„Czy celofan oraz woreczki z klapką klejącą (woreczki służą do pakowania m.in koszulek, T-shirtów) podlegają opłacie recyklingowej i czy trzeba się z nich w jakikolwiek sposób rozliczać?”

Opłata recyklingowa została wprowadzona w celu ograniczenia zużycia toreb na zakupy z tworzywa sztucznego w handlu detalicznym i hurtowym. Zagadnienia z nią związane regulują przepisy …

(…) ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi – rozdział 6a.

Zgodnie z art. 40a przywołanej ustawy przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce, jest obowiązany pobrać opłatę recyklingową od nabywającego torbę na zakupy z tworzywa sztucznego.

Ustawa zawiera także definicję pojęcia tworzywa sztucznego oraz torby na zakupy z tworzywa sztucznego – art. 8 pkt 15a i 15b. Zgodnie z ustawowym rozumieniem, torby na zakupy z tworzywa sztucznego to torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów, wykonane z tworzywa sztucznego, które są oferowane w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego, do których zalicza się:

• lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów,
• bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów, które są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności,
• pozostałe torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału równej 50 mikrometrów i większe – obowiązuje od września 2019 r.

Opłaty nie pobiera się od nabywającego bardzo lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego określoną w podpunkcie b) – dotyczy tylko żywności sprzedawanej luzem. Z kolei tworzywem sztucznym jest polimer w rozumieniu art. 3 pkt 5 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r., czyli substancja składającą się z cząsteczek stanowiących sekwencję jednego lub kilku rodzajów jednostek monomeru. Cząsteczki takie muszą charakteryzować się statystycznym rozkładem masy cząsteczkowej w pewnym zakresie, a różnice w masie cząsteczkowej powinny wynikać przede wszystkim z różnic w liczbie jednostek monomeru w cząsteczce. Polimer zawiera:

a) cząsteczki stanowiące prostą większość wagową, które zawierają co najmniej trzy jednostki monomeru związane kowalencyjnie z co najmniej jeszcze jedną jednostką monomeru lub z innym reagentem;

b) cząsteczki niestanowiące prostej większości wagowej wśród cząsteczek o tej samej masie cząsteczkowej.

W myśl tej definicji zarówno celofan, jak i woreczki z klapką klejącą wykonane są z tworzywa sztucznego i jeśli oferowane są do pakowania produktów (np. koszulek) w danej jednostce, przedsiębiorca powinien pobrać opłatę recyklingową.

Od 01.09.2019 r. obowiązują nowe zasady rozliczania opłaty recyklingowej. Przede wszystkim  zmienił się termin rozliczania. Obecnie, zgodnie z art. 40c ww. ustawy, pobrana opłata recyklingowa jest wnoszona na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym została pobrana. Rozliczenia za 2019 r. trzeba będzie dokonać zgodnie z uprzednio obowiązującymi przepisami do 15 marca 2020 r., natomiast za I kwartał 2020 r. – do 15 kwietnia 2020 r.

Nowością jest również obowiązek prowadzenia ewidencji liczby nabytych i wydanych toreb (obowiązuje od 01.01.2020 r.)

W myśl art. 40f cyt. ustawy – przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, jest obowiązany prowadzić ewidencję liczby nabytych i wydanych lekkich i pozostałych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego w danym roku kalendarzowym w postaci papierowej albo w postaci elektronicznej. Jeśli prowadzi on więcej niż jedną jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, powinien prowadzić ewidencję oddzielnie dla poszczególnych jednostek. Na podstawie prowadzonej ewidencji przedsiębiorca zobowiązany jest do złożenia sprawozdania o ilości nabytych i wydanych toreb. Informacje zawarte w ewidencji należy przechowywać przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, którego informacje dotyczą.

Rejestr Baza Danych Odpadowych

Kolejnym obowiązkiem omawianej grupy przedsiębiorców jest wymóg złożenia wniosku o wpis do rejestru Bazy Danych o Odpadach (BDO), w terminie do dnia 31.12.2019 roku, jeżeli nie posiadają numeru rejestrowego BDO (a zatem termin już upłynął). Pierwsze sprawozdanie z zakresu nabytych i wydanych lekkich oraz pozostałych toreb z tworzyw sztucznych przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową będzie składać za 2019 rok w systemie BDO (w odniesieniu do toreb określonych w art. 8 pkt 15a za okres od 1 września 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.). Trwają pracę nad uruchomieniem modułu sprawozdawczości w BDO oraz prace legislacyjne nad zmianą terminu złożenia sprawozdania za 2019 rok z 15 marca na 30 czerwca 2020 roku.

Wysokość opłaty recyklingowej ustalana jest w drodze rozporządzenia wydawanego przez ministra środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki, jednak maksymalna jej wysokość to 1 zł za sztukę torby na zakupy z tworzywa sztucznego.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie stawki opłaty recyklingowej, opłata recyklingowa wynosi 0,20 zł za jedną sztukę torby na zakupy z tworzywa sztucznego. Kwota opłaty ulega zwiększeniu o podatek VAT, chyba że sprzedający jest zwolniony z podatku od towarów i usług.

Kamil Wywiał – prawnik

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 13.06.2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi – Dz.U. z 2019 r. poz. 542 ze zm.
2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 27.08.2019 r. w sprawie stawki opłaty recyklingowej – Dz.U. 2019 r. poz. 1639.

oprac. \m/ \mos/