Pod koniec kwietnia 2021 r., na podstawie rekomendacji Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, resort edukacji zdecydował o przesunięciu w czasie zmian w egzaminie ósmoklasisty i egzaminie maturalnym.

W 2022 r. egzaminy zewnętrzne zostaną przeprowadzone w większości na tych samych zasadach, jakie obowiązują w 2021 r. W 2023 r. nie będzie progu zdawalności na egzaminie maturalnym z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym – informuje MEiN. Oznacza to m.in. utrzymanie złagodzonych wymagań egzaminacyjnych jeszcze w 2022 r.

Jakie zmiany i kiedy czekają ósmoklasistów?

Zgodnie z pierwotnym harmonogramem zmian w egzaminach zewnętrznych ósmoklasiści już od roku szkolnego 2021/2022 mieli zdawać cztery przedmioty: język polski, matematykę i język obcy nowożytny (jak obecnie) oraz przedmiot do wyboru spośród: biologii, chemii, fizyki, geografii lub historii. Wyniki czteroczęściowego egzaminu miały określić poziom kompetencji uczniów kończących szkołę podstawową w kluczowych dziedzinach wiedzy, istotnych dla podejmowania nauki na kolejnym etapie kształcenia.

Zmiana ta została jednak odroczona. W 2022 r. uczniowie klas VIII przystąpią do egzaminu tylko z trzech przedmiotów, tj. z języka polskiego, matematyki i wybranego języka obcego nowożytnego. Egzamin z przedmiotu dodatkowego do wyboru zostanie przeprowadzony po raz pierwszy w 2024 r.

Na egzaminie ósmoklasisty w 2022 r. w arkuszach egzaminacyjnych będzie mniej zadań (w tym mniej zadań otwartych) niż w 2019 r., natomiast czas na rozwiązanie zadań pozostanie taki sam jak dotąd. Zadania egzaminacyjne będą sprawdzały wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach egzaminacyjnych z grudnia 2020 r., a nie – jak w ubiegłych latach – w wymaganiach określonych w podstawie  programowej kształcenia ogólnego. Obowiązywać będą aneksy do informatorów opublikowane w grudniu 2020 r., dostępne na stronie internetowej CKE. Na egzaminie z języka polskiego uczeń będzie mógł wybrać temat wypracowania spośród dwóch: rozprawki albo opowiadania, a w wypracowaniu będzie mógł odnieść się do dowolnej lektury obowiązkowej spełniającej warunki tematu. Na egzaminie z matematyki w arkuszu nie będzie zadań dotyczących dowodów geometrycznych, a wymagania dotyczące działań na pierwiastkach, stereometrii będą sprawdzane w ograniczonym zakresie. Na egzaminie z języka obcego nowożytnego oczekiwanym średnim poziomem biegłości językowej, w tym w zakresie środków językowych w wypowiedziach pisemnych, będzie poziom A2 (w skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego).

Jakie zmiany i kiedy czekają maturzystów?

Na egzaminie maturalnym w 2022 r. obowiązkowe będzie przystąpienie do egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym – to zmiana w stosunku do 2021 r. Poza tym każdy maturzysta będzie mógł przystąpić dodatkowo do egzaminu z nie więcej niż pięciu kolejnych przedmiotów dodatkowych.

W 2022 r. obowiązkowa będzie tylko część pisemna egzaminu, tj. język polski, matematyka i wybrany język obcy nowożytny na poziomie podstawowym. Do egzaminów w części ustnej będą mogli przystąpić zdający, którzy potrzebują wyniku w rekrutacji na studia wyższe za granicą. Zadania egzaminacyjne będą sprawdzały wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach egzaminacyjnych z grudnia 2020 r., a nie – jak w ubiegłych latach – w wymaganiach określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Obowiązywać będą aneksy do informatorów opublikowane w grudniu 2020 r., dostępne na stronie internetowej CKE.

W 2022 r. maturzyści zdający język polski na poziomie podstawowym będą mieli trzy tematy wypracowania do wyboru: dwie rozprawki oraz interpretację tekstu poetyckiego – jeden temat rozprawki ze wskazaną lekturą obowiązkową, drugi temat rozprawki z tekstem spoza kanonu lektur obowiązkowych. Na egzaminie z matematyki na poziomie podstawowym będzie mniej zadań otwartych, a za rozwiązanie wszystkich zadań będzie można otrzymać maksymalnie 45 punktów. Na egzaminie z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym oczekiwanym średnim poziomem biegłości językowej, w tym w zakresie środków językowych w wypowiedziach pisemnych, będzie poziom A2+/B1 w zakresie rozumienia ze słuchu i rozumienia tekstów pisanych (w skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego).

Rok 2023 – wciąż wiele niewiadomych

Resort edukacji zakłada, że w 2023 r. egzaminy zewnętrzne zostaną przeprowadzone zgodnie z przepisami określonymi w ustawie o systemie oświaty, rozporządzeniach o egzaminie ósmoklasisty i egzaminie maturalnym oraz rozporządzeniach o podstawie programowej kształcenia ogólnego odpowiednio w szkole podstawowej oraz ponadpodstawowej. A zatem – już nie w wymiarze okrojonym.

Dwie zmiany są natomiast pewne – zgodnie z zapowiedzią MEiN zostaną one wprowadzone do obowiązujących przepisów prawa. Są to:

• w przypadku egzaminu ósmoklasisty w 2023 r. – rezygnacja z egzaminu z przedmiotu dodatkowego do wyboru (egzamin ten zostanie po raz pierwszy przeprowadzony w 2024 r.);
• w przypadku egzaminu maturalnego w 2023 r. – rezygnacja z obowiązku zdania (tj. zdobycia co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania) egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym (obowiązek ten zostanie wprowadzony od 2025 r.).

Jak deklaruje resort edukacji, ewentualne decyzje dotyczące zawężenia zakresu wiadomości i umiejętności sprawdzanych w zadaniach egzaminacyjnych w 2023 r. będą podejmowane – w zależności od sytuacji epidemicznej – w roku szkolnym 2021/2022.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego