W Dzienniku Ustaw z dnia 24 marca 2021 r. pod pozycją 534 opublikowano obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 01.03.2021 r., w załączniku do którego został zawarty nowy jednolity tekst ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 30), zwanej dalej „KPK”.

W jednolitym tekście KPK uwzględniono zmiany wynikające z:

• czterech nowelizacji uchwalonych w okresie od marca 2020 r. (Dz.U. poz. 568, z późn. zm.) do grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 155),
• wyroku TK z dnia 4 marca 2020 r. sygn. akt P 22/19 (Dz.U. poz. 413),
• wyroku TK z dnia 19 sierpnia 2020 r. sygn. akt K 46/15 (Dz.U. poz. 1458),
• przepisów ogłoszonych przed dniem 23 lutego 2021 r.

Przepisy przejściowe oraz określające terminy wejścia w życie ww. nowelizacji – pominięte w jednolitym tekście KPK – wyszczególniono w ust. 2 obwieszczenia Marszałka Sejmu RP z dnia 1 marca 2021 r.

Postępowanie karne w sprawach należących do właściwości sądów toczy się według przepisów KPK. Przepisy KPK mają na celu takie ukształtowanie postępowania karnego, aby:

1. sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności,
2. przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego,
3. zostały uwzględnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy jednoczesnym poszanowaniu jego godności,
4. rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie.

W myśl postanowień § 5 KPK oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem. Ponadto, niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego.

Oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy, o czym należy go pouczyć (art. 6 KPK).

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 261 § 3 KPK sąd jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić pracodawcę w razie tymczasowego aresztowania pracownika o tymże zdarzeniu. Jest to istotne w kontekście ustalenia trzymiesięcznego okresu nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania. Upływ tego okresu stanowi podstawę wygaśnięcia stosunku pracy w rozumieniu art. 66 § 1 ustawy – Kodeks pracy.