Czy wynagrodzenie członka rodziny stanowi koszty uzyskania przychodu?

Czy wydatki (składki ZUS: emerytalne, rentowe, wypadkowe, FP, FGŚP, wynagrodzenie dla pracownika w wysokości płacy minimalnej + ewentualnej premii uznaniowej) związane z zatrudnieniem pracownika na umowę o pracę (lub w formie długoterminowej umowy – umowa zlecenie) – członka rodziny (żony Wnioskodawcy) będą stanowiły dla prowadzącego działalność gospodarczą koszt uzyskania przychodów?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 749) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 października 2013 r. (data wpływu 28 października 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 stycznia 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 października 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W ww. wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Zamierza Pan prowadzić działalność usługowo-handlową w oparciu o wpis do CEIDG. Zamierza prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych lub podatek liniowy. Będzie również płatnikiem podatku VAT. Działalność gospodarcza będzie prowadzona w lokalu użytkowym poza miejscem zamieszkania, do którego będzie Pan posiadał tytuł prawny. Lokal nie będzie własnością, ani współwłasnością żony. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza Pan zatrudniać również członków rodziny na pełen etat i/lub na dzielone części etatu (głównie stanowiska administracyjno-biurowe).

W uzupełnieniu wniosku doprecyzował Pan, że w pierwszym okresie zatrudnienie będzie dotyczyło żony, która zamieszkuje pod tym samym adresem co Pan. Stosunki pomiędzy Państwem podlegają rozdzielności majątkowej od 2002 r. Rozważa Pan możliwość zatrudnienia żony na pełen etat (ewentualnie na podstawie długoterminowej umowy – umowa zlecenie) w charakterze pracownika, osoby świadczącej usługi administracyjno-biurowe – zakres obowiązków: głównie prace biurowe, sporządzanie ofert, obsługa biura, organizacja szkoleń, odbieranie telefonów, odpowiedzi na korespondencję mailową, kontakty z biurem rachunkowym, organizowanie kalendarza spotkań, miejsce pracy, świadczenia usług – w lokalu użytkowym poza miejscem stałego zamieszkania. Zatrudnienie pracownika administracyjno-biurowego lub ewentualne podpisanie umowy na świadczenie ww. usług będzie konieczne – ze względu na częste wyjazdy Pana -związane z prowadzoną (przyszłą) działalnością gospodarczą. Otrzymał Pan odmowę uzyskania dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej z Powiatowego Urzędu Pracy. W związku z tym, że będzie to rozpoczęcie działalności gospodarczej – brak jest możliwości pozyskania dotacji na utworzenie stanowiska pracy, brak jest możliwości zatrudnienia na staż poprzez Powiatowy Urząd Pracy. W związku z przewidywaną dużą ilością dokumentacji, w tym dokumentów zawierających dane osobowe, finansowe klientów – konieczne będzie zatrudnienie osoby odpowiedzialnej i posiadającej odpowiednie kwalifikacje na ww. stanowisku. Żona prowadzi własną działalność gospodarczą, ale dysponuje wolnym czasem w godzinach przed i popołudniowych, w których mogłaby świadczyć pracę na rzecz Pana firmy. Posiada ustabilizowaną pozycję na rynku, więc podjęcie dodatkowego zatrudnienia nie będzie w konflikcie dla aktualnie realizowanych przez nią projektów. Żona nie będzie pełniła funkcji zarządzającej w Pana firmie, będzie realizowała tylko i wyłącznie prace administracyjno-biurowe. Przedmiot prowadzonej działalności gospodarczej przez żonę będzie inny niż przedmiot prowadzonej działalności gospodarczej przez Pana. Żona prowadzi pośrednictwo kredytowe zwolnione z VAT. Zgodnie z założeniami, w działalności firm nie będą występowały obroty handlowe – powiązania handlowe (wzajemne świadczenia usług itp.) Dopuszcza się jednak w przyszłości możliwość zbywania środków trwałych, wyposażenia przez jedną firmę na rzecz drugiej firmy.

Ponoszone przez Pana wydatki w związku z zatrudnieniem będą dotyczyły składek ZUS (emerytalne, rentowe, wypadkowe, FP, FGŚP), wynagrodzenia dla pracownika (w wysokości płacy minimalnej + ewentualnej premii uznaniowej). Wydatki nie będą dotyczyły diet, używania pojazdów osobowych do celów służbowych.

