Czy faktura wystawiona przez nabywcę w imieniu Wnioskodawcy dokonującego na rzecz tego nabywcy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów winna zostać wystawiona zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju dostawcy, tj. ustawą o podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to czy faktura nie zawierająca sformułowania „samofakturowanie” lecz zawierająca inne równoznaczne sformułowanie w języku angielskim lub języku właściwym dla wystawcy faktury, przy założeniu posiadania wszystkich pozostałych elementów wymaganych przez ustawę o VAT, jest wystawiona w sposób prawidłowy?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy – przedstawione we wniosku z daty wpływu 6 marca 2014 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie faktur wystawianych przez nabywcę w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie faktur wystawianych przez nabywcę w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej przeprowadza on na rzecz swoich kontrahentów z różnych krajów Unii Europejskiej transakcje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Wnioskodawca wraz z niektórymi kontrahentami doszedł do wniosku, iż z uwagi na zasady dokonywania dostaw lepszym rozwiązaniem będzie zawarcie pomiędzy stronami umów umożliwiających nabywcom z poszczególnych krajów UE wystawianie w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy faktur VAT dokumentujących dokonaną na rzecz kontrahentów transakcje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Do końca 2012 r. wystawiane przez nabywców faktury zawierały niezbędne elementy zarówno z punktu widzenia prawa obowiązującego w państwie Wnioskodawcy jak i wystawcy (nabywcy).

W związku z obwiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r. brzmieniem przepisu art. 106d w związku z art. 106e ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku od towarów i usług, jak również obowiązującym w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. brzmieniem § 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy faktury VAT wystawiane przez nabywców towarów z UE w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy muszą zawierać sformułowanie „samofakturowanie” czy może ono zostać zastąpione przez inne sformułowania, które mają to samo znaczenie lecz są w innym języku np. (self-billing, gutschrift, invoicing by receiver).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy faktura wystawiona przez nabywcę w imieniu Wnioskodawcy dokonującego na rzecz tego nabywcy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów winna zostać wystawiona zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju dostawcy, tj. ustawą o podatku od towarów i usług?
Jeżeli odpowiedź na pierwsze pytanie jest twierdząca, to Czy faktura wystawiona przez nabywcę w imieniu Wnioskodawcy dokonującego na rzecz tego nabywcy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, nie zawierająca sformułowania „samofakturowanie” lecz zawierająca inne równoznaczne sformułowanie w języku angielskim lub języku właściwym dla wystawcy faktury, przy założeniu posiadania wszystkich pozostałych elementów wymaganych przez ustawę o podatku od towarów i usług, jest wystawiona w sposób prawidłowy?
Zdaniem Wnioskodawcy.

W ocenie Wnioskodawcy co prawda do instytucji samofakturowania przy transakcjach wewnątrzwspólnotowej dostawy na rzecz nabywcy (wystawcy) mają zastosowanie krajowe, tj. polskie przepisy to jednak zdaniem Wnioskodawcy posłużenie się w wystawionej przez nabywcę fakturze sformułowaniem oznaczającym wystawienie faktury w imieniu i na rzecz dostawcy w innym języku niż polski, a tym samym nie umieszczenie w fakturze słowa „samofakturowanie” nie będzie stanowiło o wadliwości wystawionej faktury.

Zgodnie z art. 106d ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – podmiot, o którym mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1, nabywający towary lub usługi od podatnika może wystawiać w imieniu i na rzecz tego podatnika faktury:

• dokumentujące dokonanie przez podatnika sprzedaży na rzecz tego podmiotu o których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
• dokumentujące dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 lit. b

– jeżeli ten podmiot i ten podatnik wcześniej zawarli umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz tego podatnika, w której została określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności.

W ocenie Wnioskodawcy, skoro ustawodawca pod pojęciem sprzedaży – rozumie odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów to właśnie taki zakres czynności objęty jest art. 106d ust. 1 pkt 1 UVAT. Tym samym do wystawiania faktur VAT przez nabywcę w ramach dokonywanych na rzecz tego nabywcy wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów zastosowanie mają również regulacje ustawy o podatku od towarów i usług w odniesieniu do zasad i treści wystawiania faktur.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 106e ust. pkt 17 ustawy o VAT – faktura powinna zawierać w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 – wyraz „samofakturowanie”. Podobny zapis zawarty był w treści przywołanego, a już nieobowiązującego rozporządzenia Ministra Finansów.

Konieczność posługiwania się zwrotem w języku polskim może sprawić problem zagranicznemu nabywcy, który ma obowiązek opodatkowania transakcji.

Do końca 2012 r. wystawca był jedynie zobowiązany aby faktura wystawiana przez nabywcę dodatkowo zawierała informację, kto był wystawcą faktury i że wystawił ją w imieniu i na rachunek podatnika wymienionego w fakturze jako sprzedawca. A zatem to wystawca decydował o formie i treści zapisu, które sensem miało być wskazanie powyższych okoliczności.

Co ważne, a jednocześnie niezrozumiałe dla Wnioskodawcy, od 1 stycznia 2013 r. słowo „samofakturowanie”, które w swej istocie wyraża fakt wystawienia faktury w imieniu i na rachunek podatnika znalazły się w przepisie w cudzysłowie (do końca 2012 r. cudzysłowu nie było). A zatem Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy oznacza to, że na fakturze powinny znaleźć się te właśnie konkretne wyrazy „samofakturowanie”. Jeśli nie będzie na niej dokładnie tych słów, i to w polskiej wersji językowej (użycie języka polskiego narzuca cudzysłów – jest to cytat), to czy faktura może być uznana za wadliwą, czyli niezgodną z przepisami prawa.

Wskazana adnotacja (to jedyne konkretne brzmienie) nie ma wpływu na prawo zastosowania zerowej stawki podatku od towarów i usług do dokonywanej na rzecz wystawcy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, przy założeniu spełnienia warunków wskazanych ustawą o VAT. Nie kreuje ani zobowiązania, ani prawa do odliczenia podatku naliczonego po stronie odpowiednio sprzedawcy i nabywcy. Jest to jedynie informacja o przeniesieniu na nabywcę prawa wystawienia faktury.

Użycie w tym przypadku polskich słów nie wynika także z ustawy o języku polskim. Ustawa ta nakłada na wystawcę faktury wyraźny obowiązek sporządzenia jej w języku polskim w przypadku dokumentowania sprzedaży dokonanej z polskim konsumentem, a także w przypadku obrotu dokonywanego pomiędzy jednostkami prawa publicznego. Jednak faktury wystawiane na rzecz podmiotów mających miejsce zamieszkania czy siedzibę poza terytorium kraju, jak również na rzecz podmiotów krajowych w przypadku transakcji związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą nie muszą spełniać tego wymogu.

Dodatkowo wskazać należy, że w Unii Europejskiej obowiązują 23 języki urzędowe. A analiza brzmienia nowelizacji art. 226 dyrektywy 2006/112/WE w innych językach urzędowych UE wskazuje, że również sformułowanie „samofakturowania” na potrzeby innych krajów UE występuje jako „self-billing” czy „gutschrift”.

Wobec powyższego Wnioskodawca jest zdania, że skoro Dyrektywa 2006/112/WE nie stawia wymogu, aby słowa te były użyte w języku krajowym, a jedynie nakazuje umieszczenie właściwego sformułowania, to umieszczenie tego sformułowania lecz w innym języku, zgodnie z brzmieniem art. 226 Dyrektywy w danym języku nie powinno wpływać negatywnie na prawidłowość wystawionej faktury VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja odnosi się do możliwości umieszczenia na fakturach wystawianych przez nabywców w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy słowa samofakturowanie w języku właściwym dla kontrahenta zagranicznego Wnioskodawcy wg stanu prawnego obowiązującego w 2013 r. oraz od dnia 1 stycznia 2014 r.

Stosownie do art. 106 ust. 1 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r.) ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16

Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 68, poz. 360 ze zm.), podatnik, podatnik podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze albo osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, nabywający towary lub usługi od podatnika, o którym mowa w § 4, mogą wystawiać w jego imieniu i na jego rzecz faktury dokumentujące:

• dokonanie sprzedaży przez podatnika na rzecz tego podmiotu,
• otrzymanie należności, o której mowa w art. 19 ust. 11 ustawy, oraz
• dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w § 26a pkt 2 lit. B

– jeżeli istnieje wcześniejsze porozumienie między tymi dwiema stronami i pod warunkiem, że istnieje określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności.

Na podstawie § 5 ust. 2 pkt ww. rozporządzenia, faktura powinna zawierać dodatkowo w przypadku faktur, o których mowa w § 6 ust. 1 – wyraz „samofakturowanie”.

Od dnia 1 stycznia 2014 r. regulacja dotycząca zasad wystawiania faktur została zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług w Dziale XI Dokumentacja w Rozdziale 1 Faktury oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. poz.1485).

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106d ust. 1 ustawy, podmiot, o którym mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1, nabywający towary lub usługi od podatnika może wystawiać w imieniu i na rzecz tego podatnika faktury:

• dokumentujące dokonanie przez podatnika sprzedaży na rzecz tego podmiotu, których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
• dokumentujące dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 lit. b

– jeżeli ten podmiot i ten podatnik wcześniej zawarli umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz tego podatnika, w której została określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności.

Ponadto w myśl art. 106e ust. 1 pkt 17 ustawy, faktura powinna zawierać w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 – wyraz „samofakturowanie”.

W przypadku natomiast samofakturowania dokonywanego przez nabywcę towarów i usług – których to miejscem opodatkowania będzie inne niż Polska państwo członkowskie Unii Europejskiej – zastosowanie znajdą regulacje dotyczące fakturowania obowiązujące w tym państwie członkowskim, co znajduje potwierdzenie w przepisach Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.06.347.1 ze zm.) – dalej zwanej Dyrektywą.

Z przepisu art. 219a Dyrektywy wynika, że bez uszczerbku dla art. 244-248 zastosowanie ma, co następuje:

1. Fakturowanie podlega przepisom mającym zastosowanie w państwie członkowskim uznawanym za państwo dostawy towarów lub wykonania usług zgodnie z przepisami tytułu V.
2. W drodze odstępstwa od pkt 1 fakturowanie podlega przepisom mającym zastosowanie w państwie członkowskim, w którym dostawca lub usługodawca ma siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego wykonywana jest dostawa towaru lub świadczona usługa, albo, w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, w państwie członkowskim, w którym dostawca lub usługodawca ma stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, w przypadku gdy dostawca lub usługodawca nie ma siedziby w państwie członkowskim uznawanym za państwo dostawy towarów lub wykonania usług, zgodnie z przepisami tytułu V, lub gdy jego przedsiębiorstwo w tym państwie członkowskim nie uczestniczy w tej transakcji dostawy towarów lub świadczenia usług w rozumieniu art. 192a, a osobą zobowiązaną do zapłaty VAT jest osoba, której dostarczane są towary lub na rzecz której świadczone są usługi.

Jednak w przypadku gdy fakturę wystawia nabywca lub usługobiorca (samofakturowanie), stosuje się pkt 1;

3. uznaje się, że dostawa towarów lub świadczenie usług nie odbywają się wewnątrz Wspólnoty, zgodnie z przepisami tytułu V.

Na mocy art. 220 ust. 1 pkt 1 Dyrektywy – każdy podatnik upewnia się, że faktura została wystawiona przez niego, nabywcę lub usługobiorcę, lub w jego imieniu i na jego rzecz, przez osobę trzecią, w przypadku dostaw towarów lub świadczenia usług dokonywanych przez niego na rzecz innego podatnika lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zgodnie z art. 224 Dyrektywy – faktury mogą być wystawiane przez nabywcę lub usługobiorcę w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczenia usług dokonywanych na ich rzecz przez podatnika, w przypadku gdy istnieje wcześniejsze porozumienie między tymi dwiema stronami i pod warunkiem, że istnieje określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi. Państwo członkowskie może wymagać, aby takie faktury były wystawiane w imieniu i na rzecz podatnika.

W myśl art. 226 pkt 10a Dyrektywy – bez uszczerbku dla przepisów szczególnych przewidzianych w niniejszej dyrektywie, faktury wystawione zgodnie z przepisami art. 220 i 221, do celów VAT, zawierają wyłącznie w przypadku gdy zamiast dostawcy lub usługodawcy fakturę wystawia nabywca lub usługobiorca – wyraz „samofakturowanie”.

Zgodnie z przedstawionym opisem sprawy Wnioskodawca, który jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług dokonuje na rzecz kontrahentów z krajów członkowskich Unii Europejskiej dostawy towarów (WDT). Wnioskodawca wraz z kontrahentami podjęli decyzję o zawarciu pomiędzy nimi umów, które umożliwią kontrahentom Wnioskodawcy wystawianie w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy faktur VAT dokumentujących transakcje dostawy towarów.

 

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy faktury wystawione przez nabywców w imieniu Wnioskodawcy dokonującego na ich rzecz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów winny zostać wystawione zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju dostawcy, tj. ustawą o podatku od towarów i usług oraz czy faktury wystawione przez nabywców w imieniu Wnioskodawcy dokonującego na rzecz nabywców wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, nie zawierające sformułowania „samofakturowanie” lecz inne równoznaczne sformułowanie w języku angielskim lub innym języku właściwym dla wystawcy faktury, przy założeniu posiadania wszystkich pozostałych elementów wymaganych przez ustawę o podatku od towarów i usług, są wystawione w sposób prawidłowy.

Przepisy określiły (zarówno w stanie prawnym obowiązującym w 2013 r. jak i od dnia 1 stycznia 2014 r.), że faktury będące przedmiotem rozważań powinny zawierać wyraz „samofakturowanie”. W tym miejscu należy zaznaczyć, że w art. 226 pkt 10a ww. Dyrektywy w wersji angielskiej oraz niemieckiej wyraz „samofakturowanie” określony został odpowiednio jako „self-billing”.

Wystawione więc faktury przez nabywców w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy zawierające słowo „self-billing”, „gutschrift” – oznaczające samofakturowanie – zawierają niezbędny element określony przepisem § 5 ust. 2 pkt 2 ww. rozporządzenia z dnia 28 marca 2011 r. obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r. oraz od dnia 1 stycznia 2014 r. w art. 106e ust. 1 pkt 17 ustawy. Analogiczna sytuacja wystąpi w przypadku użycia odpowiednika słowa samofakturowanie w języku innym niż język angielski a obowiązującym w kraju kontrahenta Wnioskodawcy.

Zatem w sprawie objętej wnioskiem prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że do instytucji samofakturowania przy transakcjach wewnątrzwspólnotowej dostawy na rzecz nabywcy (wystawcy) mają zastosowanie krajowe, tj. polskie przepisy oraz że użycie w wystawionych przez nabywców fakturach sformułowania stanowiącego w danym języku odpowiednik wyrazu „samofakturowanie” nie będzie stanowiło o wadliwości wystawionych faktur.

Należy również mieć na uwadze, że w przypadku kontroli podatkowej stosownie do art. 287 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej kontrolowany jest zobowiązany przedstawić, na żądanie kontrolującego, tłumaczenie na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji dotyczącej spraw będących przedmiotem kontroli.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 maja 2014 r., sygn. IBPP4/443-100/14/LG