Za chorobę zawodową może być uznane każde zdarzenie zdrowotne wywołane działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. W takim przypadku również zarażenie koronawirusem w pracy mieścić się w definicji choroby zawodowej. Zatem obowiązkiem pracodawcy jest zapobieganie infekcjom oraz ułatwienie dostępu do odpowiednich działań profilaktycznych. Jak wiemy profilaktyka koronawirusa to zachowanie reżimu sanitarnego, ale też regularna organizacja testów przesiewowych dla pracowników, a nawet zorganizowanie szczepień w siedzibie firmy.

Jeszcze w ubiegłym roku posłanka Henryka Krzywonos-Strychalska zwróciła się do resortu pracy (Interpelacja nr 5073) z pytaniem czy ministerstwo będzie dążyć do wpisania zakażenia koronawirusem do wykazu chorób zawodowych.

W swoim wystąpieniu posłanka podkreśliła, że zgodnie z art. 13 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych: „Członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie” oraz zgodnie z art. 11 ust. 1: „Ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie”.

Zgodnie z art. 235(1) Kodeksu pracy: „Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych narażeniem zawodowym”.

Jak podkreśliła posłanka w dobie epidemii koronawirusa, osoby wykonujące swoją pracę przede wszystkim na rzecz społeczeństwa są szczególnie narażone na zachorowanie i niestety do tego dochodzi. Trzeba też z przykrością stwierdzić, że zdarzają się i będą się zdarzać przypadki śmierci tych osób wskutek tego zakażenia.

W odpowiedzi na powyższą interpelację sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed przedstawił stanowisko, w którym stwierdził, że nie ma potrzeby nowelizacji przepisów, gdyż obecny stan prawny pozwala na stwierdzenie zaistnienia choroby zawodowej w przypadku zachorowania na COVID-19. Zgodnie z art. 235(1) Kodeksu pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.

Ponadto w wykazie chorób zawodowych zawartym w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1367) znajdują się m.in.: „choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa”.

Dodatkowo w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. poz. 716, z późn. zm.) w wykazie szkodliwych czynników biologicznych znajduje się wirus SARS (zakwalifikowany do 3. grupy zagrożenia). Warto podkreślić, że załącznik 2. do ww. rozporządzenia stanowi wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników biologicznych, w którym znajduje się m.in. praca w jednostkach ochrony zdrowia, praca w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych czy praca w innych okolicznościach, podczas której zostało potwierdzone narażenie na działanie czynników biologicznych.

W celu oceny, czy dany przypadek choroby stanowi chorobę zawodową, należy ustalić, czy znajduje się ona w wykazie chorób zawodowych a następnie określić związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy jej powstaniem a narażeniem zawodowym. Spełnienie łącznie powyższych przesłanek umożliwia stwierdzenie wystąpienia choroby zawodowej. Choroby zakaźne (a do takich należy choroba COVID-19 wywołana wirusem SARS-CoV-2) znajdują się w wykazie chorób zawodowych, należy zatem ustalić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, czy zarażenie nastąpiło w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych, czy też nie miało związku z pracą. W przypadku gdy zarażenie nastąpiło w związku z wykonywaniem pracy zawodowej, jest to pierwsza przesłanka (przyczynowa) dla rozpatrzenia uznania takiej choroby za chorobę zawodową. Towarzyszyć jej powinna także druga przesłanka (skutkowa), tj. potwierdzenie zmian chorobowych stanowiących skutek przebytej choroby, które świadczą o trwałym pogorszeniu stanu zdrowia.

W związku z powyższym należy także zauważyć, że zakres świadczeń z tytułu choroby zawodowej uzależniony będzie od skutków zdrowotnych, jakie ta choroba spowoduje w organizmie oraz od ich wpływu na zdolność do wykonywania pracy.

Wobec przytoczonych powyżej informacji w mojej opinii nie ma konieczności wprowadzania zmian do obowiązujących przepisów, gdyż na ich podstawie zachorowanie na COVID-19 (oraz następstwa tej choroby – w tym śmierć) w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych może zostać uznane za chorobę zawodową.”

źródło: sejm.gov.pl; gr.