Przeterminowane należności czynszowe i egzekucja długu
„Czy Zarząd Zasobu Komunalnego w miejscowości X (jednostka gminy X) może domagać się zapłaty zaległości na lokalu komunalnym – należność przeterminowana? W roku 2016 była sprawa w sądzie – do sprawy nie doszło – prawnik gminy ZZK odstąpił od pozwu o roszczenie uznając uzasadnienie w sprzeciwie o przeterminowaniu długu. Główny najemca zmarł w grudniu 2018 roku. Dzieci dorosłe mają już nowy aneks do umowy najmy lokalu. Lecz obecnie mają wezwanie do zapłaty owego długu.”
Z treści dokumentów przedstawionych przez Czytelnika wynika, iż raz już toczyło się postępowanie w sprawie przedawnionych należności czynszowych na lokal komunalny, jednak wówczas strona powoda cofnęła powództwo bez zrzeczenia się roszczenia na skutek podniesienia zarzutu przedawnienia przez pozwanego.
Aktualnie ZZK w miejscowości X (poprzednio w postępowaniu sądowym strona powoda) wzywa aktualnego najemcę do uregulowania zaległości czynszowych. Czytelnik napisał nadto, że dorosłe dzieci zmarłego głównego najemcy mają już nowy aneks do umowy najmu lokalu i zostały wezwanie do zapłaty długu.
W przedstawionej sprawie należy ustalić kilka kwestii:
- Po pierwsze, zgodnie z …
(…) art. 6881 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego, za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie, przy czym odpowiedzialność tych osób ogranicza się do wysokości czynszu i innych opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania.
Z treści pytania Czytelnika ani z załączonych przez niego dokumentów nie wynika jak długo zamieszkują w mieszkaniu dorosłe dzieci głównego najemcy, od kiedy są pełnoletni, nadto nie wiadomo, czy miało już miejsce stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym (jeśli przyjąć, że śmierć najemcy nastąpiła w grudniu 2018 r. – to właśnie końca dobiega lub już dobiegł półroczny termin na złożenie oświadczenia przez spadkobierców).
Może się okazać konieczne ustalenie przez ZZK w miejscowości X, czy toczyło się postępowanie spadkowe po zmarłym, a jeśli nie, to złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku przez spadkobierców. Przy czym najpierw lepiej złożyć pozew do sądu przeciwko aktualnym najemcom (dorosłym dzieciom poprzedniego najemcy), bo być może przeprowadzanie postępowania w sprawie stwierdzenia nabycia spadku nie będzie konieczne w ocenie sądu. Jeśli jednak sąd takiego postępowania będzie się domagał, wówczas powód wniesie o zawieszenie sprawy o zapłatę długu, a w międzyczasie złoży wniosek o stwierdzenie nabycia spadku.
Oczywiście chodzi o to, że ZZK może spróbować wystąpić z powództwem przeciwko aktualnym lokatorom mieszkania, ponieważ są spadkobiercami zmarłego głównego najemcy, a nadto byli dorosłymi domownikami lokalu, więc zgodnie z przytoczonym już wcześniej art. 6881 K.c. – ponoszą odpowiedzialność solidarną za długi. Jednakże Autor nada podtrzymuje, że aktualnym lokatorom (ewentualnym pozwanym) przysługuje możliwość podniesienia zarzutu przedawnienia roszczenia. Nadto jak napisał Czytelnik w dalszej części, pozwani mogą również kwestionować powstanie długu, czyli swojej odpowiedzialności, co do zasady, bowiem mogą wykazać, iż dług powstał w okresie, kiedy korzystano z lokalu zastępczego.
Należy mieć na uwadze, że w aktualnym stanie prawnym, nawet jeśli spadkobiercy zmarłego w ciągu 6 miesięcy od dowiedzeniu się o śmierci spadkodawcy, nie złożą żadnego oświadczenia, to przyjmuje się, iż spadek został odziedziczony z dobrodziejstwem inwentarza, czyli do czynnej wysokości długu, co oznacza, że spadkobiercy nie odpowiadają własnym majątkiem za długi spadkowe spadkodawcy.
Oczywiście ZZK może złożyć przeciwko aktualnym najemcom lokalu, którzy są dorosłymi dziećmi zmarłego głównego najemcy, pozew o zapłatę zaległych opłat czynszowych, ponieważ poprzednio powód nie zrzekł się roszczenia, jednakże ZZK musi się liczyć z tym, że w stosunku do przedawnionych należności czynszowych spadkobiercy zmarłego również mogą wnieść zarzut przedawnienia roszczenia, a wówczas, w razie uwzględnienia zarzutu przez sąd, powództwo w tej części zostanie oddalone.
Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. pod poz. 1025 z późn. zm.