„W lipcu 2018 kupiliśmy na fakturę piasek w ilości 9 tys. ton, do dnia dzisiejszego odebraliśmy 6 tys. ton. Firma, w której zakupiliśmy materiał nie raz była przez nas wzywana do wydania materiału bądź sporządzenia korekty oraz zwrócenia środków (płatność była dokonana od razu za całą fakturę), niestety tego nie zrobili i stale przeciągali wydanie materiału. Czy w takiej sytuacji jest jakaś możliwość naliczania odsetek?”

Umowa kupna-sprzedaży jest umową wzajemną, w której sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy ustaloną cenę. W przypadku …

(…) umów wzajemnych w myśl art. 491 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

Jeśli strona odstąpi od umowy wzajemnej, obowiązana jest ona zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy, a druga strona obowiązana jest to przyjąć. Obowiązek zwrotu świadczeń z umowy następuje z chwilą rozwiązania umowy w wyniku oświadczenia o odstąpieniu od umowy przez jedną ze stron – art. 494 K.c. Należy jednak mieć na uwadze, iż jeżeli świadczenia obu stron są podzielne (tak jak w przedstawionym stanie faktycznym), a jedna ze stron dopuszcza się zwłoki tylko co do części świadczenia, uprawnienie do odstąpienia od umowy przysługujące drugiej stronie ogranicza się, według jej wyboru, albo do tej części, albo do całej reszty niespełnionego świadczenia. Obowiązek zwrotu świadczeń z umowy następuje z chwilą rozwiązania umowy w wyniku oświadczenia o odstąpieniu od umowy przez jedną ze stron. Z chwilą odstąpienia od umowy powstaje zatem z mocy prawa między stronami dotychczasowej umowy zobowiązanie, o którym mowa w art. 494.

Nieuzasadniona odmowa zwrotu świadczenia, np. pieniężnego, uzasadnia więc zastosowanie art. 481 § 1 i 2 Kodeksu, który stanowi, iż jeśli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (tak też np. Sąd Rejonowy w Toruniu w wyroku z dn. 07.09.2018 r., sygnatura akt – V GC 921/15).

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym sprzedawca był wielokrotnie wzywany do wydania materiału bądź sporządzenia korekty oraz zwrócenia środków. Jeśli Czytelnik odstąpił od umowy, w tej części, w której sprzedawca dopuścił się zwłoki w zwrocie środków, uzasadnione będzie zatem żądanie odsetek za czas opóźnienia.

Kamil Wywiał – prawnik

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.