Czy w sytuacji kiedy na skutek odstąpienia od umowy klient zwraca Wnioskodawcy towar za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, i nie składa podpisu na protokole przyjęcia zwrotu towarów, Wnioskodawca uprawniony jest do skorygowania zapisu kasy fiskalnej, dokonanego w związku z zakupem zwracanych towarów, w odrębnej ewidencji, o której mowa § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, a co za tym idzie obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT o kwotę zwróconej płatności za towar?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2015 r. (data wpływu 12 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 maja 2015 r. (data wpływu 6 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skorygowania zapisów kasy fiskalnej w związku ze zwrotem towaru, a w konsekwencji możliwości obniżenia podstawy opodatkowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skorygowania zapisów kasy fiskalnej w związku ze zwrotem towaru, a w konsekwencji możliwości obniżenia podstawy opodatkowania.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 maja 2015 r. (data wpływu 6 maja 2015 r.) o doprecyzowanie zdarzenia przyszłego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zwana dalej również Wnioskodawcą lub Spółką zajmuje się sprzedażą detaliczną odzieży dla kobiet wieku 30 + lat. Jest to sprzedaż o charakterze konsumenckim. Sprzedaż jest prowadzona za pośrednictwem sieci placówek handlowych -sklepów stałych oraz za pośrednictwem Internetu. Sprzedaż za pośrednictwem Internetu odbywa się przy użyciu platformy zamieszczonej na stronie internetowej utrzymywanej przez Wnioskodawcę pod nazwą ……, która dla uproszczenia będzie dalej zwana sklepem internetowym lub sklepem ……

Oczywiście sprzedaż czy to w sklepach stacjonarnych czy to w sklepie internetowym jest ewidencjonowana za pomocą kas rejestrujących.

Sprzedaż w sklepie internetowym podlega przepisom o umowach między przedsiębiorcami a konsumentami zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość w rozumieniu ustawy o prawach konsumentów. Zatem konsumentom dokonującym zakupów w sklepie internetowym za pośrednictwem platformy ….. przysługuje uprawnienie do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od zawartej z Wnioskodawcą umowy, o którym mowa w przepisie art. 27 ustawy o prawach konsumentów i następnych przepisach. Wnioskodawca umożliwia swoim klientom zawieranie umów sprzedaży drogą elektroniczną, zatem zgodnie z treścią przepisu art. 30 ust. 3 ustawy o prawach konsumenta Wnioskodawca zobowiązany jest do umożliwienia swoim klientkom złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną. Po złożeniu takiego oświadczenia strony umowy, od której odstąpiono, czyli Wnioskodawca oraz klient odstępujący od umowy wykonują niezwłocznie wynikające z takiego odstąpienia obowiązki. Wnioskodawca dokonuje zwrotu płatności w sposób w jaki płatność za sprzedany towar odzieżowy została dokonana przez klienta, chyba że klient wyrazi wolę zwrotu pieniędzy w inny sposób. Zwrot płatności może być dokonany przelewem bankowym na rachunek konsumenta bądź przy użyciu systemu Dotpay bądź gotówką w którymkolwiek stacjonarnym sklepie jeśli klient wyrazi taką wolę. Zwrot zapłaty w systemie Dotpay lub przelewem bankowym jest rejestrowany w systemach bankowych – potwierdzeniem będą tu wyciągi bankowe. Zwrot gotówką jest dokumentowany stosownym protokołem, dokumentującym również zwrot towarów w sklepie stacjonarnym. Protokół podpisywany przez klienta i sprzedawcę w sklepie stacjonarnym dokumentuje zarówno zwrot towarów jak i zwrot płatności jeśli na życzenie klienta obydwa zwroty są dokonywane w sklepie stacjonarnym. Natomiast zwrot towarów na skutek złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy może nastąpić w zależności od woli klienta w sklepie stacjonarnym jak i za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, gdzie towar zwraca się na wskazany przez wnioskodawcę adres. W przypadku zwrotu towaru w sklepie stacjonarnym spisywany jest protokół dokumentujący zarówno zwrot pieniędzy jak i zwrot towaru. Jest to potwierdzenie zwrotu towaru i pieniędzy. W przypadku zwrotu towaru za pośrednictwem poczty lub kuriera nie jest sporządzony żaden protokół bowiem jest to niemożliwe na odległość. Zwracany towar oraz odstępujący od umowy konsument zwracający towar są identyfikowanie na podstawie dokumentów pocztowych adresie nadawcy oraz kodów na metkach na towarze. Za pomocą kodów można zidentyfikować zarówno odstępującego od umowy klienta jak i samą transakcję, od której konsument odstąpił, której przedmiotem był zwracany towar. Po zwrocie towarów i ich identyfikacji w sposób wskazany powyżej towar jest przyjmowany na powrót do ewidencji jako towar handlowy przeznaczony do powtórnej sprzedaży na podstawie dokumentu nazywanego korektą. Wszystkie te dokumenty są przechowywane przez Spółkę.

Dodać przy tym należy, iż Wnioskodawca może zalecić swoim klientom zwracającym towar, aby do przesyłki dołączali podpisany formularz identyfikujący klienta i towar jednak nie może wymagać załączenia takiego formularza ani tym bardziej nie może od jego załączenia warunkować zwrotu pieniędzy, czy tym bardziej warunkować skuteczności odstąpienia od umowy. Po pierwsze, zgodnie z przepisem art. 32 ust. 1 i 3 ustawy o prawach konsumentów, przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić dokonaną zapłatę w ciągu 14 dni licząc od dnia odstąpienia od umowy. Przedsiębiorca może powstrzymać się ze zwrotem pieniędzy do czasu zwrotu towaru, jednak jeśli zwrot towaru nastąpi w sklepie czy pocztą, niezależnie od tego czy z pisemnym oświadczeniem klienta czy bez, musi on zwrócić płatność klientowi. Po drugie, zgodnie z pkt 44 preambuły dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów (…), (Dz.UrzUEL.2011.304.64, której wdrożenie stanowi ustawa o prawach konsumenta, konsument powinien mieć możliwość odstąpienia od umowy, posługując się własnymi słowami, pod warunkiem że jego oświadczenie o odstąpieniu od umowy skierowane do przedsiębiorcy jest jednoznaczne. „Pismo, telefon lub odesłanie towarów wraz z jasnym oświadczeniem mogłyby odpowiadać temu wymogowi, ale ciężar dowodu, że odstąpienie od umowy miało miejsce w terminie ustalonym w niniejszej dyrektywie, powinien spoczywać na konsumencie. Dlatego w interesie konsumenta leży, aby – informując przedsiębiorcę o swoim odstąpieniu od umowy – korzystał on z trwałego nośnika” (pkt 44 preambuły dyrektywy). Zatem obligowanie konsumenta do uzyskania pisemnego potwierdzenia odstąpienia od umowy, sprzeciwiałaby się przepisom ustawy o prawach konsumenta i implementowanej przez nie dyrektywy. Celem tych przepisów jest bowiem przede wszystkim ujednolicenie ram regulacyjnych na poziomie Unii Europejskiej. Wymaganie złożenia pisemnego oświadczenia o odstąpieniu od umowy tworzyłoby różnice w traktowaniu konsumentów w różnych państwach członkowskich UE. O ile w przypadku zwrotu towaru w sklepie, jedynym sposobem na utrwalenie czynności materialnotechnicznej jaką stanowi zwrot towarów jest podpisanie stosownych oświadczeń przez klienta i sklep, o tyle w przypadku zwrotu za pośrednictwem poczty, gdzie zwrot towarów jest udokumentowany w inny sposób. Wymaganie od klienta sporządzania dodatkowego oświadczenia byłoby zobowiązaniem go do pisemnego potwierdzenia odstąpienia od umowy, co wręcz stanowiłoby praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, co mogłoby stanowić przyczynę nałożenia kary przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Zatem w przypadku odstąpienia od umowy przez klienta Wnioskodawcy i zwrotu towaru za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, nie będzie możliwe sporządzenia podpisanego przez klienta – nabywcę zwrotu towaru, a co więcej wymaganie od klienta podpisania takiego protokołu byłoby sprzeczne z prawem i mogło za to naruszenie prawa spowodować nałożenie na Wnioskodawcę kary pieniężnej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Sprzedaż towarów, które są przedmiotem zwrotu jest dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną jakie składa klient zawiera oświadczenie woli, iż klient odstępuje od umowy oraz dane identyfikujące umowę, takie jak jej data – data zakupu, specyfikacja zakupionych towarów, w sposób pozwalający na ich jednoznaczne przypisanie do umowy. Zwrot towarów, sprzedanych za pośrednictwem Internetu jest dokumentowany w zależności od tego czy następuje za pośrednictwem operatora pocztowego czy też w sklepie. Wnioskodawca zatem gromadzi dokumenty potwierdzające sprzedaż, a także przesłane drogą elektroniczną oświadczenie o odstąpieniu od umowy (wydruk), w przypadku zwrotu osobistego przez klienta w sklepie – protokół przyjęcia zwrotu towaru podpisany przez obie strony, w przypadku jego przesłania za pośrednictwem kuriera lub operatora – kopertę lub inne opakowanie przesyłki z danymi klienta zwracającego towar, datą nadania przysyłki rejestrowanej zawierającej w celu zwrotu towaru oraz kopie dokumentu potwierdzającego odbiór zwracanego towaru, dokumenty polecenie przyjęcia towaru do magazynu, protokół przyjęcia zwrotu towaru, który w przypadku zwrotu dokonanego w sklepie będzie zawierał podpis sprzedawcy i klienta, a w przypadku zwrotu dokonanego za pośrednictwem operatora pocztowego będzie podpisany wyłącznie przez Wnioskodawcę, potwierdzenie zwrotu zapłaconej ceny (przekaz, przelew, system dotpay, potwierdzenie zwrotu gotówką) – zwrot pieniędzy nastąpi dopiero po zwrocie towaru. Zwrot towarów sprzedawanych za pośrednictwem Internetu jest ujmowany przez Wnioskodawcę w odrębnej ewidencji, o której mowa § 3 ust. 4 rozporządzenie Ministra Finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących, która będzie posiadała elementy, wymienione w § 3 ust. 4 punkty 1 – 6 wspomnianego rozporządzenia. W przypadku zwrotu dokonywanego za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, Wnioskodawca sporządza jednostronny protokół przyjęcia zwrotu towaru, w którym nie będzie podpisu klienta zwracającego towar. Na podstawie tej ewidencji możliwa jest identyfikacja zwróconego towaru z zamówieniem złożonym przez konkretnego klienta, przy czym klientowi zwracane są pieniądze dopiero po zwrocie towaru, zatem bez identyfikacji klienta i jego zamówienia nie nastąpi zwrot pieniędzy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym, w sytuacji kiedy na skutek odstąpienia od umowy klient zwraca Wnioskodawcy towar za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, i nie składa podpisu na protokole przyjęcia zwrotu towarów, Wnioskodawca uprawniony jest do skorygowania zapisu kasy fiskalnej, dokonanego w związku z zakupem zwracanych towarów, w odrębnej ewidencji, o której mowa § 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących, a co za tym idzie obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT o kwotę zwróconej płatności za towar?

