Niemal 1200 wniosków o interwencję w sporze dotyczącym nieautoryzowanej transakcji bankowej trafiło w 2020 r. do Rzecznika Finansowego. Skala problemu w czasie pandemii dynamicznie rośnie. Dlatego już w najbliższą środę, 3 marca Rzecznik Finansowy organizuje bezpłatne webinarium skierowane do klientów. Ma ono przybliżyć poszkodowanym ich prawa w sytuacji gdy pieniądze znikną z konta bankowego.

Ze wstępnego podsumowania wpływu wniosków o interwencję Rzecznika Finansowego w 2020 r. wynika, że aż 1163 z nich dotyczyły tzw. nieautoryzowanych transakcji. Oznacza to, że przeciętnie każdego dnia roboczego niemal 5 osób zgłaszało się do Rzecznika o pomoc w rozwiązaniu sporu. Najczęściej chodzi o sytuacje, w których poszkodowani tracą pieniądze z internetowego konta w banku lub karty płatniczej czy kredytowej na skutek działania oszustów.

– Niepokoi skala wzrostu liczby tego typu wniosków obserwowana w 2020 r. Było ich niemal dwa razy więcej niż w 2019 r. Takiej dynamiki nie notowaliśmy w żadnym z poprzednich lat naszej działalności. Nie ulega wątpliwości, że to efekt epidemii i większej aktywności przestępców. Jeszcze w pierwszym półroczu 2020 r. zanotowaliśmy nieco ponad 400 wniosków o interwencję w sprawie niewłaściwego działania banku w związku z nieautoryzowaną transakcją. Drugie sześć miesięcy przyniosło niemal 750 takich wniosków. Niestety część banków wciąż nie stosuje się do unijnych i polskich przepisów, które określają zasady postępowania w takich przypadkach. Stąd liczba sporów na tym tle rośnie – mówi dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, prof. UŁ, Rzecznik Finansowy.

Przypomina, że oprócz postępowań interwencyjnych podejmował również inne dopuszczone prawem działania. W jednej ze spraw złożył skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego. Z kolei w sprawie rolnika, któremu przestępcy ukradli z konta około 140 tys. zł, wytoczył pozew wobec banku, który nie postąpił w tej sprawie zgodnie z przepisami.

– Zdajemy sobie sprawę, że tylko część poszkodowanych zgłasza się do nas z prośbą o pomoc. Klienci ufają w wyjaśnienia banków przedstawione w odpowiedzi na ich zgłoszenie czy reklamację tego typu transakcji. Widzimy jednak, że interpretacja przepisów stosowana przez banki jest odmienna od naszej. Dlatego podjąłem decyzję, żeby jednym z tematów naszych bezpłatnych webinariów edukacyjnych była właśnie kwestia uprawnień klientów w takiej sytuacji. Klienci muszą poznać swoje uprawnienia i wiedzieć jak uzyskać naszą pomoc w ich egzekwowaniu wobec banków – mówi Mariusz Golecki.

Przypominamy! Kiedy bank powinien oddać Ci skradzione z konta pieniądze?

Przepisy określają termin zwrotu środków wynikających z nieautoryzowanej transakcji w oparciu o tzw. zasadę D+1. Zgodnie z nią pieniądze powinny wrócić na konto klienta nie później niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji lub po dniu otrzymania zgłoszenia od klienta. Jedynym wyjątkiem od zasady zwrotu kwoty nieautoryzowanej transakcji w tym terminie jest uzasadnione i należycie udokumentowane podejrzenie próby oszustwa ze strony klienta. Równocześnie bank ma obowiązek na piśmie poinformować o takim podejrzeniu organy ścigania. W praktyce oznacza to, że bank zobligowany jest najpierw niezwłocznie oddać klientowi pieniądze, a następnie – jeżeli ma podstawy, by sądzić, że klient powinien w całości lub części odpowiadać za nieautoryzowaną transakcję – dochodzić tej kwoty od klienta na przykład przed sądem. (szczegóły na schemacie: Jak postępować po stwierdzeniu nieautoryzowanej transakcji?)

Ważniejsze działania Rzecznika Finansowego w kwestii nieautoryzowanych transakcji w 2020 r.

Październik 2020 r. – skarga nadzwyczajna w sprawie odmowy zwrotu kwoty nieautoryzowanej transakcji

Wrzesień 2020 r. – pozew Rzecznika Finansowego w imieniu klienta, który stracił 140 tys. zł w wyniku nieautoryzowanej transakcji

Wrzesień 2020 r. – analiza Rzecznika Finansowego dotycząca nieautoryzowanych transakcji

Czerwiec 2020 r. – wystąpienie do banków o informację dotyczącą skali problemu i wyjaśnienia dotyczące procedur działania w takich sytuacjach.

Jak rosła liczba wniosków o interwencję Rzecznika Finansowego w sporach dotyczących nieautoryzowanych transakcji?

W 2016 r, czyli pierwszym pełnym roku działalności Rzecznika Finansowego było ich 147. W kolejnym już 250, co oznacza wzrost o 70%. W 2018 r. wniosków było o 47% więcej, bo 367. W 2019 r. ta liczba sięgnęła 612 (67% wzrostu). 2020 r. przyniósł rekordowe 1163 wnioski, czyli o 90% więcej niż było ich w roku poprzednim.

źródło: Rzecznik finansowy