Wyjaśnienie RIO w Opolu z 8 marca 2012 r. /Podstawa naliczania dotacji dla niepublicznych przedszkoli/, sygn. NA.III.-0221-1/2012
Podstawę do naliczenia dotacji dla niepublicznego przedszkola stanowią wszystkie wydatki bieżące ponoszone w przedszkolu publicznym w przeliczeniu na jedno dziecko, zarówno wydatki pokrywane z dochodów własnych gminy, jak i z opłat wnoszonych przez rodziców – za korzystanie przez ich dzieci z nauczania, wychowania i opieki w czasie wykraczającym poza jego bezpłatny
wymiar (ustalony przez władze samorządowe), za wyżywienie i ewentualnie za inne zajęcia.
W odpowiedzi na wniosek z dnia 14 lutego 2012 r. sygn. KZ.300.1.2012 o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych, dotyczących ustalania podstawy naliczania dotacji dla niepublicznych przedszkoli, wyjaśniam co następuje.
Podstawę prawną dotowania przedszkoli niepublicznych stanowią przepisy art. 90 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Zgodnie z art. 90 ust. 2b powołanej ustawy, dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75 % ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego.
Ustawa o systemie oświaty nie zawiera odrębnej definicji pojęcia wydatki bieżące”, którym się posługuje. Dlatego też należy przyjąć, że jego zakres określają przepisy ogólne, tj. przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.). Regulacje art. 236 cyt. ustawy wyodrębniają w planie wydatków jednostki samorządu terytorialnego, w układzie działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej, kwoty wydatków bieżących. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, „przez wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi”, natomiast ust. 3 wyraźnie precyzuje jakiego rodzaju wydatki zaliczane są do grupy wydatków bieżących.
W związku z powyższym, dla potrzeb naliczania i rozliczania dotacji udzielanych przedszkolom niepublicznym przez jednostki samorządu terytorialnego, należy kierować się przytoczoną normą prawną.
W aktualnym stanie prawnym, podstawę do naliczenia dotacji dla niepublicznego przedszkola stanowią wszystkie wydatki bieżące ponoszone w przedszkolu publicznym w przeliczeniu na jedno dziecko, zarówno wydatki pokrywane z dochodów własnych gminy, jak i z opłat wnoszonych przez rodziców – za korzystanie przez ich dzieci z nauczania, wychowania i opieki w czasie wykraczającym poza jego bezpłatny wymiar (ustalony przez władze samorządowe), za wyżywienie i ewentualnie za inne zajęcia. Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż ustawodawca określając sposób wyliczenia wysokości dotacji dla przedszkoli niepublicznych, w żaden sposób nie odniósł się do źródeł dochodów, z których wydatki te będą pokrywane. Może to prowadzić do sytuacji zawyżenia wydatków bieżących, stanowiących podstawę do wyliczenia wysokości dotacji, gdyż rodzice, którzy posyłają dziecko do przedszkola publicznego i dokonują opłat za pobierane świadczenia, pośrednio przyczyniają się więc do zwiększenia wysokości dotacji na dzieci w placówkach niepublicznych.
Wskazać należy, iż przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 8 grudnia 2011 r. zawiera nowe regulacje przedmiotowej kwestii. Podstawą naliczenia dotacji według znowelizowanego przepisu będą wydatki bieżące, które ponosi gmina ze swych własnych środków, a nie opłat wnoszonych przez rodziców dzieci, w związku z korzystaniem z edukacji, wychowania i opieki oraz wyżywienia w publicznych przedszkolach prowadzonych przez samorząd.
Jednocześnie należy podkreślić, iż ustawa o finansach publicznych wprowadziła możliwość gromadzenia przez samorządowe jednostki budżetowe, prowadzące działalność określoną w ustawie o systemie oświaty, dochodów określonych w uchwale przez organ stanowiący j.s.t. na wydzielonym rachunku. Zgodnie z art. 223 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, organ stanowiący danej jednostki samorządu terytorialnego określa m.in. jednostki budżetowe, które gromadzą dochody, źródła, z których dochody są gromadzone na rachunku, oraz przeznaczenie dochodów. Dochodami tymi mogą być przykładowo wpłaty dokonywane przez rodziców i przeznaczane na wyżywienie dzieci uczęszczających do przedszkola.