Zdaniem Wnioskodawcy, na zadane pytanie należy udzielić odpowiedzi twierdzącej.

Zgodnie z przepisem § 1 punkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących, zwanym dalej rozporządzeniem, zapis w pamięci fiskalnej kasy rejestrującej nie może być zmieniony. Dopuszczalne jest jego skorygowanie poprzez prowadzenie odrębnej ewidencji, o której mowa § 3 ust. 4 rozporządzenia. Powodem takiej korekty może być zgodnie z cytowanym przepisem zwrot towarów i uznane reklamacje towarów i usług. Ewidencja dokumentująca zwrot towarów lub uznaną reklamację towarów i usług powinna zawierać:

1. datę sprzedaży;
2. nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;
3. termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;
4. wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;
5. zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;
6. dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;
7. protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

Elementem ewidencji jest również protokół podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

W opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca nie będzie mógł w ogóle uzyskać podpisu klienta pod takim protokołem, pomimo, iż będzie on sporządzany i podpisywany wyłącznie przez wnioskodawcę. Co więcej nie będzie mógł wymagać jego podpisania przez klienta. Natomiast będzie bezwzględnie zobowiązany przepisami ustawy o prawach konsumentów do przyjęcia zwrotu towaru za pośrednictwem poczty i oddania zapłaty za towar w tym części przypadającej na podatek od towarów i usług, nawet jeśli klient nie złoży podpisu pod protokołem zwrotu towaru.

Nie pozbawia to jednak Wnioskodawcy uprawnienia do zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług o kwotę zwróconych pieniędzy w przypadku zwrotu towaru.

Zdaniem wnioskodawcy system prawidłowego dokumentowania w sprzedaży detalicznej rejestrowanej za pomocą kas fiskalnych, zwrotów towarów wymaga tak naprawdę udokumentowania dwóch elementów: zwrotu towarów i zwrotu należności.

Zgodnie z art. 90 dyrektywy 2006/112/WE w przypadku anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy, podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana na warunkach określonych przez państwa członkowskie. Implementacją powyższego jest art. 29a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości zaznacza się, że przepisy art. 90 ust. 1 oraz dodatkowo, art. 273 dyrektywy 2006/112/WE, poza określonymi w nich ograniczeniami, nie precyzują ani warunków, ani obowiązków, które mogą nałożyć państwa członkowskie, przyznając tym samym państwom członkowskim zakres swobodnego uznania, w szczególności w odniesieniu do formalności, które muszą zostać dochowane przez podatników względem organów podatkowych owych państw celem stosownego obniżenia podstawy opodatkowania (por. wyrok TS z dnia 28 stycznia 2012 r. w sprawie C-588/10 Kraft Foods Polska S.A; niepublikowany). Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości istotne jest jednak, aby „…dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury” (ww. wyrok w sprawie C 588/10 Kraft Foods Polska S.A. pkt 44 in fine), co w praktyce oznacza w rozstrzyganej sprawie, że dokumentacja zwrotów towarów (która w sprzedaży detalicznej, konsumenckiej, jest dokumentacją rozwiązania umowy) nie powinna z jednej strony wiązać się z nadmiernymi, nieproporcjonalnymi wymogami stawianymi podatnikom, z drugiej powinna umożliwiać organom państwa członkowskiego kontrolę prawidłowości rozliczeń podatkowych. Trybunał Sprawiedliwości wskazuje bowiem, że przyznane państwu członkowskiemu środki administracyjne powinny być stosowane proporcjonalnie (dotyczący zasad zwrotów podatku wyrok TS z dnia 18 grudnia 1997 r. w sprawach połączonych C-286/94, C -340/95, C-401/95 i C-47/96 Garage Molenheide i in.; Zb.Orz. z 1997; s. I-07281). Zasada proporcjonalności w prawie krajowym znajduje swoje odzwierciedlenie w przepisie art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zasada proporcjonalności została przyjęta również w orzecznictwie sądów polskich (wyrok NSA z dnia 10 maja 2013 r., I FSK 895/12), w tym również w odniesieniu do dokumentacji zwrotu towarów, których sprzedaż została uprzednio zaewidencjonowana za pomocą kasy rejestrującej (wyrok WSA w Krakowie z dnia 3 kwietnia 2014 r. I SA/Kr 195/14, publikacja LEX nr 1525039).

Zatem powołane przepisy nie mogą być rygorystycznie stosowane – np. w przypadku gdy klient pocztą zwraca samodzielnie towar z pominięciem sklepu. W konsekwencji należy przyjąć, że w praktyce nawet organy winny traktować treść § 3 ust. 4 rozporządzenia jako kierunkowe wytyczne w dokumentowaniu zwrotów towarów i uwzględniają „określone uzasadnione przypadki”, w których dopuszczalne jest odstępstwo od tych zasad. Istotne bowiem jest aby na podstawie przyjętych przez Wnioskodawcę dokumentów wewnętrznych można ustalić dane personalne nabywców oraz zidentyfikować zwracany towar oraz potwierdzić fakt zwrotu dokonanej płatności. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego jest to możliwe. Dokumentacja przechowywana przez Wnioskodawcę pozwala na jednoznaczną identyfikację tych danych. W takiej sytuacji pozbawianie Wnioskodawcy prawa do obniżenia podstawy opodatkowania o wartość zwróconych towarów naruszałoby wspomnianą wyżej zasadę proporcjonalności oraz przepis art. 29a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Niezrealizowany byłby cel wskazany w przepisie art. art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE.

