Od nowego roku zmieni się m.in. sposób ustalania zaliczki na podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Może to mieć wpływ na wysokość świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez ZUS w 2022 r.

Zmiany podatkowe

Do najważniejszych zmian podatkowych od 2022 r. należy podwyższenie:

• rocznej kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł,
• rocznej kwoty zmniejszającej podatek do 5 100 zł, a w konsekwencji miesięcznej kwoty z 43,76 zł na 425 zł,
• pierwszego progu podatkowego z 85 528 zł do 120 000 zł (stawka podatkowa będzie wynosiła 17% od dochodów do 120 000 zł, a 32% od dochodów ponad 120 000 zł).

Zmiana w ustalaniu zaliczki na podatek a wypłata świadczenia opodatkowanego

Podwyższenie w 2022 r. miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek do 425 zł z 43,76 zł obowiązującej w 2021r. ma bezpośredni wpływ na:

• ograniczenie zaliczki do kwoty 0 zł dla miesięcznego dochodu opodatkowanego poniżej 2 500 zł,
• obniżenie zaliczki w 2022 r. niezależnie od kwoty dochodu miesięcznego.

Zmiana zasady ograniczenia składki do kwoty zaliczki

W 2021 r. składka na ubezpieczenie zdrowotne jest odliczana od zaliczki w kwocie stanowiącej 7,75% świadczenia oskładkowanego, a składka wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za poszczególne miesiące jest obniżana do wysokości tej zaliczki.

Po zmianach od 2022 r. składka nie będzie obniżana do kwoty faktycznej zaliczki za dany miesiąc tylko do kwoty odpowiadającej kwocie zaliczki na podatek dochodowy (obliczanej zgodnie z przepisami obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.) i obejmie świadczenia do kwoty 546 zł.

Bez odliczania składki od zaliczki

Od 2022 r. składka zdrowotna nie będzie pomniejszała kwoty faktycznej zaliczki za dany miesiąc.

Nie będzie można odliczać składki na ubezpieczenie zdrowotne od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, w kwocie stanowiącej 7,75% podstawy wymiaru.

Oznacza to, że kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne:

• nie będzie już wpływać na wysokość zaliczki i podatku dochodowego od osób fizycznych obliczanego od dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
• w wysokości 9% podstawy wymiaru, będzie pomniejszać świadczenie wypłacane przez ZUS.

Zmiana dla osób samotnie wychowujących dziecko

Od 2022 r. nie będzie możliwości składania oświadczenia o zamiarze wspólnego rozliczania dochodów przez osoby samotnie wychowujące dziecko i korzystania ze zmniejszania zaliczki na podatek w podwójnej kwocie zmniejszenia. Ta grupa osób będzie mogła odliczyć kwotę 1 500 zł w rocznym rozliczeniu podatku, po zakończeniu roku podatkowego.

Osoba samotnie wychowująca dziecko, która ma dochody z pracy i dochody z renty rodzinnej na małoletnie dziecko, powinna poinformować pracodawcę o dochodach z ZUS lub oddział ZUS, aby nie stosował kwoty zmniejszenia przy zaliczce od renty dziecka. Jest to niezbędne by w  rozliczeniu podatku za 2022 rok nie powstała niedopłata podatku w kwocie do 5 100 zł.

Zmiana w opodatkowaniu niezrealizowanego świadczenia

Od nowego roku osoba, która złoży oświadczenie, że jej roczne dochody w 2022 r. nie przekroczą 30 000, czyli ilorazu kwoty zmniejszającej podatek (5100 zł) i najniższej stawki podatku (17%), określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej (5100/17% = 30 000 zł), będzie zwolniona z podatku dla dochodu z niezrealizowanego świadczenia.

Kwota świadczenia w 2022 r. do wypłaty w 2021 r.

Z powodu wymienionych zmian w przepisach, świadczenia za styczeń 2022 r:

• w przybliżeniu do 483 zł – będą wypłacone w tej samej kwocie jak wypłacane za grudzień 2021 r. z ograniczoną składką zdrowotną do zaliczki obowiązującej do 31 grudnia 2021 r.,
• w przybliżeniu od 484 zł do 2 500 zł – będą wypłacone w wyższej kwocie niż wypłacane w 2021 r. z zaliczką do urzędu skarbowego 0 zł,
• w przybliżeniu powyżej 2 500 zł do 4 920 zł – będą wypłacone w kwocie wyższej niż za grudzień 2021 r. z zaliczką do urzędu skarbowego na tyle niższą w 2022 r. w  stosunku do 2021 r., że pokryje wzrost odliczanej składki zdrowotnej ze świadczenia (9%),
• w przybliżeniu powyżej kwoty 4 920 zł – będą wypłacone w kwocie niższej niż wypłacane w 2021 r. z zaliczką do urzędu skarbowego niższą w 2022 r. niż w 2021 r., która jednak nie rekompensuje wzrostu odliczanej składki na ubezpieczenie zdrowotne ze świadczenia (9%).

Każdy organ rentowy, w tym ZUS, sam obniży zaliczki miesięczne na podatek o kwotę zmniejszenia (425 zł). Osoba, która otrzyma świadczenie równocześnie z ZUS i innego organu rentowego (np. KRUS), w rocznym rozliczeniu podatku za 2022 r. uzyska niedopłatę podatku (w kwocie 425 zł x liczba wypłat z ZUS i KRUS; maksymalnie 5100 zł za 12 miesięcy). Aby uniknąć niedopłaty podatku w PIT za 2022 rok można złożyć w ZUS wniosek EPD-18.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz.2105).