Podatek VAT w przypadku nabycia nieruchomości do majątku wspólnego

Czy nabywając nieruchomości nie związane z działalnością gospodarczą do majątku wspólnego Wnioskodawca ma prawo, jako zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług (w przypadku gdy małżonka, będąca współwłaścicielem nieruchomości nie jest zarejestrowanym podatnikiem), do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z aktu notarialnego i wystawionych faktur?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z 3 października 2013 r. (data wpływu 10 października 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 10 stycznia 2014 r. (data wpływu 10 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia w całości podatku VAT zapłaconego przy zakupie apartamentów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia w całości podatku VAT zapłaconego przy zakupie apartamentów. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 10 stycznia 2014 r. o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi działalność gospodarczą. Podpisał umowę przedwstępną zakupu nieruchomości – apartamentów w budynku hotelowym, z przeznaczeniem na wynajem (usługi związane z zakwaterowaniem, podlegające opodatkowaniu VAT). Zakupione apartamenty będą wynajmowane jako majątek prywatny (niezwiązany z działalnością gospodarczą).

W umowie przedwstępnej wskazano, że nieruchomość ma zostać zakupiona z majątku osobistego, jednak w akcie notarialnym przeniesienia własności Wnioskodawca wraz z żoną planuje zawrzeć zapis o zakupie nieruchomości z majątku wspólnego. Nieruchomości będą zatem stanowić współwłasność małżeńską.

Po zakupie apartamentów zostanie podpisana umowa najmu z firmą, która będzie zarządzać apartamentami i wynajmować je (usługi związane z zakwaterowaniem). Umowa najmu zostanie zawarta wyłącznie przez Wnioskodawcę (jako zarejestrowanego podatnika VAT), małżonka jego nie będzie stroną umowy najmu. Na całą kwotę wynagrodzenia z tytułu najmu będzie wystawiał faktury i rozliczał je w składanej deklaracji VAT.

W piśmie uzupełniającym Wnioskodawca wskazał, że zakup apartamentu służył będzie do czynności opodatkowanych. Umowa najmu i zarządzania apartamentem, będzie zawarta z firmą, która następnie będzie ten apartament wynajmować na krótkotrwałe pobyty i ta firma rozliczać się będzie z tymi klientami. Natomiast Wnioskodawca będzie wystawiać fakturę VAT raz w miesiącu na firmę zarządzającą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy nabywając nieruchomości niezwiązane z działalnością gospodarczą do majątku wspólnego Wnioskodawca ma prawo, jako zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług (w przypadku gdy małżonka, będąca współwłaścicielem nieruchomości nie jest zarejestrowanym podatnikiem), do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z aktu notarialnego i wystawionych faktur?

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wnioskodawca uważa, że nabywając nieruchomości do majątku wspólnego (niezwiązanego z prowadzoną działalnością gospodarczą) ma on prawo, jako zarejestrowany podatnik podatku VAT do odliczenia całości podatku naliczonego wykazanego w akcie notarialnym i na fakturach.

W opisanej sytuacji nabywane towary (apartamenty) będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych (usługi związane z zakwaterowaniem). Nieruchomości stanowią współwłasność małżeńską, jednak tylko Wnioskodawca będzie stroną umowy najmu i będzie wykonywał czynności opodatkowane, co oznacza, że tylko On będzie podatnikiem z tytułu wykonywania tych czynności w związku z tym przysługuje mu prawo do odliczenia całości kwoty podatku naliczonego zawartego w akcie notarialnym i wystawionych fakturach.

Podobne stanowisko zostało wyrażone m.in. w Interpretacji Indywidualnej z dnia 2 lipca 2010 r. wydanej przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy nr ITPP1/443-366/10/MN oraz w Interpretacji Indywidualnej z dnia 30 marca 2010 r. wydanej przez Izbę Skarbową w Poznaniu nr ILPP2/443-87/10 – 4/AD.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

  • nabycia towarów i usług,
  • dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jeden z nich wynika z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona od podatku.

Natomiast, w myśl art. 88 ust. 4 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r. – obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona w art. 86 ust. 1 ustawy zasada wyłącza więc możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Kwestię stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Stosownie do art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Zgodnie z art. 37 § 1 cyt. ustawy, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym, np. nabycie nieruchomości, wymieniani są oboje małżonkowie jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że w przypadku, gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej jednego z nich, nie ma przeszkód aby małżonek ten skorzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy jego zakupie pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionym wydatkiem a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności, czynnościami opodatkowanymi.

Z opisu sprawy wniosku wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi działalność gospodarczą. Podpisał umowę przedwstępną zakupu nieruchomości – apartamentów w budynku hotelowym, z przeznaczeniem na wynajem (usługi związane z zakwaterowaniem, podlegające opodatkowaniu VAT). Zakupione apartamenty będą wynajmowane jako majątek prywatny (niezwiązany z działalnością gospodarczą).

W umowie przedwstępnej wskazano, że nieruchomość ma zostać zakupiona z majątku osobistego, jednak w akcie notarialnym przeniesienia własności Zainteresowany wraz z żoną planuje zawrzeć zapis o zakupie nieruchomości z majątku wspólnego. Nieruchomości będą zatem stanowić współwłasność małżeńską.

Po zakupie apartamentów zostanie podpisana umowa najmu z firmą, która będzie zarządzać apartamentami i wynajmować je (usługi związane z zakwaterowaniem). Umowa najmu zostanie zawarta wyłącznie przez Wnioskodawcę (jako zarejestrowanego podatnika VAT), małżonka jego nie będzie stroną umowy najmu. Na całą kwotę wynagrodzenia z tytułu najmu będzie wystawiał faktury i rozliczał je w składanej deklaracji VAT. W piśmie uzupełniającym Wnioskodawca wskazał, że zakup apartamentu służył będzie do czynności opodatkowanych. Umowa najmu i zarządzania apartamentem, będzie zawarta z firmą, która następnie będzie ten apartament wynajmować na krótkotrwałe pobyty i ta firma rozliczać się będzie z tymi klientami. Natomiast Wnioskodawca będzie wystawiać fakturę VAT raz w miesiącu na firmę zarządzającą.

Należy zauważyć, że podmiot świadczący usługę najmu będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy najem ten będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej).

Zatem w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia są spełnione, gdyż Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a nabyte apartamenty – jak wskazał Zainteresowany – będą związane z czynnościami opodatkowanymi. W związku z powyższym Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu przedmiotowej nieruchomości.

Mając na uwadze opisane zdarzenie przyszłe oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, że nabywając nieruchomości niezwiązane z działalnością gospodarczą do majątku wspólnego Wnioskodawca ma prawo, jako zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług (w przypadku, gdy małżonka, będąca współwłaścicielem nieruchomości, nie jest zarejestrowanym podatnikiem), do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z aktu notarialnego i wystawionych faktur – zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 stycznia 2014 r., sygn. ILPP1/443-920/13-3/MD