Nadzwyczajna sytuacja w oświacie i interwencja władz

W okresie od dnia 25.03.2020 r. do dnia 10.04.2020 r. na obszarze kraju ogranicza się funkcjonowanie jednostek systemu oświaty

Chodzi o rozporządzenie MEN z dn. 20.03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. 2020 poz. 492.

Na podstawie art. 30b ustawy Prawo oświatowe – „W przypadkach uzasadnionych nadzwyczajnymi okolicznościami zagrażającymi życiu lub zdrowiu dzieci i młodzieży minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, może czasowo ograniczyć lub czasowo zawiesić funkcjonowanie jednostek systemu oświaty na obszarze kraju lub jego części, uwzględniając stopień zagrożenia na danym obszarze” – zarządza się, co następuje:

  • 1. W rozporządzeniu MEN z dn. 11.03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. 2020 poz. 410) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 2 w ust. 1 we wprowadzeniu do wyliczenia wyrazy „25 marca 2020 r.” zastępuje się wyrazami „10 kwietnia 2020 r.”;

2) w § 3: a) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe – zawieszenie dotyczy również zajęć realizowanych w ramach praktycznej nauki zawodu organizowanej przez szkołę;”,  b) w pkt 3 wyrazy „25 marca 2020 r.” zastępuje się wyrazami „10 kwietnia 2020 r.”;

3) po § 3 dodaje się § 3a w brzmieniu: „§ 3a. 1. W okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 10 kwietnia 2020 r. zadania jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. 2. W przypadku gdy zadania jednostki systemu oświaty nie mogą być realizowane w sposób, o którym mowa w ust. 1, dyrektor tej jednostki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, ustala inny sposób realizowania tych zadań i informuje o tym organ sprawujący nadzór pedagogiczny.”;

4) po § 4 dodaje się § 4a i § 4b w brzmieniu: „§ 4a. 1. W okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 10 kwietnia 2020 r. na obszarze kraju ogranicza się funkcjonowanie jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, przez ograniczenie obowiązku świadczenia pracy przez pracowników tych jednostek na ich terenie, z wyłączeniem przypadków gdy jest to niezbędne do realizowania zadań jednostek z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób, o którym mowa w § 3a ust. 2, lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tych jednostek. § 4b.

Przepisy § 3a i § 4a stosuje się również do jednostek systemu oświaty:

1)  których działalność dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza została zawieszona na podstawie odrębnych przepisów w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19;

2)  do których dzieci i uczniowie nie uczęszczają na podstawie decyzji rodziców, o której mowa w § 2 ust. 3.”

  • 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Uzasadnienie:

– Konieczność nowelizacji rozporządzenia MEN z dn. 11.03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. 2020 poz. 410) wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 30b ustawy Prawo oświatowe (Dz. U. 2019 poz. 1148, z późn. zm.), wprowadzonego art. 28 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020 poz. 374), wynika z potrzeby przedłużenia terminu ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty i doprecyzowania sposobu realizacji zadań jednostki systemu oświaty w okresie jej czasowego ograniczenia funkcjonowania.

Wobec wzrastającej liczby zachorowań wywołanych rozprzestrzenianiem się wirusa COVID19 przepisami rozporządzenia z dn. 11.03.2020 r. Minister Edukacji Narodowej zdecydował o podjęciu działań profilaktycznych, zapobiegających rozprzestrzenianiu się wirusa wśród dzieci i młodzieży i ograniczeniu – w terminie od 12 do 25.03.2020 r. – działalności niektórych jednostek systemu oświaty. Interwencja polskich władz jest niezbędna w tej sytuacji na podstawie rekomendacji Ministra Zdrowia Łukasza Szumowskiego.

Jednocześnie od 14.03.2020 r. do odwołania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej został ogłoszony stan zagrożenia epidemicznego związany z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2.

A już od 20.03.2020 r. w Polsce mieliśmy kolejną interwencję rządu i wprowadzenie stanu epidemii.

Wobec braku możliwości określenia, do jakiego momentu konieczne będzie utrzymanie ograniczeń w funkcjonowaniu szkół i placówek zaprojektowano przedłużenie terminu ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty do dnia 10.04.2020 r. i przygotowano rozwiązania umożliwiające szkołom i placówkom pracę w zmienionych warunkach.

W nowelizacji rozporządzenia proponuje się w § 3 w pkt 2 uchylenie części przepisu dotyczącej praktycznej nauki zawodu organizowanej przez pracodawcę, która miała wyłącznie informacyjny charakter (zawierała odesłanie do przepisów prawa pracy) i budziła wątpliwości interpretacyjne.  Ponadto w § 3a wprowadzono regulację, zgodnie z którą w okresie od 25 marca do 10 kwietnia 2020 r. zadania jednostki systemu oświaty są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Natomiast, w przypadku gdy zadania jednostki systemu oświaty nie mogą być realizowane w ten sposób, dyrektor tej jednostki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, ustali inny sposób realizowania tych zadań i poinformuje o tym organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Jednocześnie w odniesieniu do pracowników jednostek systemu oświaty zaproponowano rozwiązanie, które umożliwi realizację procesu kształcenia w zmienionych warunkach organizacyjnych, polegające na tym, że w okresie od 25 marca do 10 kwietnia 2020 r. ograniczony zostanie również obowiązek świadczenia pracy przez pracowników tych jednostek na ich terenie, chyba że świadczenie pracy na terenie jednostki jest niezbędne do realizowania zadań jednostki z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób ustalony przez dyrektora tej jednostki w uzgodnieniu z organem prowadzącym lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tej jednostki. Dodane przepisy § 3a i § 4a stosuje się również do jednostek systemu oświaty, których działalność dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza została zawieszona na podstawie odrębnych przepisów w związku z COViD-19 (na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach – Dz.U. z 2003 r. poz. 69, z późn. zm.), oraz do których dzieci i uczniowie nie uczęszczają na podstawie decyzji rodziców, o której mowa w § 2 ust. 3 obecnie obowiązującego rozporządzenia.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Przewidywany termin wejścia w życie rozporządzenia nie narusza zasad demokratycznego państwa prawnego i jest uzasadniony ważnym interesem państwa. Projekt nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Projekt nie zawiera przepisów technicznych wymagających notyfikacji w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych – Dz.U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597) oraz nie podlega notyfikacji na zasadach przewidzianych w tym rozporządzeniu.

Projekt rozporządzenia nie wymaga przedstawienia właściwym instytucjom i organom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, celem uzyskania opinii, dokonania konsultacji albo uzgodnienia.

Odnosząc się do § 12 pkt 1 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” – Dz.U. z 2016 r. poz. 283, należy stwierdzić, że rozporządzenie uwzględnia regulacje, w stosunku do których nie ma możliwości, aby mogły być podjęte za pomocą alternatywnych środków.

Źródło: men.gov.pl

Podstawa prawna:

  1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. 2020 poz. 492.
  2. Ustawa z dn. 12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 z późn. zm.
  3. Ustawa z dn. 03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – Dz.U z 2020 r. poz. 374.

oprac. \m/ \mos/