„Wnioskodawca złożył wniosek o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Osoba uprawniona do alimentów ma 20 lat i kontynuuje naukę w wyższym seminarium duchownym. Zgodnie z ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, szkoła wyższa to uczelnia w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym. Natomiast w art. 1 ust. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy nie stosuje się do szkół wyższych i wyższych seminariów duchownych prowadzonych przez kościoły i związki wyznaniowe, z wyjątkiem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, chyba że ustawa lub umowa między rządem, a władzami kościołów lub związków wyznaniowych stanowi inaczej. Czy wyższe seminarium duchowne jest szkołą wyższą w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym?”

Nie. Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1-2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym – „Ustawę stosuje się do publicznych i niepublicznych szkół wyższych. Ustawy nie stosuje się do szkół wyższych i wyższych seminariów duchownych prowadzonych przez kościoły i związki wyznaniowe, z wyjątkiem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, chyba że ustawa lub umowa między rządem a władzami kościołów lub związków wyznaniowych stanowi inaczej.”

Z ww. przepisu wynika jednoznacznie, że wyższego seminarium duchownego nie można traktować jako szkoły wyższej w rozumieniu przepisów tejże ustawy. Taki wniosek wynika z zastosowania wykładni językowej. Natomiast nie oznacza to, że wyższe seminarium duchowne nie jest szkołą wyższą. Wprost przeciwnie, albowiem osoby, które kończą okres nauki w tej instytucji uzyskują stopień magistra. Warto w tym miejscu przytoczyć zapis § 7 ust. 2 Umowy między Rządem RP a Konferencją Episkopatu Polski w sprawie statusu prawnego szkół wyższych zakładanych i prowadzonych przez Kościół Katolicki, w tym uniwersytetów, odrębnych wydziałów i wyższych seminariów duchownych, oraz w sprawie trybu i zakresu uznawania przez Państwo stopni i tytułów nadawanych przez szkoły wyższe, zgodnie z którym alumni wyższych seminariów duchownych, prowadzących sześcioletnie studia zgodnie z wymaganiami prawa kościelnego mogą uzyskiwać tytuł zawodowy magistra kierunku „teologia” na podstawie umów o współpracy zawartych w oparciu o Konstytucję Apostolską „Sapientia Christiana” z kościelnymi szkołami wyższymi oraz z uczelniami państwowymi, w których strukturze znajdują się wydziały teologii, posiadającymi prawo prowadzenia studiów magisterskich na tym kierunku.

Zasady tworzenia i funkcjonowania wyższych seminariów duchownych regulują postanowienia zawarte w Kodeksie Prawa Kanonicznego, ściślej w Kanonach 232-264.

Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym – Dz.U. z 2017 r. poz. 2183 z późn. zm.