Na co można przeznaczać dotacje oświatowe?
„Czy z dotacji samorządowej można pokryć wydatki takie jak:
- badania lekarskie pracowników (orzeczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do świadczenia pracy oraz badania sanitarno-epidemiologiczne),
- zakup i montaż monitoringu w salach przedszkolnych i na placu zabaw,
- obsługę BHP- szkolenia pracowników?”
Zgodnie z …
(…) art. 35 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, dotacje są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej. Dotacje mogą być przeznaczone na pokrycie wydatków na zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmujących:
a) książki i inne zbiory biblioteczne,
b) środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w placówkach wychowania przedszkolnego, szkołach i placówkach,
c) sprzęt rekreacyjny i sportowy dla dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków i uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych,
d) meble,
e) pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości określonej zgodnie z art. 16f 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości w momencie oddania do używania.
Zakup i montaż monitoringu w salach przedszkolnych i na placu zabaw można zatem sfinansować z dotacji jako zakup środka trwałego.
Co do pozostałych wydatków, należy zauważyć, że zgodnie z ust. 1 przywołanej regulacji dotacje mogą być przeznaczone na pokrycie wydatków bieżących placówki wychowania przedszkolnego, szkoły i placówki. Aby ustalić dopuszczalne rodzaje wydatków bieżących można się tu posiłkować regulacjami rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053 ze zm.)
Akt ten wskazuje wydatki bieżące jednostek budżetowych (czyli m. in. gminnych przedszkoli), a zatem nie ma bezpośredniego zastosowania do jednostek niepublicznych, które oczywiście jednostkami budżetowymi nie są. Niemniej zawarte w tym rozporządzeniu regulacje pozwalają na ustalenie jakie wydatki bieżące będą brane pod uwagę przez gminę przy ustalaniu wysokości dotacji, a co za tym idzie, jakie wydatki bieżące nie będą kwestionowane.
Do wydatków bieżących można zaliczyć wynagrodzenia osobowe pracowników, które obejmują:
- wynagrodzenia zasadnicze,
- dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy,
- premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe,
- dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych pracowników niepedagogicznych oraz godzin ponadwymiarowych nauczyciel,
- nagrody jubileuszowe, odprawy rentowe i emerytalne, ekwiwalenty pieniężne za niewykorzystany urlop wypoczynkowy,
- świadczenia odszkodowawcze (np. w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia, świadczenia wyrównawcze wypłacane pracownikom, którzy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu),
Do wydatków bieżących określonych w rozporządzeniu, które można finansować z dotacji, zaliczymy także:
- Składki na ubezpieczenia społeczne,
- Składki na Fundusz Pracy,
- Składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- Wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
- Wynagrodzenia bezosobowe, do których zaliczamy wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia lub umów o dzieło, jak również dodatkowe wynagrodzenia radców prawnych z tytułu zastępstwa w postępowaniu sądowym wypłacane na podstawie umowy cywilnoprawnej.
- Zakup materiałów i wyposażenia – obejmujący zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy.
- Zakup środków żywności. Punkt ten obejmuje ten obejmuje pełne wydatki na zakup produktów żywnościowych, w szczególności dla osób korzystających z internatów i stołówek. Co istotne, z dotacji można sfinansować zatem usługi cateringowe.
- Zakup pomocy naukowych, dydaktycznych i książek,
- Zakup energii – punkt ten obejmuje opłaty za dostawę energii elektrycznej, cieplnej i innej, gazu oraz wody,
- Zakup usług remontowych,
- Zakup usług zdrowotnych – obejmują one wydatki z zakresu medycyny pracy obejmujące badania wstępne, okresowe i profilaktyczne pracowników,
- Zakup świadczeń zdrowotnych dla osób nieobjętych obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego,
- W następnej kolejności rozporządzenie wylicza tzw. usługi pozostałe. Do wydatków tych zaliczamy:
- usługi drukarskie, introligatorskie, powielanie, kopiowanie -czyli wszelkiego rodzaju usługi kserograficzne, np. kopiowanie wszelkich materiałów pomocnych w zajęciach można sfinansować z dotacji,
- usługi transportowe związane z przewozem rzeczy, między innymi: opłaty za przewóz wszelkich towarów obcymi środkami transportu przy zakupach, wraz z kosztami załadowania i wyładowania, jeśli nie zostały one wyodrębnione w rachunku za transport, np. transport opału z dostawą do piwnic,
- opłaty za usługi pocztowe i telegraficzne,
- usługi pralnicze,
- usługi kominiarskie, wywóz śmieci, utrzymanie parków i zieleńców,
- dopłaty do biletów dla uczniów dojeżdżających do szkół (przedszkola),
- usługi w zakresie kultury i sztuki, kultury fizycznej oraz turystyki i wypoczynku, między innymi: opłaty radiofoniczne i telewizyjne (czyli z dotacji można opłacić abonament),
- usługi w zakresie badania technicznego pojazdów,
- koszty i prowizje bankowe,
- Kolejne kategorie wydatków bieżących obejmują:
- Opłaty za administrowanie i czynsze za budynki, lokale i pomieszczenia garażowe,
- opłaty i składki – zaliczymy tu m.in. opłaty za ubezpieczenia samochodów i innych pojazdów (łącznie z kierowcą i pasażerami),
- Odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych,
- Podatek od nieruchomości,
- Pozostałe podatki na rzecz budżetu państwa,
- Pozostałe podatki na rzecz budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
- Opłaty na rzecz budżetu państwa,
- Opłaty na rzecz budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
Wszystkie wymienione pozycje są wydatkami bieżącymi, zatem nie powinny zostać zakwestionowane przez organ dotujący – gminę.
Co do wydatków wskazanych w pytaniu uznać należy, że służą one realizacji procesu dydaktycznego, a więc powinny zostać potraktowane jako wydatek bieżący i mogą być sfinansowane z dotacji.
Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 27.10.2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych – Dz.U. z 2020 r. poz. 17 ze zm.