„Czy z młodocianym (17-latek) pracodawca może zawrzeć „zwykłą” umowę o pracę? Tzn. nie ma być to umowa nauki zawodu ani przygotowania do wykonywania określonej pracy. Jeśli tak, to czy są jakieś specjalne warunki pracy do zapewnienia takiej osobie? Jakie może otrzymać wynagrodzenie, jaki czas pracy itp.? Co powinna zawierać umowa o pracę z taką osobą?”

Zgodnie z treścią …

(…) art. 190 § 1 Kodeksu pracy – „młodocianym w rozumieniu Kodeksu jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat.” Młodocianego (osobę, która ukończyła 15 lat i nie przekroczyła 18 lat), nieposiadającego kwalifikacji zawodowych, można zatrudnić na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnienie młodocianego tak, jak zwykłego pracownika, ale wyłącznie przy pracach lekkich.

A zatem, co do zasady młodociany nieposiadający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego (a wyjątkowo także na podstawie umowy o pracę przy wykonywaniu prac lekkich). Zatrudnianie młodocianego w innym celu niż przygotowanie zawodowe może dotyczyć wyłącznie prac lekkich.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy – praca lekka nie może powodować zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego młodocianego, a także nie może utrudniać młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego.

Wykaz lekkich prac określa pracodawca po uzyskaniu zgody lekarza wykonującego zadania służby medycyny pracy. Wykaz ten wymaga zatwierdzenia przez właściwego inspektora pracy.

Wykaz lekkich prac nie może zawierać prac wzbronionych młodocianym. Wykaz lekkich prac ustala pracodawca w regulaminie pracy. Pracodawca, który nie ma obowiązku wydania regulaminu, ustala wykaz lekkich prac w osobnym akcie. Pracodawca ustala wymiar i rozkład czasu pracy młodocianego zatrudnionego przy lekkiej pracy, uwzględniając tygodniową liczbę godzin nauki wynikającą z programu nauczania, a także z rozkładu zajęć szkolnych młodocianego. Tygodniowy wymiar czasu pracy młodocianego w okresie odbywania zajęć szkolnych nie może przekraczać 12 godzin. W dniu uczestniczenia w zajęciach szkolnych wymiar czasu pracy młodocianego nie może przekraczać 2 godzin.

Wymiar czasu pracy młodocianego w okresie ferii szkolnych nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Dobowy wymiar czasu pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może jednak przekraczać 6 godzin.

Ww. wymiary czasu pracy obowiązują także w przypadku, gdy młodociany jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy. Przed nawiązaniem stosunku pracy pracodawca ma obowiązek uzyskania od młodocianego oświadczenia o zatrudnieniu albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy. Prawo pracy nie przewiduje żadnych szczególnych regulacji dotyczących wynagradzania pracowników młodocianych zatrudnionych przy pracach lekkich.

Należy więc stosować do nich te same zasady wynagradzania, co wobec pracowników dorosłych. Pod uwagę należy brać rodzaj wykonywanej pracy, kwalifikacje wymagane do jej wykonania, a także ilość i jakość świadczonej pracy. Trzeba mieć także na uwadze przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Paweł Nowak – prawnik

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320.