Nowe orzecznictwo w sprawie rent i emerytur
Należności pracownika z tytułu stosunku pracy rozwiązanego na mocy porozumienia w związku z przejściem na emeryturę, które zostały wypłacone po …
(…) jego rozwiązaniu i po dacie przyznania świadczenia, nie stanowią podstawy do ponownego przeliczenia emerytury w trybie art. 110 a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, ze zm.).
Uchwała Sądu Najwyższego z dn. 18.07.2018 r. (sygn. akt: III UZP 3/18, Biuletyn SN 5–6/2018);
—————————————————
- Co do zasady art. 55a ust. 2 ustawy emerytalnej odnosi się do ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., natomiast art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej normuje stan prawny osób urodzonych po tej dacie;
- Ubezpieczony urodzony przed dniem 1 stycznia 1949 r., mający ustalone prawo do emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela, który powszechny wiek emerytalny osiągnął kilka lat przed dniem 21 kwietnia 2015 r., a wniosek o emeryturę z art. 27 ustawy emerytalnej złożył po tej dacie, nie może skutecznie domagać się obliczenia wysokości emerytury bez pomniejszenia jej podstawy w myśl art. 55a ust. 2 ustawy emerytalnej o całą kwotę otrzymanych wcześniej emerytur, a więc obejmujących też okres sprzed dnia 21 kwietnia 2015 r.
Wyrok SN z dn. 12.03.2020 r. (sygn. akt: II UK 323/18, Biuletyn SN 7–8/2020);
—————————————————
Po przyznaniu prawa do emerytury z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i korzystaniu z tej emerytury, ubezpieczony, który później podejmie zatrudnienie lub pozarolniczą działalność – wiążące się z obowiązkiem odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne, nie może skutecznie domagać się przeliczenia wysokości takiej emerytury na podstawie art. 55 lub art. 55a cytowanej ustawy.
Wyrok SN z dn. 04.07.2019 r. (sygn. akt: III UK 179/18, Biuletyn SN 8–9/2019);
—————————————————
Niewypełnienie obowiązku składkowego przez pracodawcę nie wyklucza zaliczenia okresu pracy jako okresu ubezpieczenia do emerytury.
Wyrok SN z dn. 05.07.2018 r. (sygn. akt: II UK 363/17, Biuletyn SN 1–2/2019);
—————————————————
Ustawodawca dopuszcza zmiany przepisów emerytalnych jedynie w okresie nabywania prawa do emerytury, natomiast w okresie od spełnienia warunków nabycia tego prawa do wydania stosownej decyzji emerytalnej oraz na etapie realizowania prawa do emerytury, zmiany przepisów mogą dotyczyć wyłącznie warunków waloryzacji należnych świadczeń, czy sposobu ich wypłaty.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dn. 17.07.2020 r. (sygn. akt: III AUa 45/19, Biuletyn 4/2020);
—————————————————
Odesłanie z art. 173, art. 175 ust. 4 oraz art. 174 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach do wymienionych w nich przepisów oznacza, że zasady ustalania podstawy wymiaru kapitału początkowego i przeliczenia jego wysokości są takie same, jak zasady ustalania i przeliczenia podstawy wymiaru emerytur i rent.
Wyrok S.Apel. w Katowicach z dn. 10.03.2020 r. (sygn. akt: III AUa 1560/19, Biuletyn 2/2020);
—————————————————
W toku postępowania o prawo de emerytury nie jest możliwe wykazywanie tytułu do ubezpieczeń społecznych, którego nieistnienie stwierdzone zostało wcześniejszą prawomocną decyzją organu rentowego.
Wyrok S.Apel. w Katowicach z dn. 11.02.2020 r. (sygn. akt: III AUa 1778/19, Biuletyn 2/2020);
—————————————————
W sytuacji nabycia przez ubezpieczonego prawa do więcej niż jednej emerytury należy przy ponownym ustalaniu wysokość emerytury w trybie art. 110a ustawy o emeryturach i rentach ustalić, której emerytury dotyczy wniosek o przeliczenie, gdyż powyższe determinuje ramy czasowe okresów kontynuowanego opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub emerytalne i rentowe.
Wyrok S.Apel. w Katowicach z dn. 17.01.2020 r. (sygn. akt: III AUa 644/19, Biuletyn 2/2020);
—————————————————
Nie ma możliwości wyliczenia wysokości wynagrodzenia, a co za tym idzie – wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury w oparciu o wyliczenia hipotetyczne, uśrednione.
Wyrok S.Apel. w Katowicach z dn. 12.03.2019 r. (sygn. akt: III AUa 2348/18, Biuletyn 3/2019);
—————————————————
Można ustalić kapitał początkowy przy uwzględnieniu wynagrodzeń otrzymywanych w okresach nieuwzględnionych w tym zakresie przez organ rentowy nie tylko na podstawie świadectw pracy ubezpieczonego za te lata, ale także na podstawie dokumentacji osobowej zachowanej z tego okresu.
Wyrok S.Apel. w Szczecinie z dn. 12.12.2019 r. (sygn. akt: III AUa 303/19, Biuletyn 1/2020);
—————————————————
Nawet błędne zaliczenie okresu składkowego do kapitału początkowego decyzją organu rentowego uniemożliwia jej zmianę, jeśli od czasu poprzedniego ustalenia kapitału początkowego upłynął okres 3 lat, zaś w wyniku ponownego ustalenia kapitału początkowego jego wysokość uległaby zmniejszeniu.
Wyrok S.Apel. w Katowicach z dn. 17.12.2019 r. (sygn. akt: III AUa 796/19, Biuletyn 3/2019);
—————————————————
Ubezpieczony, który złożył wniosek o prawo do emerytury w konkretnej dacie, nie może przez częściowe cofnięcie odwołania (w zakresie okresu, za który przysługuje świadczenie) rozporządzać datą przyznania emerytury rezygnując z jej części.
Zgodnie z art.100 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do świadczenia powstaje z dniem spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jego nabycia. Cofnięcie odwołania od decyzji organu rentowego powoduje uprawomocnienie się decyzji odmawiającej prawa do świadczenia. Stąd też oświadczenie ubezpieczonego o cofnięciu odwołania za konkretny okres przysługującego mu świadczenia stanowi w istocie cofnięcie odwołania w całości i zawiera nowy wniosek o przyznanie prawa do emerytury.
Wyrok S.Apel. w Katowicach z dn. 13.06.2018 r. (sygn. akt: III AUa 1013/18, Biuletyn 4/2018).
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego