Czy kwota dofinansowania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do wycieczki dla pracowników i osób uprawnionych zwolniona będzie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako wartość nieodpłatnie otrzymanego świadczenia? Czy dofinansowanie z zfśs do spotkania integracyjnego dla osób uprawnionych zwolnione będzie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako wartość nieodpłatnie otrzymanego świadczenia?

 

 INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 3 sierpnia 2015 r. (data wpływu 6 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dofinansowania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych pracownikom oraz osobom uprawnionym kosztów wycieczki oraz sfinansowania ze środków ww. Funduszu osobom uprawnionym wieczornego spotkania integracyjnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 sierpnia 2015 r. do Izby Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dofinansowania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych pracownikom oraz osobom uprawnionym kosztów wycieczki a także sfinansowania ze środków ww. Funduszu osobom uprawnionym wieczornego spotkania integracyjnego.

Pismem z dnia 11 sierpnia 2015 r. Nr …, …., Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach przekazał ww. wniosek, celem załatwienia zgodnie z właściwością przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim (data wpływu 14 sierpnia 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe:

Wnioskodawca – Samorządowy Zakład Budżetowy – zamierza zorganizować wycieczkę integracyjną dla pracowników, dofinansowaną z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

W wycieczce, na zasadzie dobrowolności, uczestniczyć mogą pracownicy Zakładu wraz z członkami rodzin (małżonek, dziecko), zgodnie z zapisem regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, deklarując chęć uczestnictwa na liście.

Pracownicy ponosić będą częściową odpłatność za udział w wycieczce. Z zastosowaniem „kryterium socjalnego” przyznane zostanie dofinansowanie.

Organizowana wycieczka będzie traktowana jako spotkanie, wyjazd integracyjny o charakterze rekreacyjno-sportowym. Zorganizowanie wycieczki jest w interesie Zakładu, ponieważ integracja załogi wpływa na efektywność pracy pracowników i wzajemne relacje służbowe, a uczestnictwo członków rodzin pracownika umożliwia pogłębienie więzi rodzinnych.

Organizację wycieczki powierzono Biuru Turystycznemu. Ustalona została odpłatność odrębnie za osobę dorosłą i odrębnie za dziecko przy założeniu, że osoby dorosłe uczestniczyć będą w wieczornym spotkaniu integracyjnym.

Cena zawiera koszty przejazdu, noclegu, wyżywienia, organizacji ogniska, spotkania integracyjnego dla osób dorosłych, opiekę pilota i przewodnika, a ewentualny samodzielny dojazd pracownika na miejsce, jak również rezygnacja z jakiegokolwiek świadczenia nie wpływa na cenę. Uczestnicy korzystają ze świadczeń na zasadzie dobrowolności – nie jest sprawdzana lista obecności podczas posiłków, czy wyjść krajoznawczych. Wszystkie posiłki podawane będą w formie szwedzkiego stołu. Koszt organizacji spotkania integracyjnego ustalić można jako różnicę ceny za osobę dorosłą, a ceny za dziecko. Koszt spotkania integracyjnego w całości pokryty zostanie ze środków funduszu socjalnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy kwota dofinansowania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do wycieczki dla pracowników i osób uprawnionych zwolniona będzie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako wartość nieodpłatnie otrzymanego świadczenia?
2. Czy dofinansowanie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do spotkania integracyjnego dla osób uprawnionych zwolnione będzie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako wartość nieodpłatnie otrzymanego świadczenia?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) dokonał ustalenia, jakie kryteria statuują nieodpłatne świadczenie do zakwalifikowania go jako przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy. Podstawowym kryterium, które powinno być stosowane jest wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia, czy to w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej, czy wymiernego zaoszczędzenia wydatku.

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, dotyczącym pytania Nr 1, organizowanie wyjazdu integracyjnego dla pracowników nie jest koniecznością wynikającą z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Wycieczka jest wyjazdem integracyjnym, w którym uczestnictwo nie jest obowiązkowe, w przeciwieństwie do obowiązku świadczenia pracy.

Organizowanie spotkań i wyjazdów integracyjnych mimo, że nie wynika z istoty stosunku pracy i nie stanowi o organizacji wymaganych warunków pracy, służy podniesieniu jakości pracy i jej wydajności, a w ostatecznym rachunku – tworzeniu zysku pracodawcy.

Zakład organizuje wycieczkę dla wszystkich uprawnionych na zasadzie powszechnej dostępności, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz na zasadzie dobrowolności, a brak uczestnictwa w wycieczce nie wiąże się z konsekwencjami pracowniczymi.

Skoro wycieczka będzie miała charakter ogólnodostępny i udział w niej jest dobrowolny, po stronie pracowników i członków ich rodzin nie pojawi się korzyść w postaci zaoszczędzenia wydatku, gdyż nie sposób zakładać, że gdyby nie wycieczka organizowana przez pracodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu. Brak jest także podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich pracowników przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść.

Zdaniem Wnioskodawcy kwota dofinansowania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do wycieczki dla pracowników i osób uprawnionych nie będzie oznaczać otrzymania nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie będzie stanowić przychodu, o którym mowa w art. 12 ustawy.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem Nr 2, udział w spotkaniu integracyjnym jest dobrowolny, nie planuje się sporządzenia listy obecności ze spotkania, pozostawiając decyzję o uczestnictwie pracownikom. Impreza połączona będzie z konsumpcją w formie „szwedzkiego stołu”. Zapłata (w formie ryczałtu) nastąpi niezależnie od ilości uczestników oraz bez względu na fakt, czy uczestnicy skorzystają ze wszystkich przygotowanych dań, czy też w ogóle nie będą ich spożywać, a jedynie rozmawiać ze współpracownikami. Całkowity koszt organizacji spotkania pokryty zostanie ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Spotkanie ma na celu integrację załogi i poprawienie relacji służbowych.

Według Wnioskodawcy, zorganizowanie spotkania nie będzie generować po stronie pracowników powstania przychodu, gdyż nie wystąpi przysporzenie majątkowe, ani korzyść w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób zakładać, że gdyby nie impreza organizowana przez Zakład, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu. Brak jest również podstaw, aby świadczenie adresowane do wszystkich dorosłych uczestników wycieczki przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do art. 12 ust. 3 powyższej ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

W świetle art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizyczny, w przypadku, gdy podstawą wypłaty świadczenia jest zawarta z pracownikiem przez zakład pracy umowa o pracę, to wypłacone należności stanowią przychód ze stosunku pracy. Przepis ten do przychodów ze stosunku pracy zaliczył nie tylko pieniądze, ale również wartość otrzymanych świadczeń w naturze, czy nieodpłatnych świadczeń poniesionych na rzecz pracownika.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Według art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Wobec niezdefiniowania w ustawie podatkowej pojęcia „nieodpłatnego świadczenia” zasadne jest odwołanie się do znaczenia tego pojęcia ukształtowanego w orzecznictwie sądowym, zgodnie z którym nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym – generalnie – jest każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).

Z powodu niejednolitości stanowisk sądowych dotyczących kwestii „nieodpłatnego świadczenia”, zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 947), w którym Trybunał Konstytucyjny ustalił, jakie kryteria statuują nieodpłatne świadczenie do zakwalifikowania go jako przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy. Podstawowym kryterium, które powinno być stosowane przy ustalaniu, czy dane świadczenie nieodpłatne pracodawcy stanowiło przychód ze stosunku pracy, jest wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia, czy to w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej, czy to w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Należy też pokreślić, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego, z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.

Wobec tego, przyjęcie oceny uznającej konkretne świadczenie ze strony pracodawcy za przychód pracownika ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, winno opierać się na przesłankach wynikających z ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które Trybunał Konstytucyjny w powołanym powyżej wyroku uznał za zgodne z Konstytucją i przedstawił ich interpretację.

Na tym tle należy wskazać, że nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika ze stosunku pracy – gdy świadczenie to powoduje wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia: w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy zostało spełnione za zgodą pracownika, tj. gdy pracownik skorzystał z niego w pełni dobrowolnie. Zatem pracodawca spełnił określone świadczenie na rzecz pracownika, gdy dysponował uprzednią zgodą pracownika na jego przyjęcie.

Przychód pracownika będzie obejmował nieodpłatne świadczenie, gdy świadczenie to zostanie spełnione w interesie pracownika (a nie w interesie pracodawcy) i przyniesie pracownikowi korzyść w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. W zakresie tego kryterium należy wskazać, że chodzi o realny charakter przysporzenia, jako warunku objęcia nieodpłatnego świadczenia podatkiem dochodowym.

Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, tj. nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów. Wartość takiego świadczenia ustala się według cen zakupu. Cena zakupu stanowi w regulacji art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych punkt odniesienia do ustalenia wartości nieodpłatnego świadczenia.

Z przedstawionych we wniosku zdarzeń wynika, że Wnioskodawca zamierza zorganizować wycieczkę integracyjną dla pracowników, dofinansowaną z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. W wycieczce, zgodnie z regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, uczestniczyć mogą pracownicy Wnioskodawcy wraz z członkami rodzin (małżonek, dziecko), którzy zadeklarują chęć uczestnictwa w niej na liście. Organizowana wycieczka będzie traktowana jako spotkanie, wyjazd integracyjny o charakterze rekreacyjno-sportowym. Jej zorganizowanie powierzone zostanie Biuru Turystycznemu. Odpłatność za wycieczkę ustalona zostanie odrębnie za osobę dorosłą i odrębnie za dziecko, przy założeniu że osoby dorosłe uczestniczyć będą w wieczornym spotkaniu integracyjnym. Przy czym pracownicy ponosić będą częściową odpłatność za udział w wycieczce. Z zastosowaniem „kryterium socjalnego” przyznane zostanie dofinansowanie do ww. wycieczki. Cena wycieczki obejmuje koszty przejazdu, noclegu, wyżywienia, organizacji ogniska, spotkania integracyjnego dla osób dorosłych, opiekę pilota i przewodnika. Ewentualny samodzielny dojazd pracownika na miejsce, jak również rezygnacja z jakiegokolwiek świadczenia nie wpływa na cenę. Uczestnicy korzystają ze świadczeń na zasadzie dobrowolności, nie jest sprawdzana lista obecności podczas posiłków, czy wyjść krajoznawczych. Wszystkie posiłki podawane będą w formie szwedzkiego stołu. Koszt organizacji spotkania integracyjnego ustalić można jako różnicę ceny za osobę dorosłą, a ceny za dziecko. Koszt spotkania integracyjnego w całości pokryty zostanie ze środków Funduszu Socjalnego. Zorganizowanie wycieczki ma na celu integrację załogi, co wpływa na efektywność pracy pracowników i wzajemne relacje służbowe, a uczestnictwo członków rodzin pracownika umożliwia pogłębienie więzi rodzinnych.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenia przyszłe, cytowane wyżej przepisy prawa oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. uznać należy, że jeśli Wnioskodawca wykupi dla pracowników oraz członków ich rodzin wycieczkę integracyjną w biurze turystycznym (w tym w ramach tej wycieczki zorganizuje wieczorne spotkanie integracyjne, na którą zostaną zaproszeni wszyscy uprawnieni pracownicy i dorośli członkowie ich rodzin), a pracownik pokryje z własnych środków tylko część należności za ww. wycieczkę, to kwota dofinansowania do wycieczki, którą otrzyma pracownik oraz należność za imprezę integracyjną sfinansowaną przez Wnioskodawcę, gdy ww. środki pieniężne pochodzić będą z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, nie będzie stanowić przychodu pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie wycieczka integracyjna organizowana przez pracodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu.

Ponadto zauważyć należy, że jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenia przyszłe będą różnić się od zdarzeń przyszłych, które wystąpią w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna z 3 listopada 2015 r., sygn. IPTPB1/4511-492/15-2/AG – Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi