Czy i w jakiej części koszty uzyskania przychodu określone w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT powinny mieć zastosowanie do wszystkich składników przychodu z tytułu wynagrodzenia za pracę wymienionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, pomimo, że pracodawca w PIT-11 nie wykazywał/nie wykazuje kosztów uzyskania przychodu przysługujących pracownikowi z tytułu wykonywania pracy twórczej?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 29 października 2015 r. (data wpływu 2 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od fizycznych w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów – jest:

• prawidłowe – w części dotyczącej elementów wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich,
• nieprawidłowe – w części dotyczącej zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w stosunku do otrzymywanych premii uznaniowych i dodatku o charakterze ogólnym.

UZASADNIENIE

W dniu 2 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest magistrem inżynierem, absolwentką kierunku inżynierii środowiska Politechniki. Od 2010 roku jest zatrudniona w firmie projektowej na umowę o pracę (na cały etat, w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. 40 godzin w tygodniu, po 8 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu) na stanowisku projektanta. Poniższy opis dotyczy całego okresu objętego wnioskiem tj. od 2010 r. do dnia złożenia niniejszego wniosku oraz zdarzeń przyszłych (dopóki będą odpowiadały temu opisowi).

W ramach przedmiotowej umowy o pracę, Wnioskodawczyni zajmuje się projektowaniem w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych związanych z utworami architektonicznymi, architektoniczno-urbanistycznymi i urbanistycznymi. Wykonuje projekty techniczne wraz z opisami technicznymi. Wspomniane projekty techniczne Wnioskodawczyni firmuje swoim imieniem i nazwiskiem, jako projektant z uprawnieniami budowlanymi. Proces projektowania obejmuje wszystkie fazy powstawania dokumentacji projektowej, od koncepcji do kompletnego projektu budowlanego i wykonawczego (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego Dz. U. 2012, poz. 462, z późn. zm.).

Każdy z projektów jest rozpatrywany i opracowywany indywidualnie, dlatego też każdy z nich, zdaniem Wnioskodawczyni, wykazuje cechy niepowtarzalności wykonanego dzieła niezbędne do uznania go za przedmiot prawa autorskiego.

W ramach zakresu obowiązków i uprawnień wynikających z pełnionego stanowiska, jako projektant, Wnioskodawczyni twórczo i samodzielnie uczestniczy w procesie projektowania sieci i instalacji, stając się tym samym współtwórcą całego dzieła, co w świetle art. 9 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 luty 1994 r. (Dz. U. z 2006 r,, Nr 90, poz. 631, z późn. zm., dalej: „ustawa o prawach autorskich”) pozwala przypisać status współtwórcy. Będąc autorem wspomnianych projektów sieci i instalacji Wnioskodawczyni posiada prawa autorskie do tych projektów, które przenosi na rzecz pracodawcy lub zleceniodawców w trybie art. 12 ust. 1 ustawy o prawach autorskich, tj. po przejęciu projektu w granicach wynikających z zawartej umowy o pracę. Jako projektant za wykonaną pracę, czyli stworzenie dzieła i przekazanie go wraz z prawami autorskimi na rzecz pracodawcy lub zleceniodawców Wnioskodawczyni otrzymuje wynagrodzenie wynikające z umowy o pracę. Umowa o pracę zawarta przez Wnioskodawczynię nie określa podziału wynagrodzenia pomiędzy: wynagrodzenie należne za przeniesienie praw autorskich do wytwarzanych w ramach stosunku pracy utworów/dzieł oraz wynagrodzenie należne za pozostałe czynności wykonywane w ramach tego stosunku. Ponadto z uwagi na brak jakichkolwiek zapisów w umowie o pracę dotyczących praw autorskich, przeniesienie ww. praw odbywa się jak jak wspomniano wyżej na mocy art. 12 ust. 1 ustawy o prawach autorskich.

Wykonanie każdego dzieła jest ściśle określone przez pracodawcę w ramach czasowych. Jako projektant Wnioskodawczyni ma określoną ilość czasu oraz określoną datę wykonania każdego dzieła. Po wykonaniu i przekazaniu dzieła pracodawcy projektant rozpoczyna pracę nad kolejnym dziełem. W praktyce zwykle zachodzi konieczność tworzenia więcej niż jednego dzieła (projektu) w tym samym czasie. Każdy egzemplarz projektu projektant własnoręcznie podpisuje, co zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o prawach autorskich pozwala domniemywać, że jest jego twórcą. Każdy z opracowywanych projektów wymaga twórczego, niepowtarzalnego i indywidualnego podejścia, dlatego też projekty te stanowią przedmiot prawa autorskiego w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawach autorskich.

Biuro projektowe, w którym Wnioskodawczyni pracuje prowadzi ewidencję prac projektowych pracowników w postaci kart pracy. Karta pracy jednoznacznie określa ile czasu pracownik poświęcił w regulaminowym czasie na prace projektowe – twórcze, a ile na nie związane z pracą twórczą czyli inne obowiązki pracownicze: pracę biurową, urlopy, święta, zwolnienia, szkolenia, itp. W związku z powyższym karta stanowi podstawę określenia, jaka proporcjonalna część przychodu stanowi wynagrodzenie za stworzenie utworu/dzieła, do którego prawa autorskie są przedmiotem zbycia w ramach stosunku pracy a wykonanego w wyniku pracy twórczej. W związku z tym można przyporządkować do wskazanej w karcie pracy części czasu i odpowiadającej jej przychodu 50% stawkę kosztów jego uzyskania. Pracodawca wystawiając PIT-11 nie wykazywał i nie wykazuje kosztów uzyskania przychodu przysługujących pracownikom z tytułu wykonywania pracy twórczej. W odniesieniu do lat podatkowych 2010-2014 w składanych przez Wnioskodawczynię zeznaniach PIT-37 również nie zostały wykazane 50% koszty.

Wnioskodawczyni podkreśla, że w dniu 6 marca 2014 r. (data wpływu do tut. Organu) złożyła wniosek o interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej dotyczący możliwości stosowania przez nią 50% kosztów uzyskania przychodów dla przychodów osiąganych przez Wnioskodawczynię jako projektanta ze stosunku pracy. W interpretacji z dnia 23 maja 2014 r. sygn. IPPB4/415-181/14-2/MS tut. Organ podzielił stanowisko Wnioskodawczyni co do możliwości zastosowania 50% kosztów. Nie mniej jednak w niniejszym wniosku Wnioskodawczyni chciałaby doprecyzować stan faktyczny/zdarzenie przyszłe w szczególności w związku z istnieniem różnych składników wynagrodzenia. Otóż składają się na nie m.in. następujące elementy:

1. stałe wynagrodzenie zasadnicze,
2. dodatek o charakterze ogólnym (np. z tytułu określonego stażu pracy wypłacany raz na rok),
3. premia uznaniowa/motywacyjna o charakterze ogólnym,
4. nadgodziny (które zawsze dotyczą prac projektowych, w ramach których Wnioskodawczyni wykonywała utwór,
5. premia uznaniowa za konkretny projekt (zadanie), w ramach którego Wnioskodawczyni wykonała utwór (informacja, że premia dotyczyła konkretnego projektu (zadania) wynika z elektronicznej wiadomości wysłanej przez kierownika danego projektu do pracowników członków nagrodzonego zespołu),
6. równowartość nieodpłatnych świadczeń otrzymywanych w ramach stosunku pracy (np. pakiet medyczny, zwrot opłat za przynależność do izb inżynierów budownictwa),
7. wynagrodzenie należne za okres nieobecności w pracy np. z tytułu urlopu, choroby.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy i w jakiej części koszty uzyskania przychodu określone w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT powinny mieć zastosowanie do wszystkich składników przychodu z tytułu wynagrodzenia za pracę wymienionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, pomimo, że pracodawca w PIT-11 nie wykazywał/nie wykazuje kosztów uzyskania przychodu przysługujących pracownikowi z tytułu wykonywania pracy twórczej?

