„Mam spółkę z o.o., jednak jej kapitał jest niewystarczający do realizacji biznesu. Dodatkowo sytuacja epidemiologiczna pogorszyła wynik finansowy i na koniec roku uzyskaliśmy stratę. Zastanawiam się, w jaki sposób mogę wnieść do spółki więcej pieniędzy tak, by mogła funkcjonować i działać? Jak dokapitalizować spółkę z o.o. tak aby polepszyć również jej wiarygodność, czyli „zobrazować” to w bilansie spółki? Wyczytałam, iż kapitał zakładowy może zostać podwyższony z tak zwaną nadwyżką – premią emisyjną (agio). Czy takie rozwiązanie spełni moje potrzeby? A może jest jakieś rozwiązanie?”

Jeżeli Czytelnik wspomina o tym, że wyczytał o takiej możliwości jak podwyższenie kapitału zakładowego z tzw. nadwyżką, to oznacza, że prawdopodobnie podczas wyszukiwania w przeglądarce internetowej natknął się również stronę, na której opisano także inne sposoby na dokapitalizowanie spółki.

Trzy najbardziej popularne metody dokapitalizowania sp. z o.o. to: …

(…)

1. podwyższenie kapitału zakładowego
2. wniesienie dopłat do spółki
3. udzielenie spółce pożyczki

Czytelnik udostępnił Autorowi treść umowy sp. z o.o., w której pojawia się jedno z rozwiązań, a mianowicie postanowienia § 7 ust. 3 i 4 umowy spółki, gdzie mowa o podwyższeniu kapitału zakładowego bez konieczności zmiany umowy spółki oraz sposobach tego podwyższenia poprzez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących bądź ustanowienie nowych.

Podwyższenie kapitału zakładowego następuje na podstawie uchwały wspólników, przy czym uchwałę wspólnicy mogą podjąć w formie aktu notarialnego albo w zwykłej formie pisemnej, lecz w tym przypadku tylko wtedy, gdy taka możliwość wynika bezpośrednio z umowy spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zaś stawka podatku wynosi 0,5% wartości podwyższenia.

Jak wspomniał Czytelnik kapitał zakładowy może zostać podwyższony z tzw. nadwyżką – premią emisyjną (agio), a zatem jest to sytuacja, w której wspólnicy wnoszą więcej pieniędzy niż wynosi wartość nominalna udziałów. Wówczas nadwyżka zostaje wniesiona na kapitał zapasowy. Zarówno środki wnoszone na kapitał zakładowy, jak i zapasowy, mogą być wykorzystane przez spółkę w jej działalności, co oznacza, że środki te nie są „zamrożone”.

Pozytywne informacje to również te, że po pierwsze środki wnoszone do spółki na kapitał zakładowy lub zapasowy nie są dla spółki przychodem, czyli nie trzeba płacić podatku dochodowego od otrzymanych kwot, a po drugie wniesienie pieniędzy do spółki w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego jest nieopodatkowane po stronie wspólnika (wyjątkiem jest podwyższenie kapitału zakładowego z zysku wypracowanego przez spółkę).

Warto wskazać, że uregulowania prawno-podatkowe w zakresie agio znalazły swoje odzwierciedlenie w przepisach art. 12 ust. 4 pkt. 11 ustwy o podatku dochodowym od osób prawnych (u-CIT), który to przepis stanowi, iż do przychodów podatkowych nie zalicza się kwot i wartości stanowiących nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (akcji), otrzymanych przy ich wydaniu i przekazanych na kapitał zapasowy.

Przepis ten może rodzić po stronie spółki określone konsekwencje podatkowe, jeżeli warunek przekazania agio na kapitał zapasowy zostanie naruszony. Kierując się wykładnią gramatyczną może się wydawać, iż zwolnienie wynikające z przedmiotowego przepisu ma zastosowanie tylko i wyłącznie w przypadku jednoznacznego przekazania wartości agio na kapitał zapasowy. Zagadnienie komplikuje się, jeśli wziąć pod uwagę ramy czasowe, w których spółka nie ma prawa przesuwać kwot agio z kapitału zapasowego na pokrycie strat z lat ubiegłych lub podniesienie kapitału zakładowego.

Co do wniesienia dopłat przez wspólników do sp. z o.o. w przypadku Czytelnika i jego spółki konieczna byłaby najpierw zmiana umowy spółki, bowiem w Autor nie odnalazł w treści przekazanej do analizy umowy postanowień dotyczących zobowiązania wspólników do wniesienia dodatkowych środków na działalność spółki.

Udzielenie pożyczki sp. z o.o. przez wspólnika jest jedną z najczęściej stosowanych metod dokapitalizowania spółki, a nadto jest to czynność zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych (pcc), jeśli pożyczkodawcą jest wspólnik tejże spółki. Warto jednak najpierw zapoznać się z zasadami bezpiecznego oprocentowania umowy pożyczki.

Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 z późn. zm.