„Czy po długotrwałym pobycie np. na urlopie rodzicielskim, przed powrotem do pracy korzystając z zaległego urlopu wypoczynkowego, pracownik musi mieć zdolność do pracy, czy wystarczy po urlopie a przed rozpoczęciem pracy rzeczywiście?”

Odpowiadając na takie pytanie warto zaznaczyć, że podstawowym obowiązkiem pracownika zgodnie z Kodeksem pracy jest poddawanie się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. Badania lekarskie pracowników przeprowadzane są w …

(…) celu sprawdzenia ich zdolności do pracy lub braku takiej zdolności. Zawierające orzeczenie lekarskie powinny być wystawione przez lekarza posiadającego stosowne kwalifikacje zawodowe, a następnie dostarczone do pracodawcy. Jak stanowi art. 229 § 2 Kodeksu pracy: „pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.”

Obowiązek przeprowadzenia kontrolnych badań lekarskich dotyczy więc kobiet, które przed porodem przebywały na zwolnieniu lekarskim dłuższym niż 30 dni, następnie były na urlopie macierzyńskim oraz rodzicielskim. Osoby powracające z urlopu rodzicielskiego, które chcą od razu wykorzystać urlop wypoczynkowy, często zadają sobie pytanie czy już przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu powinny dostarczyć pracodawcy orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku.

Uznaje się, że pracownica nie ma obowiązku dostarczania pracodawcy orzeczenia o zdolności do wykonywania pracy na danym stanowisku jeszcze przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego.

• Po pierwsze, badania kontrolne przeprowadza się na podstawie skierowania wystawionego przez pracodawcę. Jeśli pracownica takiego skierowania nie otrzymała, z pewnością po zawnioskowaniu o urlop wypoczynkowy powinna mieć możliwość korzystania z niego.
• Po drugie, pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownicy urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po rodzicielskim, jeśli pracownica złożyła stosowny wniosek. Prawo pracy nie przewiduje sytuacji uzależnienia udzielenia urlopu od uprzedniego przedstawienia orzeczenia o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Powyższe ma swoje uzasadnienie również w orzecznictwie sądowym.

Zgodnie z aktualną linią orzeczniczą nie jest naruszeniem prawa przez pracodawcę wysłanie pracownika na zaplanowany wcześniej urlop wypoczynkowy po długotrwałej nieobecności pracownika trwającej co najmniej 30 dni. W wyroku Sądu Najwyższego z dn. 20.03.2008 r., sygn. akt: II PK 214/07, Sąd stwierdził, że „nie jest sprzeczne z przepisami prawa pracy (art. 165 § 1 i art. 229 § 2 K.p.) rozpoczęcie zaplanowanego urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po ustaniu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą pracownika, która trwała dłużej niż 30 dni”.

Warto pamiętać, że pracownica powinna zgłosić się na kontrolne badania lekarskie po powrocie z wnioskowanego przez nią urlopu.

Paweł Nowak – prawnik

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320.