczech), w związku z czym rozlicza się w Niemieckim Urzędzie Skarbowym. W Polsce nie ma żadnych innych dochodów i nie składa rozliczenia rocznego. Ostatnim właściwym ze względu zamieszkania Urzędem Skarbowym w Polsce był Urząd Skarbowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy otrzymane odsetki za zwłokę w wypłacie kwoty odszkodowania są przychodem opodatkowanym, które należy wykazać w zeznaniu rocznym w pozycji „inne przychody”, czy też podlegają zwolnieniu tak jak wypłacone odszkodowanie, a w związku z tym nie ma konieczności wykazywania ich w zeznaniu rocznym?
2. W przypadku, gdy odsetki należy wykazać w zeznaniu rocznym, gdzie powinny zostać opodatkowane, w Polskim Urzędzie Skarbowym (który Urząd Skarbowy jest właściwym Urzędem) czy w Niemieckim, i w jakiej stawce podatkowej powinny zostać opodatkowane?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z faktem, że zadośćuczynienie i odszkodowanie są zwolnione od podatku dochodowego, odsetki od kwot wypłaconych odszkodowań powinny być również zwolnione. Wnioskodawca nie składa rozliczenia rocznego w Polskim Urzędzie Skarbowym, gdyż jest rezydentem Niemiec.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe w części dotyczącej braku obowiązku złożenia zeznania podatkowego, natomiast nieprawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że osoby fizyczne, jeżeli nie posiadają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Jak wynika ze stanu faktycznego opisanego we wniosku, Wnioskodawca jest rezydentem Niemiec (pracuje i mieszka w Niemczech), w związku z czym rozlicza się w Niemieckim Urzędzie Skarbowym. W związku z prowadzoną sprawą o odszkodowanie, dotyczącą wypadku komunikacyjnego, zostało Wnioskodawcy wypłacone odszkodowanie oraz odsetki. W Polsce nie ma żadnych innych dochodów i nie składa rozliczenia rocznego.

Wobec powyższego, stwierdzić należy, że Wnioskodawca podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. podlega opodatkowaniu tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z uwzględnieniem właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Wnioskodawca posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Niemczech, zatem w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie umowa zawarta między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r., Nr 12 poz. 90).

Zgodnie z art. 4 ust. 1, w rozumieniu niniejszej Umowy, określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Odnosząc się do odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty odszkodowania należy w pierwszej kolejności odwołać się do art. 11 umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. umowy, odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Jednakże odsetki, o których mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, mogą być także opodatkowane w Umawiającym się Państwie, w którym powstają, i zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5 procent kwoty brutto tych odsetek. Właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną w drodze wzajemnego porozumienia sposób stosowania tego ograniczenia (art. 11 ust. 2 umowy).

W myśl art. 11 ust. 4 umowy, użyte w niniejszym artykule określenie „odsetki” oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty nie uważa się za odsetki w rozumieniu niniejszego artykułu.

W celu właściwego opodatkowania wypłaconych Wnioskodawcy odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty odszkodowania należy odwołać się do Modelowej Konwencji OECD, a mianowicie z Komentarza do art. 11 ust. 3 wynika, że: „Z zakresu znaczeniowego terminu odsetki wyłączone zostały – zgodnie ze zdaniem drugim ust. 3 art. 11 MK OECD – kary umowne i odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowej realizacji zobowiązań. Płatności tego typu nie mogą być uważane za odsetki z tego względu, że nie są zapłatą za korzystanie (czasowe) z cudzego kapitału, ale formą rekompensaty za poniesione szkody (MK OECD – Komentarz art. 11 pkt 22). W związku z tym płatności tego rodzaju należy uznać za inne dochody, o których mowa w art. 21 MK OECD (Klaus Vogel on Double Taxation Conventions …, s. 733; zob. komentarz do art. 21).

Wobec powyższego, wskazać należy, że umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania odsetek za zwłokę w wypłacie kwoty odszkodowania. Zatem skutki podatkowe otrzymanych przez Wnioskodawcę odsetek za zwłokę należy rozpatrzyć w oparciu o art. 22 ust. 1 umowy – „Inne dochody”.

W świetle art. 22 ust. 1 cyt. umowy, dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Postanowienia ustępu 1 nie mają zastosowania do dochodów niebędących dochodami z majątku nieruchomego, określonego w artykule 6 ustęp 2, jeżeli osoba osiągająca takie dochody, posiadająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie działalność gospodarczą poprzez zakład w nim położony lub wykonuje w tym drugim Państwie wolny zawód w oparciu o stałą placówkę w nim położoną i gdy prawo lub majątek, z tytułu których osiąga dochód, są faktycznie związane z działalnością takiego zakładu lub stałej placówki. W takim przypadku stosuje się postanowienia artykułu 7 lub artykułu 14.

Jak wynika z Komentarza do Modelowej Konwencji w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku (OECD) umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – do artykułu określającego opodatkowanie innych dochodów, wyłączne prawo do opodatkowania należy do państwa miejsca zamieszkania lub siedziby. Reguła ustalona w ust. 1 art. 22 ma zastosowanie niezależnie od tego, czy państwo miejsca zamieszkania lub siedziby korzysta z prawa do opodatkowania, czy też nie; w związku z tym państwo inne niż państwo miejsca zamieszkania lub siedziby nie może pobierać podatku od dochodu uzyskiwanego w tym Umawiającym się Państwie nawet wtedy, gdy taki dochód nie jest opodatkowany w pierwszym państwie. Inny dochód może być opodatkowany wyłącznie w państwie rezydencji na podstawie wewnętrznego prawa podatkowego tego państwa.

Należy wyjaśnić, że tekst Modelowej Konwencji stanowi wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej zostały wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest rezydentem Niemiec (pracuje i mieszka w Niemczech).

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny należy stwierdzić, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. umowy kwota odsetek za zwłokę uzyskana przez Wnioskodawcę podlega opodatkowaniu tylko w państwie miejsca zamieszkania Wnioskodawcy, czyli w Niemczech. Wnioskodawca nie jest zobowiązany do rozliczenia dochodów z tytułu otrzymanych odsetek za zwłokę w Polsce i złożenia rocznego zeznania podatkowego w Polsce.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej braku obowiązku złożenia zeznania w Polsce jest prawidłowe.

W związku z faktem, że odsetki za zwłokę wypłacone osobie mającej miejsce zamieszkania w Niemczech nie stanowią przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu w Polsce, zatem nie ma zastosowanie zwolnienie od podatku dochodowego.

Mając powyższe na uwadze, nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że wypłacone odsetki są zwolnione od podatku dochodowego, gdyż jak wyjaśniono w interpretacji, odsetki te podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 22 ust. 1 umowy polsko – niemieckiej tylko w państwie zamieszkania, tj. w Niemczech.

Jednocześnie tut. organ wskazuje, że nie udzielił odpowiedzi na pytanie nr 2, gdyż Wnioskodawca oczekiwał na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania przez organ, że odsetki od kwot wypłaconych odszkodowań należy wykazać w zeznaniu rocznym.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn. 30.05.2018 r. – sygn. 0114-KDIP3-3.4011.254.2018.1.MP