Co więcej wymaganie od podatnika, aby w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy zawartej na odległość, gdy konsument zwraca towar za pośrednictwem poczty, aby uzyskał podpis konsumenta nabywcy na protokole zwrotu towarów, niweczyłoby cele przepisów ustawy o prawach konsumenta i implementowanej przez nie dyrektywy. Celem tych przepisów jest bowiem przede wszystkim ujednolicenie ram regulacyjnych na poziomie Unii Europejskiej dla traktowania konsumentów. Wymaganie złożenia pisemnego potwierdzenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, jako warunku skorzystania przez polskich podatników z możliwości korekty wysokości podatku należnego w związku z taką sprzedażą, wymuszałoby różnice w traktowaniu konsumentów w różnych państwach członkowskich UE, co jest niedopuszczalne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy. W myśl tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Z powołanego przepisu wynika, iż ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej podlega każda dokonana transakcja sprzedaży (towarów i usług) świadczona na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Sposób prowadzenia przez podatników ewidencji oraz warunki używania kas rejestrujących zostały określone w rozdziale 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2013 r. poz. 363).

I tak w myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia, podatnicy prowadzą ewidencję każdej sprzedaży, w tym sprzedaży zwolnionej, wyłącznie przy użyciu kas, które mają potwierdzenie, że kasa spełnia funkcje wymienione w art. 111 ust. 6a ustawy oraz kryteria i warunki techniczne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy.

Natomiast w myśl § 3 ust. 3 ww. rozporządzenia, nie ewidencjonuje się zwrotów towarów i uznanych reklamacji towarów i usług.

Skoro zatem kasa rejestrująca nie pozwala na korektę danych zapisanych w pamięci fiskalnej, to korekta taka powinna być dokonywana za pomocą innych urządzeń księgowych. W takim przypadku należy prowadzić odrębną ewidencję, o której mowa w § 3 ust. 4 i ust. 5 rozporządzenia.

Stosownie do § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia zwroty towarów i uznane reklamacje towarów i usług, które skutkują zwrotem całości lub części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży, ujmuje się w odrębnej ewidencji zawierającej:

1. datę sprzedaży;
2. nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;
3. termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;
4. wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;
5. zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wartość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;
6. dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;
7. protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

W tym miejscu wskazać należy, że na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 10 ustawy, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca, będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zajmuje się sprzedażą detaliczną odzieży dla kobiet. Jest to sprzedaż o charakterze konsumenckim. Sprzedaż jest prowadzona za pośrednictwem sieci placówek handlowych – sklepów stałych oraz za pośrednictwem Internetu. Sprzedaż czy to w sklepach stacjonarnych czy to w sklepie internetowym jest ewidencjonowana za pomocą kas rejestrujących.

Sprzedaż w sklepie internetowym podlega przepisom o umowach między przedsiębiorcami a konsumentami zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość w rozumieniu ustawy o prawach konsumentów. Zatem konsumentom dokonującym zakupów w sklepie internetowym za pośrednictwem platformy …..przysługuje uprawnienie do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od zawartej z Wnioskodawcą umowy, o którym mowa w przepisie art. 27 ustawy o prawach konsumentów i następnych przepisach. Wnioskodawca umożliwia swoim klientom zawieranie umów sprzedaży drogą elektroniczną zatem, zatem zgodnie z treścią przepisu art. 30 ust. 3 ustawy o prawach konsumenta Wnioskodawca zobowiązany jest do umożliwienia swoim klientkom złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną jakie składa klient zawiera oświadczenie woli, iż klient odstępuje od umowy oraz dane identyfikujące umowę, takie jak jej data – data zakupu, specyfikacja zakupionych towarów, w sposób pozwalający na ich jednoznaczne przypisanie do umowy. Po złożeniu takiego oświadczenia strony umowy, od której odstąpiono, czyli Wnioskodawca oraz klient odstępujący od umowy wykonują niezwłocznie wynikające z takiego odstąpienia obowiązki. Wnioskodawca dokonuje zwrotu płatności w sposób w jaki płatność za sprzedany towar odzieżowy została dokonana przez klienta, chyba że klient wyrazi wolę zwrotu pieniędzy w inny sposób. Zwrot płatności może być dokonany przelewem bankowym na rachunek konsumenta bądź przy użyciu systemu Dotpay bądź gotówką w którymkolwiek stacjonarnym sklepie jeśli klient wyrazi taką wolę. Zwrot zapłaty w systemie Dotpay lub przelewem bankowym jest rejestrowany w systemach bankowych – potwierdzeniem będą tu wyciągi bankowe. Zwrot towarów na skutek złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy może nastąpić w zależności od woli klienta w sklepie stacjonarnym jak i za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, gdzie towar zwraca się na wskazany przez wnioskodawcę adres. W przypadku zwrotu dokonywanego za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, Wnioskodawca sporządza jednostronny protokół przyjęcia zwrotu towaru, w którym nie będzie podpisu klienta zwracającego towar. Zwracany towar oraz odstępujący od umowy konsument zwracający towar są identyfikowani na podstawie dokumentów pocztowych adresie nadawcy oraz na kodów na metkach na towarze. Za pomocą kodów można zidentyfikować zarówno odstępującego od umowy klienta jak i samą transakcję, od której konsument odstąpił, której przedmiotem był zwracany towar. Wszystkie te dokumenty są przechowywane przez Spółkę.