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Zdaniem Wnioskodawczyni, pomimo że pracodawca w PIT-11 nie wykazywał/nie wykazuje kosztów uzyskania przychodu przysługujących pracownikowi z tytułu wykonywania pracy twórczej, koszty uzyskania przychodu określone w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT powinny mieć zastosowanie do następujących składników przychodu z tytułu wynagrodzenia za pracę wymienionych w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego (podane litery odpowiadają przedstawionym w opisie stanu faktycznego):

1. stałe wynagrodzenie zasadnicze,
2. dodatek o charakterze ogólnym (np. z tytułu określonego stażu pracy wypłacany raz na rok),
3. premia uznaniowa/motywacyjna o charakterze ogólnym,
4. nadgodziny (które zawsze dotyczą prac projektowych, w ramach których Wnioskodawca wykonał utwór),
5. premia uznaniowa za konkretny projekt (zadanie), w ramach którego wykonałam utwór (informacja, iż premia dotyczyła konkretnego projektu (zadania) wynika z elektronicznej wiadomości wysłanej przez kierownika danego projektu do pracowników członków nagrodzonego zespołu).

Jednocześnie w odniesieniu do części, w jakiej 50% procentowe koszty mogą mieć zastosowanie, Wnioskodawca stwierdza, że:

• do składników wynagrodzenia za dany miesiąc wskazanych w literach: A, B oraz C, powinien on zastosować współczynnik procentowy wynikający z kart czasu pracy za dany miesiąc, który to współczynnik Wnioskodawca rozumie jako udział czasu pracy poświęconego na prace na konkretnych projektach (z wyłączeniem nadgodzin) w ogóle czasu pracy ujętego w kartach pracy (z wyłączeniem nadgodzin) tj. czasu pracy poświęconego na prace na konkretnych projektach (z wyłączeniem nadgodzin), czasu pracy poświęconego na prace biurowe/administracyjne/szkolenia, czasu nieobecności w pracy np. wskutek urlopu czy choroby,
• do składników wynagrodzenia wskazanych w literach: D (nadgodziny, które zawsze dotyczą prac projektowych, w ramach których Wnioskodawczyni wykonał utwór) oraz E (tj. premia uznaniowa za konkretny projekt, w ramach którego Wnioskodawczyni wykonał utwór) powinien on zastosować 50%-owe koszty w całości, gdyż ta część wynagrodzenia dotyczy wyłącznie prac projektowych tj. takich w ramach których Wnioskodawczyni stworzyła utwór.

Ponadto, zważywszy że od 2013 r. w ustawie PIT ograniczono przedmiotowe koszty w art. 22 ust. 9a, Wnioskodawca zdaje sobie sprawę, że począwszy od 2013 roku jest on zobowiązany do stosowania limitu, określonego w przywołanym przepisie.

Wnioskodawczyni podkreśla, że projekty, które wykonywała są przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, w związku z tym stanowią przedmiot prawa autorskiego w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawach autorskich. Biuro, w którym Wnioskodawczyni pracowała / pracuje prowadzi ewidencję czasu pracy, na podstawie której można określić każdą godzinę pracy Wnioskodawczyni – czy była to godzina poświęcona na pracę twórczą (projektowanie), czy na inne prace nie związane z działalnością twórczą. Z mocy prawa (art. 12 ust. 1 ustawy o prawach autorskich) prawa autorskie do wszelkich dzieł stworzonych przeze mnie jako pracownika, w ramach podpisanej umowy o pracę przechodzą na pracodawcę.

W związku z pełnionym stanowiskiem i wiążącym się z nim zakresem obowiązków i uprawnień, projektant wykonuje samodzielnie całość, bądź wydzielone części projektu. W związku z powyższym przysługuje mu prawo do odliczania od wynagrodzenia za wykonanie projektów 50% stawki kosztów uzyskania przychodów, o jakiej jest mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT.

Na powyższe prawo nie ma wpływu również fakt, że pracodawca wystawiając PIT-11 nie wykaże 50% kosztów uzyskania przychodów przysługujących pracownikowi z tytułu wykonywania pracy twórczej.

Uwzględniając zatem powyższe tezy, Wnioskodawczyni uważa, że będzie miała prawo do złożenia stosownych korekt zeznań podatkowych za lata 2010-2014 stosując w nich 50% koszty uzyskania przychodów w odniesieniu do osiągniętych przychodów zgodnie z metodologią i ograniczeniami opisanymi wyżej (po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe). Analogiczna metodologia powinna być zastosowana również do roku 2015 oraz lat następnych (zakładając tożsamość stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego z opisanym w niniejszym wniosku oraz niezmienność przepisów).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów jest:

• prawidłowe – w części dotyczącej elementów wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich,
• nieprawidłowe – w części dotyczącej zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w stosunku do otrzymywanych premii uznaniowych i dodatku o charakterze ogólnym.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W treści art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Stosownie do art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Ponadto w świetle zapisu art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są prawa majątkowe, za które uważa się w szczególności: przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Forma stosunku prawnego, w ramach którego wykonane są prace twórcze, czy to będzie umowa o pracę czy też umowa o dzieło lub zlecenia, nie ma znaczenia dla kwalifikacji prac twórczych w zakresie normy kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50%.

Wynagrodzenie wypłacone twórcom z tytułu praw autorskich w tym również z odpłatnego zbycia tych praw, z reguły będzie stanowiło dla tych osób przychody z praw autorskich, o których mowa w art. 18 ww. ustawy.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 ww. ustawy nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Osobom posiadającym status pracownika uzyskującym przychody m.in. ze stosunku pracy przysługuje co do zasady, zgodnie z przepisami art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie jednej pełnej miesięcznej normy kosztów uzyskania przychodów niezależnie od wymiaru czasu pracy. Inaczej jednakże jest traktowana sprawa kosztów uzyskania przychodów twórców i autorów zatrudnionych na umowę o pracę czy w przypadku uzyskiwania przez twórców i autorów przychodów z tytułu wykonywania usług na podstawie umów cywilnoprawnych. O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 r., który stanowi, że koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Natomiast w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. nadanym art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 24 października 2012 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1278), koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ustawy).

W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ustawy).

Powołany przepis art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że ustalenie, czy określony przychód został osiągnięty z tytułu praw autorskich lub pokrewnych, i podatnik jest twórcą, czy też artystą wykonawcą należy ocenić w świetle odrębnych przepisów, czyli przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Na podstawie art. 22 ust. 10 ustawy, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepisy ust. 5 i ust. 5a pkt 2 stosuje się odpowiednio. Przepis ten stosuje się również, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, były wyższe niż kwota określona w ust. 9a (art. 22 ust. 10a ustawy).

Jak już wcześniej wskazano, forma stosunku prawnego, w ramach którego wykonywane są prace twórcze, czy to będzie umowa o pracę czy też umowa o dzieło, nie ma znaczenia dla kwalifikacji prac twórczych w zakresie normy kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50%.

O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 90, poz. 631, z późn. zm.).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy, takich jak np. „twórca”, „korzystanie przez twórców z praw autorskich” lub pojęć z nimi związanych jak np. „utwór”, zaś ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ww. ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

W myśl art. 1 ust. 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W świetle art. 1 ust. 2 ww. ustawy, w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2. plastyczne,
3. fotograficzne,
4. lutnicze,
5. wzornictwa przemysłowego,
6. architektoniczne, architektoniczno – urbanistyczne i urbanistyczne,
7. muzyczne i słowno-muzyczne,
8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9. audiowizualne (w tym filmowe).

Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażania: nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne (art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności (art. 1 ust. 3, pkt ust. 4 cytowanej ustawy).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast z przepisu art. 8 ust. 2 ww. ustawy wynika, że domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Ponadto w rozumieniu prawa autorskiego jako twórczy traktowany jest taki rezultat działalności, który na tyle związany jest z osobą twórcy, by było mało prawdopodobne, aby inna osoba podejmująca identycznie skierowany wysiłek twórczy uzyskała analogiczny lub zasadniczo zbliżony rezultat.

Należy zauważyć, że art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, dotyczy przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub rozporządzania przez nich tymi prawami. Hipoteza tej normy obejmuje zatem wyłącznie przychody autora uzyskane w sytuacji, gdy korzysta on ze swoich praw autorskich, a zatem w sytuacji, gdy autorowi przysługują do tego utworu prawa autorskie oraz w odniesieniu do przychodów otrzymanych w zamian za rozporządzenie tymi prawami.

Powyższe ustalenia nie dotyczą jednak premii, czy dodatku o charakterze ogólnym. Ww. składniki wynagrodzenia nie stanowią przychodu za wykonanie utworu, bowiem nie są one bezpośrednio związane z korzystaniem przez twórcę z praw autorskich lub rozporządzania tymi prawami. Nie istnieje zatem bezpośredni związek przyczynowo – skutkowy między premią uznaniową i dodatkiem o charakterze ogólnym, a twórczą pracą pracownika. Nie można przyjąć, że powyższe składniki wynagrodzenia stanowią zapłatę za efekt pracy twórczej, skoro ich otrzymanie jest uzależnione od innych czynników, niż tylko wykonywanie czynności o charakterze twórczym.

Zarówno premia uznaniowa, jak i dodatek o charakterze ogólnym jest wynagrodzeniem dodatkowym, niezależnym od wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich (pracę twórczą). Zatem należy uznać, że do przyznawanych Wnioskodawczyni premii uznaniowych i dodatków o charakterze ogólnym norma kosztów uzyskania przychodu, powinna być ustalona zgodnie z postanowieniami art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem normę 50% kosztów uzyskania przychodów tytułem korzystania z praw autorskich (rozporządzania nimi) należy stosować tylko w stosunku do wynagrodzenia uzyskanego za korzystanie z tych praw, natomiast z przyczyn powyżej wskazanych nie można zastosować jej w stosunku do elementów wynagrodzenia, jakim są premia uznaniowa (nawet jeżeli dotyczy konkretnego projektu) i dodatek o charakterze ogólnym.

Wskazać należy, że ustawodawca zobowiązał płatnika do poboru zaliczek w prawidłowej wysokości, tj. od dochodu ustalonego zgodnie z regułami określonymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc z uwzględnieniem kosztów w takiej wysokości, w jakiej ustawodawca w danych okolicznościach przewidział. Tym samym jeśli zgodnie z uregulowaniami wskazanej ustawy pracownikowi mogą być uwzględnione 50% koszty uzyskania przychodu, to płatnik winien takie koszty zastosować.

Niemniej nie ma przeszkód prawnych, aby Wnioskodawczyni uwzględniła w zeznaniu rocznym (korekcie zeznań rocznych), przysługujące koszty uzyskania przychodu (50% koszty uzyskania przychodu tylko w stosunku do składników wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich), z tytułu wykonywania czynności o charakterze twórczym, w sytuacji gdy płatnik dokonał poboru zaliczki na podatek dochodowy z pominięciem uwzględnienia normy 50% kosztów uzyskania przychodów i koszty te nie zostały wykazane w informacji podatkowej PIT-11 o wysokości dochodu. Informacja o wysokości dochodu służy określeniu wysokości pobranych zaliczek podatek i nie może przesądzać o przysługujących podatnikowi, bądź nie, kosztach uzyskania przy przychodu.

Podatek pobrany przez płatnika ma charakter zaliczek na podatek, zaś właściwe rozliczenie uzyskanego dochodu w danym roku podatkowym polega na złożeniu zeznania rocznego. Jednak Jednakże prawidłowość sporządzonego rocznego zeznania (ewentualnie korekty tego zeznania), ustalenie istnienia oraz wysokości nadpłaty, stwierdzone mogą zostać dopiero przez organ podatkowy w trakcie przeprowadzonych czynności sprawdzających lub postępowania podatkowego. Tutejszy organ nie może więc rozstrzygać w kwestiach, które wymagają przeprowadzenia postępowania dowodowego i należą do kompetencji innego organu.

Zatem, skoro istotnie, jak stwierdza we wniosku Wnioskodawczyni, twórczo i samodzielnie uczestniczy w procesie projektowania sieci i instalacji, stając się współtwórcą całego dzieła, a opracowane projekty stanowią przedmiot prawa autorskiego, to w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w stosunku do odpowiedniej części składników wynagrodzenia, które mają ścisły związek z wykonywaniem czynności o charakterze twórczym.

Przyjmując za Wnioskodawczynią, że wynagrodzenie za nadgodziny zawsze dotyczą prac projektowych, w ramach których Wnioskodawczyni wykonywała utwór, zatem do tej części wynagrodzenia również znajdzie zastosowanie art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy.

W związku z tym Wnioskodawczyni może do osiągniętych przychodów w latach 2010 – 2012 w ramach umowy o pracę w odniesieniu do składników wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich zastosować 50% koszty uzyskania przychodów, o których mowa w wyżej powołanym art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 r., a w przypadku składników wynagrodzenia, o których mowa wyżej uzyskanych od 1 stycznia 2013 r., należy wskazać, że Wnioskodawczyni może do przychodów osiągniętych w ramach umowy o pracę za przeniesienie praw autorskich zastosować 50% koszty uzyskania przychodów, przy czym – jak wskazano powyżej – koszty te nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ustawy).

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawczyni w części dotyczącej wynagrodzenia zasadniczego i za nadgodziny za czynności o charakterze twórczym jest prawidłowe.

Natomiast stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe, w części dotyczącej premii uznaniowej/motywacyjnej o charakterze ogólnym oraz dodatków o charakterze ogólnym. Do ww. składników należy stosować koszty uzyskania przychodów wynikające z art. 22 ust. 2 ustawy, tak jak do wynagrodzenia uzyskanego z tytułu zwykłych obowiązków pracowniczych.

Premie uznaniowe i dodatki o charakterze ogólnym nie są bezpośrednio związane z korzystaniem przez twórcę z praw autorskich lub rozporządzania tymi prawami. Nie istnieje zatem związek przyczynowo – skutkowy między tymi składnikami wynagrodzenia, a twórczą pracą Wnioskodawczyni.

Należy jednak podkreślić, że przedmiotu niniejszej interpretacji nie stanowi ocena prawidłowości stanowiska Wnioskodawczyni w kwestii uznania efektów pracy za utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Ocena stanowiska Wnioskodawczyni została dokonana jedynie na podstawie przepisów prawa podatkowego. Definicja prawa podatkowego zawarta jest w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, w świetle której, ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego – rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Stosownie do tej definicji przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie są przepisami prawa podatkowego.

W trybie wydawania interpretacji określonym w art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych nie ma uprawnień do interpretowania tych przepisów, a tym samym do stwierdzenia, czy efektem pracy Wnioskodawcy jest powstanie utworów w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W sprawach interpretowania przepisów ww. ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych uprawnione jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Departament Prawno-Legislacyjny.

Ponadto organ podatkowy nadmienia, że jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnić się od stanu faktycznego, występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna z 5 stycznia 2016 r., sygn. IPPB4/4511-1404/15-2/PP – Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie