INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z 16 kwietnia 2021 r. (data wpływu – 16 kwietnia 2021 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny od brata – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 kwietnia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny od brata za zgodą jego żony.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Brat będący w związku małżeńskim zamierza udzielić darowizny pieniężnej niezamężnej siostrze. Darowizna nastąpi z majątku wspólnego brata i jego żony i odbędzie się na podstawie pisemnej umowy darowizny zawartej między siostrą a bratem, na co żona brata wyraża zgodę. Pieniądze od brata zostaną przelane na rachunek bankowy siostry, a po ich otrzymaniu siostra złoży zeznanie SD-Z2 do Naczelnika Urzędu Skarbowego. Darowizna zostanie udzielona w bieżącym 2021 r. w kwocie do 250.000 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy siostra będzie zwolniona z obowiązku zapłaty podatku od całości otrzymanej darowizny pieniężnej wyższej niż kwota wolna od podatku?

Zdaniem Wnioskodawczym, w myśl przepisów Kodeksu cywilnego oraz ustawy o podatku od spadków i darowizn, art. 4a ust. 1 (ustawy o podatku od spadków i darowizn) nie rozróżnia się darczyńców pod względem ich stanu cywilnego. Jednocześnie siostra (obdarowana) zalicza się do grupy osób o najbliższym pokrewieństwie w związku z czym uważa, iż od całości darowanej sumy pieniężnej nie powinna zapłacić podatku.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczym w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że ta interpretacja stanowi ocenę Pani stanowiska jako Wnioskodawczyni w zakresie jej sytuacji prawnopodatkowej z tytułu darowizny od brata (za zgodą jego siostry).

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2019 r. poz. 1813 ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1983 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarciu umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo – kredytowej lub przekazem pocztowym.

W myśl art. 4a ust. 4 ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).
Z treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

• • • otrzymania darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
    • złożenia zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją

  przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);

• • • udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy

  nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Z przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawczynię, mającą status podatnika, zdarzenia przyszłego wynika, że brat będący w związku małżeńskim chce podarować niezamężnej siostrze środki pieniężne w 2021 r. w kwocie do 250.000 zł. Darowizna nastąpi z majątku wspólnego brata i jego żony. Zawarta zostanie na pisemna umowa darowizny między siostrą a bratem, a bratowa wyrazi na nią zgodę. Pieniądze od brata zostaną przelane na rachunek bankowy siostry, a po ich otrzymaniu siostra złoży zgłoszenie SD-Z2 do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda żony brata na darowiznę dla Wnioskodawczyni będzie neutralna podatkowo. W żaden sposób nie spowoduje, że żona brata stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Wnioskodawczynią a bratem. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Podsumowując, skoro darowizna środków pieniężnych będzie dokonana tylko przez brata na rzecz siostry (żona brata nie będzie stroną darującą) z majątku wspólnego brata i jego żony, ale za jej zgodą, to darowizna ta będzie w całości zwolniona od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przy spełnieniu przesłanek wskazanych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, w tym m.in. przy zgłoszeniu do naczelnika urzędu skarbowego – w ustawowym terminie 6 miesięcy – otrzymania darowizny.
Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 09.06.2021; sygn. akt. 0111-KDIB2-3.4015.85.2021.1.JS