Wskazuje Pan, że zatrudnienie pracownika (administracyjno-biurowego) będzie konieczne dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. Będzie Pan prowadził działalność usługową (usługi dla biznesu) oraz działalność handlową. Większość prac realizowana będzie w terenie (u klientów), natomiast interesanci będą też przyjmowani w biurze firmy. W biurze firmy będą przechowywane dokumenty klientów, które będą podlegały dalszej analizie (analiza będzie przeprowadzana przez Pana).

Praca Pana będzie wymagała licznych wyjazdów, w tym czasie będzie istniała konieczność przybywania pracownika w biurze. Pracownik administracyjno-biurowy będzie odpowiedzialny za czynności biurowe, nie będzie osobą zarządzającą lub współzarządzającą firmą, nie będzie posiadał uprawnień do reprezentowania Pana w czynnościach związanych z zarządzaniem firmą. Biorąc pod uwagę powyższe, poniesienie kosztów z tytułu składek ZUS oraz związane z wynagrodzeniem dla pracownika będą elementami koniecznymi dla funkcjonowania firmy. Nie będą jednak bezpośrednio wpływać na wynik finansowy firmy, gdyż faktyczna sprzedaż, realizacja usług oraz działalność handlowa będą realizowane przez Pana. Jednakże należy mieć na uwadze fakt, że bez odpowiedniej organizacji biura, bez kontaktu z klientem, bez umawiania spotkań oraz bez odpowiedniego obiegu dokumentów – znacznie utrudnione byłoby funkcjonowanie firmy.

W kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego w uzupełnieniu wniosku sformułowano następujące pytanie:

Czy wydatki (składki ZUS: emerytalne, rentowe, wypadkowe, FP, FGŚP, wynagrodzenie dla pracownika w wysokości płacy minimalnej + ewentualnej premii uznaniowej) związane z zatrudnieniem pracownika na umowę o pracę (lub w formie długoterminowej umowy – umowa zlecenie) – członka rodziny (żony Wnioskodawcy) będą stanowiły dla Pana prowadzącego działalność gospodarczą (na podstawie wpisu do CEiDG – forma prowadzenia księgowości: podatkowa księga przychodów i rozchodów, płatnik podatku VAT, podatek dochodowy rozliczany na zasadach ogólnych, rozliczenia kwartalne) koszt uzyskania przychodów?

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki (składki ZUS: emerytalne, rentowe, wypadkowe, FP, FGŚP, wynagrodzenie dla pracownika w wysokości płacy minimalnej, ewentualna premia uznaniowa) związane z zatrudnieniem pracownika na podstawie umowy o pracę (lub długoterminowej umowy – umowa zlecenie) – członka rodziny (żony) będą stanowiły dla Niego prowadzącego działalność gospodarczą koszt uzyskania przychodów.

Opierając się na treści pisma z … Wnioskodawca wskazuje, że przepisy Kodeksu Pracy nie zawierają ograniczeń w zakresie zatrudniania przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na podstawie stosunku pracy – osób będących członkami rodziny.

Istotnymi elementami stosunku pracy są:

  • wykonywanie przez pracownika określonej pracy na rzecz pracodawcy,
  • praca wykonywana jest pod kierownictwem pracodawcy,
  • praca wykonywana jest w określonym miejscu i czasie,
  • zobowiązanie pracodawcy do zapłaty wynagrodzenia za pracę pracownikowi.

Reasumując są nimi dobrowolność, osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, podporządkowanie, wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy ponoszącego ryzyko związane z zatrudnieniem oraz odpłatny charakter zatrudnienia.

Jeśli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, jest traktowany jako osoba współpracująca. Osobami współpracującymi są członkowie rodziny jeśli pozostają z osobą prowadzącą działalność gospodarczą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Wnioskodawca podaje, że w analizowanej sytuacji pracownik – żona, nie będzie osobą współpracującą, gdyż istnieje rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami. Żona nie będzie współpracowała, współzarządzała firmą wnioskodawcy – nie będzie korzystała z zysków (strat), które będzie przynosiła działalność gospodarcza wnioskodawcy, nie będzie ponosiła skutków ewentualnych błędów w prowadzeniu działalności gospodarczej. Nie będzie to, jak to ma miejsce w przypadku osoby współpracującej, działanie na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

Dodatkowym argumentem będzie istnienie niezależnych źródeł uzyskiwania dochodów, t.j. żona prowadzi i ma zamiar nadal prowadzić działalność gospodarczą jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, wnioskodawca będzie natomiast prowadził odrębne przedsiębiorstwo. Odrębny będzie również przedmiot działalności firm.

Wnioskodawca wskazuje, że z punktu widzenia obowiązujących przepisów prawa, nie ma problemu, by na rzecz przedsiębiorcy pracowały osoby z najbliższej rodziny, w tym współmałżonek. Członek rodziny zatrudniony na podstawie umowy o pracę zyskuje takie same prawa pracownicze, jak pozostałe osoby zatrudnione w firmie – ma prawo do urlopu i ochrony prawnej wynikającej z kodeksu pracy. W niektórych jednak przypadkach status członka rodziny w firmie będzie inny, niż standardowego pracownika. Wynika to z rozbieżności interpretacyjnych przepisów Kodeksu Pracy oraz przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a także przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże zgodnie aktualnymi interpretacjami (przykład w załączeniu), członek rodziny, który zatrudniony jest u przedsiębiorcy i który zamieszkuje wraz z przedsiębiorcą pod tym samym adresem może być potraktowany jako pracownik nie będący osobą współpracującą. Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca (za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności) O statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, więź rodzinna z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, a także prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Wspólne gospodarstwo to łącznie wspólne zamieszkiwanie i zaspokajanie potrzeb. Wspólnota gospodarstwa domowego oznacza, że pozostające w niej osoby mają zaspokajane potrzeby ze środków będących w dyspozycji wspólnoty (osoby współpracujące to członkowie najbliższej rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, korzystający zarówno z zysków jakie przynosi ta działalność jak i ponoszący skutki ewentualnych błędów w jej prowadzeniu). To osoby prowadzące wspólny budżet domowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym przypadku ww. przepisy nie mają zastosowania, gdyż zarówno Wnioskodawca, jak i małżonka prowadzą odrębne budżety, będą funkcjonować jako odrębne przedsiębiorstwa. Zamieszkują co prawda pod tym samym adresem, ale posiadają odrębne składniki majątku i samodzielnie zarządzają własnymi budżetami. Reasumując, żona będzie traktowana jako pracownik nie będący osobą współpracującą.

Wnioskodawca podaje, że zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów „wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki”. Jego zdaniem zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz uzasadnieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego … w wyroku … r. (sygn. akt …), ww. przepisy mają na celu uniknięcie podwójnego opodatkowania osiągniętego przez małżonków dochodu, gdyż włożony wkład pracy ich obojga w działalność firmy, którego efektem jest dochód, zostaje opodatkowany tylko raz jako dochód firmy i w zależności od ich woli jest następnie rozliczany.

Wnioskodawca uważa, że w analizowanej sytuacji ww. przepis nie ma zastosowania, gdyż pomiędzy małżonkami została wyłączona wspólność ustawowa małżeńska, małżonkowie będą prowadzić odrębne przedsiębiorstwa, prowadzić odrębne budżety. Każdy z małżonków będzie odrębnie rozliczał się z tytułu podatków.

Interesujące jego zdaniem jest stanowisko jakie zajęła Izba Skarbowa w … Zgodnie z interpretacją … dotyczącą umowy o dzieło z przeniesieniem autorskich praw majątkowych, wydatki poniesione na taką umowę mogą stanowić koszty uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, chyba że z zawartej pomiędzy małżonkami umowy będzie wynikać, iż właścicielem praw autorskich powstałych w związku z jej wykonaniem będzie małżonek prowadzący działalność gospodarczą.

Zdaniem Wnioskodawcy istnieją istotne rozbieżności interpretacyjne ww. przepisów prawa. Praca i wydatki poniesione są różnie interpretowane, tj. np. wydatki poniesione przez Wnioskodawcę jako odpłatność za usługi członka rodziny na rzecz innego członka rodziny będą stanowiły dla firmy Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodów (interpretacja indywidualna z dnia … o sygn. …

W związku z powyższą interpretacją Wnioskodawca uważa, że należy traktować na równi zatrudnienie członka rodziny (umowa o pracę) z zawarciem z nim umowy cywilno-prawnej (np. umowa o dzieło) lub świadczeniem wzajemnych usług jako przedsiębiorcy prowadzący odrębne przedsiębiorstwa – np. świadczenie usług biurowych przez zleceniobiorcę (współmałżonka) na rzecz zleceniodawcy (współmałżonka).

Należy zadać sobie pytanie – czy ww. rozbieżności interpretacyjne nie wynikają z błędów legislacyjnych i nie są spowodowane rażącym niedbalstwem ustawodawcy, który nie zadbał o spójność przepisów regulujących pojęcie pracy, zatrudnienia i świadczenia usług przez członków rodziny w różnych przepisach obowiązującego prawa. Pojęcie „wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników” nie zostało doprecyzowane. W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że nie należy ww. przepisów analizować według wykładni rozszerzającej, a potraktować „własną pracę podatnika i jego członków rodziny” jako niesformalizowane i bezumowne świadczenie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

Świadczenie pracy na podstawie umowy o pracę lub wykonywanie usług przez członka rodziny na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą należałoby potraktować odrębnie, co zresztą ma swoje odzwierciedlenie z obowiązującą linią orzecznictwa, t.j. potraktowanie pracy w formie umowy o dzieło, a także wydatków z tytułu świadczenia usług przez członka rodziny na rzecz innego członka rodziny (na podstawie np. umowy cywilno-prawnej oraz udokumentowane dokumentem księgowym w postaci np. rachunku lub faktury VAT za wykonaną pracę) jako kosztów uzyskania przychodów.

Dyskusyjnym wydaje się zlecenie żonie lub innemu członkowi rodziny (np. prowadzącemu działalność gospodarczą) świadczenie usług administracyjno-biurowych na rzecz firmy Wnioskodawcy i powierzenie wykonywania ww. pracy w lokalu użytkowym, do którego tytuł prawny będzie przysługiwał Wnioskodawcy. Jakie będą dodatkowe skutki prawno-podatkowe takiego rozwiązania… Czy tego typu rozwiązanie nie będzie wymagało np. wynajęcia (umowa najmu, dzierżawy) lub użyczenia pomieszczeń dla Zleceniobiorcy… Błędy legislacyjne wymagają natychmiastowej poprawy, gdyż w aktualnie obowiązującym stanie prawnym niezmiernie skomplikowane jest umożliwienie świadczenia jakiejkolwiek pracy przez członka rodziny na rzecz innego członka rodziny prowadzącego działalność gospodarczą.

Końcowo Wnioskodawca wskazuje na fakt dyskryminacji firm rodzinnych funkcjonujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz dyskryminacji w zakresie zatrudniania członków rodziny przedsiębiorcy. Stwierdza brak zgodności przepisów dot. zatrudniania członków rodziny zawartych w ustawach: ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisach Kodeksu Pracy. Podaje, że zgłosił ww. zagadnienie w trybie skargowym m.in. do RPO. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim swobody podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, każdemu, na równych prawach. Wątpliwości budzą również związku z regulacjami określonymi w Konstytucji Rzeczypospolitej, t.j. zgodnie z art. 32 „Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.”

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1.

Z powyższego przepisu wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 powołanej ustawy. Jednakże, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, ewentualnie na zachowanie lub zabezpieczenie źródła tego przychodu. Kosztami podatkowymi są zarówno koszty, które pozostają w bezpośrednim związku przyczynowo-skutkowym z przychodami podatkowymi, jak również koszty pośrednie, których powiązanie z konkretnym przychodem nie jest możliwe, jednak dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa poniesienie ich jest uzasadnione.

Stosownie do przepisu art. 23 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 55a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów nieopłaconych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek, z zastrzeżeniem pkt 37 oraz art. 22 ust. 6bb, określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek.

Przepis art. 23 ust. 1 pkt 55a stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 37 oraz art. 22 ust. 6bb, do składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (art. 23 ust. 3d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 22 ust. 6bb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, składki z tytułu należności, o których mowa w ust. 6ba, określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 i Nr 218, poz. 1690), w części finansowanej przez płatnika składek, składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z zastrzeżeniem art. 23 ust. 1 pkt 37, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone:

  • z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne – w terminie wynikającym z odrębnych przepisów;
  • z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony – nie później niż do 15 dnia tego miesiąca. W przypadku uchybienia tym terminom do składek tych stosuje się art. 23 ust. 1 pkt 55a i ust. 3d.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne do przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazać należy, że ustawodawca w powołanym powyżej przepisie art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych posłużył się wyrażeniem „wartość pracy”, które dla potrzeb podatku dochodowego nie zostało zdefiniowane. Użyte pojęcie wskazuje, że chodzi o wartość wszelkiego rodzaju pracy świadczonej przez ściśle określone osoby na rzecz zatrudniających je podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Niezależnie od tego w jakim wymiarze czasu będzie wykonywana praca, a także niezależnie od formy świadczenia przez małżonka pracy (umowna lub bezumowna) czy też miejsca zamieszkania.

Wartością pracy niewątpliwie jest zatem ustalone wynagrodzenie (brutto) za pracę wraz z wszystkimi jego składnikami tj. składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne opłacane przez pracownika, zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz fizycznie wypłacone wynagrodzenie, jak i wszelkiego rodzaju dodatki, nagrody i inne świadczenia wypłacane w związku z wykonywaną przez pracownika pracą.

W świetle powyższego, wynagrodzenie wypłacane na rzecz małżonki nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w myśl art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy przy tym podkreślić, iż w przedmiotowej sprawie bez znaczenia jest okoliczność istnienia rozdzielności majątkowej między małżonkami czy też miejsce zamieszkania małżonków. Ww. przepis, wyłączający możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów „wartości pracy” małżonki podatnika, nie uzależnia określonych nim skutków prawnych od rodzaju ustroju majątkowego istniejącego pomiędzy małżonkami.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące uregulowania prawne stwierdzić należy, że wartość wynagrodzenia wypłacanego małżonce wraz ze wszystkimi jego składnikami, tj. składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne opłacane przez pracownika, nie będzie dla Pana kosztem uzyskania przychodów. Natomiast składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) związane z zatrudnieniem małżonki, w części, w której będzie Pan zobowiązany do ich uiszczania jako pracodawca, stanowić dla Pana koszty uzyskania przychodów. Koszty uzyskania przychodów stanowią również opłacone składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jeżeli pracodawca jest zobowiązany do ich opłacania za zatrudnionych pracowników.

Tym samym zajęte przez Pana stanowisko w ww. zakresie uznać należy za nieprawidłowe.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z art. 14b § 3 ww. ustawy – Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Natomiast w myśl art. 14c § 1 tej ustawy, interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższych przepisów wynika, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska wnioskodawcy dotyczącego przedstawionego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny załączonych do wniosku o interpretację dokumentów. Wobec powyższego załączone do wniosku i jego uzupełnienia pisma nie były przedmiotem merytorycznej analizy, a oceny Pana stanowiska dokonano wyłącznie na podstawie opisu stanu faktycznego zawartego we wniosku.

Należy również zaznaczyć, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie przepisów prawa podatkowego. Ustawa Kodeks pracy czy też ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, nie są elementami prawa podatkowego, wobec czego przepisy tych ustaw nie mogą być przedmiotem interpretacji udzielanej przez tutejszy organ. Interpretacja taka wykraczałaby poza zakres interpretacji prawa podatkowego udzielanej w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej, do której uprawniony jest Dyrektor Izby Skarbowej.

Podkreślenia wymaga też, że przepisy rozdziału 1a ustawy Ordynacja podatkowa stanowią, że interpretacja indywidualna wydana w tym trybie, może dotyczyć tylko przepisów prawa podatkowego, przy czym wnioskodawca jest zobowiązany wskazać je w złożonym wniosku.

Zakres żądania Wnioskodawcy wyznacza natomiast w szczególności:

  • stan faktyczny przedstawiony we wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego,
  • stan prawny (przepisy prawa) wskazany przez wnioskodawcę oraz
  • zagadnienie prawne, które ma być przedmiotem interpretacji, a które wskazuje pytanie wnioskodawcy.

Ze względu zatem na zakres Pana żądania ocenie interpretacyjnej organu została poddana więc wyłącznie kwestia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych jako przedsiębiorcy związanych z ewentualnym zatrudnieniem małżonki w kontekście norm krajowego prawa podatkowego, tj. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez rozstrzygania zagadnienia dotyczące zmiany przepisów prawa. W postępowaniu w sprawie wydania interpretacji organ podatkowy nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, nie staje się ono w takim rozumieniu aktem stosowania prawa. Interpretacji nie można postrzegać jako stanowienia norm prawa podatkowego, co należy jedynie do władzy ustawodawczej i jest dodatkowo obwarowane zapisami Konstytucji. Organ w interpretacji niczego nie ujmuje ani nie dodaje do systemu obowiązujących norm, a jedynie ocenia przedstawione przez pytającego, stanowisko (art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej.). Z takiego rozumienia istoty interpretacji, o jakiej mowa w art. 14a i następnych Ordynacji podatkowej wynika, że jest ona deklaratoryjna (nie prawotwórcza). Tym samym zagadnienia dotyczące zmiany przepisów prawa, które zostały podniesione we wniosku wykraczają poza zakres kompetencji tutejszego organu.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 stycznia 2014 r., sygn. ITPB1/415-1108/13/AD