Dodać przy tym należy, iż Wnioskodawca może zalecić swoim klientom zwracającym towar, aby do przesyłki dołączali podpisany formularz identyfikujący klienta i towar jednak nie może wymagać załączenia takiego formularza ani tym bardziej nie może od jego załączenia warunkować zwrotu pieniędzy, czy tym bardziej warunkować skuteczności odstąpienia od umowy. Obligowanie konsumenta do uzyskania pisemnego potwierdzenia odstąpienia od umowy, sprzeciwiałaby się przepisom ustawy o prawach konsumenta i implementowanej przez nie dyrektywy. Celem tych przepisów jest bowiem przede wszystkim ujednolicenie ram regulacyjnych na poziomie Unii Europejskiej.

Zatem w przypadku odstąpienia od umowy przez klienta Wnioskodawcy i zwrotu towaru za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, nie będzie możliwe sporządzenia podpisanego przez klienta – nabywcę zwrotu towaru, a co więcej wymaganie od klienta podpisania takiego protokołu byłoby sprzeczne z prawem i mogło za to naruszenie prawa spowodować nałożenie na Wnioskodawcę kary pieniężnej.

Sprzedaż towarów, które są przedmiotem zwrotu jest dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Zwrot towarów, sprzedanych za pośrednictwem Internetu jest dokumentowany w zależności od tego czy następuje za pośrednictwem operatora pocztowego czy też w sklepie. Wnioskodawca zatem gromadzi dokumenty potwierdzające sprzedaż, a także przesłane drogą elektroniczną oświadczenie o odstąpieniu od umowy (wydruk), w przypadku zwrotu osobistego przez klienta w sklepie – protokół przyjęcia zwrotu towaru podpisany przez obie strony, w przypadku jego przesłania za pośrednictwem kuriera lub operatora – kopertę lub inne opakowanie przesyłki z danymi klienta zwracającego towar, datą nadania przysyłki rejestrowanej zawierającej w celu zwrotu towaru oraz kopie dokumentu potwierdzającego odbiór zwracanego towaru, dokumenty polecenie przyjęcia towaru do magazynu, protokół przyjęcia zwrotu towaru, który w przypadku zwrotu dokonanego w sklepie będzie zawierał podpis sprzedawcy i klienta, a w przypadku zwrotu dokonanego za pośrednictwem operatora pocztowego będzie podpisany wyłącznie przez Wnioskodawcę, potwierdzenie zwrotu zapłaconej ceny (przekaz, przelew, system dotpay, potwierdzenie zwrotu gotówką) – zwrot pieniędzy nastąpi dopiero po zwrocie towaru.

Zwrot towarów sprzedawanych za pośrednictwem Internetu jest ujmowany przez Wnioskodawcę w odrębnej ewidencji, o której mowa § 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących, która będzie posiadała elementy, wymienione w § 3 ust. 4 punkty 1- 6 wspomnianego rozporządzenia. W przypadku zwrotu dokonywanego za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, Wnioskodawca sporządza jednostronny protokół przyjęcia zwrotu towaru, w którym nie będzie podpisu klienta zwracającego towar. Na podstawie tej ewidencji możliwa jest identyfikacja zwróconego towaru z zamówieniem złożonym przez konkretnego klienta, przy czym klientowi zwracane są pieniądze dopiero po zwrocie towaru, zatem bez identyfikacji klienta i jego zamówienia nie nastąpi zwrot pieniędzy.

Odnosząc się do okoliczności wskazanych we wniosku, wskazać należy, że z powołanego rozporządzenia wynika, że zwroty towarów i uznanych reklamacji towarów i usług powinny być ujmowane w odrębnych ewidencjach.

Należy zauważyć, iż ewidencja, o której mowa w § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących winna zawierać wszystkie elementy wymienione w pkt od 1 do 7.

W sytuacji braku w tej ewidencji jednego z elementów wymienionych w § 3 ust. 4 pkt 7 ww. rozporządzenia tj. braku podpisu nabywcy na protokole przyjęcia zwrotu towaru potwierdzenie zwrotu towaru może być dopuszczalne jedynie w określonych uzasadnionych przypadkach.

Zauważyć tu należy, iż obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości skorygowania sprzedaży i podatku należnego zaewidencjonowanego za pomocą kasy rejestrującej (tak jak jest to w przypadku faktur), jednak brak regulacji prawnych w tym zakresie nie może pozbawić podatnika możliwości dokonania korekty, jeżeli możliwe jest wykazanie, że wartość danej transakcji była inna niż kwota figurująca na paragonie bądź dokonano zwrotu zakupionego towaru.

W przypadku Wnioskodawcy uwzględnić należy specyfikę realizowanej sprzedaży, objętej zakresem pytania. Sprzedaż dokonywana jest wysyłkowo, za pośrednictwem Internetu, natomiast w przypadku zwrotu towaru, zwrot ten Wnioskodawca otrzymuje za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera. W takiej sytuacji nie jest możliwe – jak wskazał Wnioskodawca – podpisanie protokołu przyjęcia zwrotu towaru przez nabywcę. Zatem należy uznać, że w takiej sytuacji brak podpisu nabywcy towaru na protokole jego zwrotu wynika z faktu otrzymania zwróconego towaru za pośrednictwem operatora pocztowego bądź kuriera.

Obniżenie podstawy opodatkowania możliwe będzie, w przypadku posiadania przez Wnioskodawcę dokumentacji, z której będzie wynikał zwrot towaru przez określonego klienta, wartość zwróconego towaru oraz zwrot klientowi uiszczonej przez niego należności za towar. Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca gromadzi dokumenty potwierdzające sprzedaż, a także przesłane drogą elektroniczną oświadczenie o odstąpieniu od umowy (wydruk), w przypadku zwrotu osobistego przez klienta w sklepie – protokół przyjęcia zwrotu towaru podpisany przez obie strony, w przypadku jego przesłania za pośrednictwem kuriera lub operatora – kopertę lub inne opakowanie przesyłki z danymi klienta zwracającego towar, datą nadania przysyłki rejestrowanej zawierającej w celu zwrotu towaru oraz kopie dokumentu potwierdzającego odbiór zwracanego towaru, dokumenty polecenie przyjęcia towaru do magazynu, protokół przyjęcia zwrotu towaru, który w przypadku zwrotu dokonanego w sklepie będzie zawierał podpis sprzedawcy i klienta, a w przypadku zwrotu dokonanego za pośrednictwem operatora pocztowego będzie podpisany wyłącznie przez Wnioskodawcę, potwierdzenie zwrotu zapłaconej ceny (przekaz, przelew, system dotpay, potwierdzenie zwrotu gotówką).

Uwzględniając powyższe oraz specyfikę działalności Wnioskodawcy objętej zakresem pytania, należy stwierdzić, iż posiadając dokumenty potwierdzające zwrot towarów za pośrednictwem operatora pocztowego lub kuriera, Wnioskodawca, pomimo braku podpisu nabywcy na protokole przyjęcia zwrotu towaru, będzie mógł dokonać korekty danych zapisanych w pamięci kasy rejestrującej za pomocą ewidencji, o której mowa w § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia i na tej podstawie dokonać obniżenia podstawy opodatkowania o wartość zwróconego towaru. Należy zauważyć, iż stosownie do przepisu art. 29a ust. 10 pkt 2 ustawy, podstawę opodatkowania obniża się m.in. o wartość zwróconych towarów. Jeżeli zatem „kwota zwróconej płatności za towar” będzie równa wartości zwróconego towaru, wówczas Wnioskodawca będzie mógł obniżyć podstawę opodatkowania o kwotę zwróconej płatności za towar.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna z 14 maja 2015 r., sygn. IPTPP4/4512-92/15-4/BM – Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi