Ogólne warunki i sposób przeprowadzania egzaminu maturalnego zostały określone w przepisach art. 44zzb–44zzz u.s.o., natomiast uregulowania szczegółowe znajdują się w rozp. MEN z dn. 21.12.2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 2223).

Podstawą przeprowadzania egzaminu maturalnego są wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego – egzamin sprawdza, w jakim stopniu absolwent spełnia te wymagania. Dyrektor szkoły, w której po raz pierwszy ma być przeprowadzony egzamin, ma obowiązek nie później niż do 30 września roku szkolnego, w którym odbywa się egzamin, zgłosić szkołę o.k.e. Dyrektor szkoły podaje w zgłoszeniu numer szkoły w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych.

Struktura egzaminu maturalnego

Egzamin maturalny jest przeprowadzany z przedmiotów obowiązkowych oraz przedmiotów dodatkowych i składa się z części ustnej oraz z części pisemnej.

Egzamin obejmuje następujące przedmioty obowiązkowe:

• w części ustnej:
  • język polski,
  • język obcy nowożytny,
  • język mniejszości narodowej – dla absolwentów szkół lub oddziałów z nauczaniem języka danej mniejszości narodowej,
• w części pisemnej:
  • język polski,
  • język obcy nowożytny,
  • matematyka,
  • język mniejszości narodowej – dla absolwentów szkół lub oddziałów z nauczaniem języka danej mniejszości narodowej.

Egzamin obejmuje następujące przedmioty dodatkowe:

• w części ustnej:
  • język mniejszości etnicznej,
  • język mniejszości narodowej
  • język obcy nowożytny,
  • język regionalny,
• w części pisemnej: biologię, chemię, filozofię, fizykę, geografię, historię, historię muzyki, historię sztuki, informatykę, język łaciński i kulturę antyczną, język mniejszości etnicznej, język mniejszości narodowej, język obcy nowożytny, język polski, język regionalny, matematykę, wiedzę o społeczeństwie.

Absolwent przystępuje do egzaminu z przedmiotów obowiązkowych oraz do części pisemnej egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego. Absolwent może w danym roku przystąpić do egzaminu z nie więcej niż pięciu przedmiotów dodatkowych (oprócz jednego przedmiotu dodatkowego, który zdaje obowiązkowo).

Do egzaminu z języka obcego nowożytnego absolwent może przystąpić z następujących języków: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, rosyjskiego i włoskiego. Należy pamiętać, że egzamin z języka obcego nowożytnego jako przedmiotu obowiązkowego jest zdawany w części ustnej i w części pisemnej z tego samego języka, a absolwent szkoły lub oddziału z nauczaniem języka danej mniejszości narodowej nie może wybrać języka danej mniejszości narodowej na egzaminie z języka obcego nowożytnego jako przedmiotu obowiązkowego.

W przypadku przedmiotów dodatkowych, z których egzamin jest przeprowadzany w części ustnej i w części pisemnej, absolwent może przystąpić do egzaminu z tego przedmiotu w części pisemnej albo w części pisemnej i w części ustnej. Jeżeli absolwent wybrał na egzaminie w części pisemnej jako przedmiot dodatkowy ten sam język obcy nowożytny lub ten sam język mniejszości narodowej, który zdawał jako przedmiot obowiązkowy, zdaje ten język tylko w części pisemnej. Jeżeli absolwent wybrał jako przedmiot dodatkowy język polski, zdaje ten przedmiot tylko w części pisemnej.

Wybór przedmiotu dodatkowego, do którego absolwent przystępuje na egzaminie, nie jest zależny od typu szkoły, do której absolwent uczęszczał, ani od przedmiotów, których uczył się w tej szkole.

Wybór poziomu egzaminu maturalnego

Egzamin w części pisemnej z przedmiotów obowiązkowych jest przeprowadzany na poziomie podstawowym i obejmuje wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu podstawowego. Dla egzaminu w części ustnej z przedmiotów obowiązkowych nie określa się poziomu egzaminu.

Egzamin w części pisemnej z przedmiotów dodatkowych jest przeprowadzany na poziomie rozszerzonym i obejmuje wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu podstawowego i rozszerzonego. Jeżeli przedmiotem dodatkowym jest język obcy nowożytny, to w części pisemnej może być on zdawany na poziomie rozszerzonym (obejmuje wtedy wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu podstawowego i rozszerzonego) albo na poziomie dwujęzycznym (obejmuje wtedy wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla oddziałów dwujęzycznych). Dla egzaminu w części ustnej z przedmiotów dodatkowych nie określa się poziomu egzaminu, z jednym zastrzeżeniem: jeżeli absolwent wybrał w części pisemnej jako przedmiot dodatkowy język obcy nowożytny na poziomie dwujęzycznym, może przystąpić do egzaminu z tego języka na poziomie dwujęzycznym również w części ustnej (art. 44zze ust. 4 u.s.o.).

W deklaracji absolwenci dokonują wyboru poziomu egzaminu z języka obcego nowożytnego zdawanego jako przedmiot dodatkowy.

Egzamin w oddziałach z językiem nauczania mniejszości narodowej oraz w oddziałach dwujęzycznych

Zgodnie z art. 44zzf ust. 1 u.s.o. absolwent szkoły lub oddziału z językiem nauczania mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub językiem regionalnym, w których zajęcia są prowadzone w tych językach, oraz absolwent szkoły lub oddziału dwujęzycznego, w których język mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub język regionalny jest drugim językiem nauczania, może zdawać na egzaminie przedmioty w języku polskim lub – z wyjątkiem języka polskiego oraz treści dotyczących historii Polski i geografii Polski – w języku danej mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języku regionalnym. Język, w którym będzie zdawany przedmiot, absolwenci wybierają w deklaracji.

Przepisy przewidują możliwość dwujęzycznego zdawania tych przed-miotów, które były nauczane dwujęzycznie. Zgodnie z art. 44zzf ust. 2 i 3 u.s.o. absolwenci szkół lub oddziałów dwujęzycznych na egzaminie z:

• matematyki, nauczanej w języku obcym będącym drugim językiem nauczania, zdawanej jako przedmiot obowiązkowy,
• przedmiotów: biologia, chemia, fizyka, geografia i historia, nauczanych w języku obcym będącym drugim językiem nauczania, zdawanych jako przedmioty dodatkowe

–   rozwiązują w języku polskim zadania egzaminacyjne przygotowane dla absolwentów zdających egzamin w języku polskim oraz mogą rozwiązać w języku obcym będącym drugim językiem nauczania dodatkowe zadania egzaminacyjne przygotowane w tym języku.

W przypadku matematyki dodatkowe zadania egzaminacyjne obejmują wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu podstawowego, w przypadku pozostałych ww. przedmiotów – wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zakresu podstawowego i rozszerzonego. Jeżeli absolwent zgłosił w deklaracji zamiar rozwiązywania dodatkowych zadań egzaminacyjnych i nie przystąpił do ich rozwiązywania, otrzymuje z dodatkowych zadań egzaminacyjnych wynik „0%”.

Deklaracja przystąpienia do egzaminu

Zgodnie z art. 44zzi u.s.o. zdający, który zamierza przystąpić do egzaminu, składa pisemną deklarację, zgodnie z wymogami określonymi w § 32 cyt. rozp. Deklaracja zawiera dane osobowe zdającego oraz informacje dotyczące:

1)   przedmiotów zdawanych na egzaminie, w tym języka lub języków, z określeniem przedmiotów zdawanych jako obowiązkowe i dodatkowe,

2)   poziomu egzaminu z języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego,

3)   systemu operacyjnego, programów użytkowych oraz języka programowania spośród wymienionych w komunikacie  CKE – w przypadku egzaminu z informatyki,

4)   języka, w którym ma być zdawany egzamin w części pisemnej z danego przedmiotu lub przedmiotów – w przypadku, o którym mowa w art. 44zzf ust. 1 u.s.o.,

5)   przystąpienia do rozwiązywania dodatkowych zadań egzaminacyjnych – w przypadku, o którym mowa w art. 44zzf ust. 2 i 3 u.s.o.

Uczeń, który zamierza przystąpić do egzaminu bezpośrednio po ukończeniu szkoły, składa deklarację dyrektorowi szkoły, do której uczęszcza, a absolwent, który ukończył szkołę we wcześniejszych latach – dyrektorowi szkoły, którą ukończył. Wstępną deklarację należy złożyćnie później niż do 30 września, a ostateczną deklarację – nie później niż do 7 lutego roku szkolnego, w którym ma być zdawany egzamin. Absolwent, który ukończył szkołę we wcześniejszych latach, może nie składać wstępnej deklaracji.

Jeżeli uczeń lub absolwent złożyli wstępną deklarację, a nie złożyli ostatecznej deklaracji w terminie, o którym wyżej mowa, z dniem 8 lutego roku szkolnego, w którym zamierzają przystąpić do egzaminu, wstępna deklaracja staje się ostateczną.

Na ręce dyrektora o.k.e. właściwej ze względu na miejsce zamieszkania zdającego deklarację składają:

1)  absolwent, który ukończył szkołę we wcześniejszych latach – w przypadku likwidacji lub przekształcenia szkoły; do deklaracji dołącza świadectwo ukończenia szkoły oraz orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego (jeżeli zamierza przystąpić do egzaminu w warunkach i formie dostosowanych do rodzaju niepełnosprawności);

2)  osoba, która uzyskała świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych; do deklaracji dołącza świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego;

3)  osoba dopuszczona do egzaminów eksternistycznych, która zamierza w danym roku szkolnym przystąpić do wszystkich egzaminów wymaganych do uzyskania świadectwa ukończenia liceum ogólnokształcącego oraz do egzaminu maturalnego; świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego osoba ta przedkłada dyrektorowi szkoły, w której będzie zdawać egzamin, niezwłocznie po jego otrzymaniu.

Ponadto, zgodnie z § 33 ust. 7 cyt. rozp., dyrektorowi o.k.e. deklarację składają również osoby, które:

• posiadają świadectwo lub inny dokument wydane za granicą, potwierdzające w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenie średnie, o których mowa w art. 93 ust. 1 u.s.o.,
• posiadają świadectwo lub inny dokument wydane za granicą i uznane w Rzeczypospolitej Polskiej za dokument potwierdzający wykształcenie średnie, o których mowa w art. 93 ust. 2 i 3 u.s.o.,
• posiadają wykształcenie średnie potwierdzone zgodnie z art. 93a u.s.o.,
• posiadają świadectwo szkolne uzyskane za granicą, uznane za równorzędne świadectwu ukończenia odpowiedniej szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły ponadpodstawowej w drodze nostryfikacji, o której mowa w art. 93 ust. 2 u.s.o., w brzmieniu obowiązującym przed 31.03.2015 r.

Absolwent i osoby, o których wyżej mowa, składają deklarację dyrektorowi o.k.e. nie później niż do 31 grudnia roku szkolnego, w którym zamierzają przystąpić do egzaminu. Dyrektor o.k.e. informuje ich o miejscu przystąpienia do egzaminu, nie później niż do 10 marca roku szkolnego, w którym zamierzają zdawać.

Dyrektor szkoły, na podstawie złożonych deklaracji, sporządza wykaz uczniów lub absolwentów przystępujących do egzaminu i przekazuje go w postaci elektronicznej dyrektorowi o.k.e. w terminie określonym przez tego dyrektora, nie później niż do 15 lutego roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin. Zawartość wykazu określa § 39 ust. 1 cyt. rozp. Na wniosek dyrektora o.k.e. dyrektor szkoły, na podstawie wstępnych deklaracji, sporządza informację o liczbie uczniów lub absolwentów, którzy złożyli deklarację przystąpienia do egzaminu z poszczególnych przedmiotów na poszczególnych poziomach, i przesyła ją w postaci elektronicznej dyrektorowi o.k.e.

Organizacja egzaminu maturalnego

Zgodnie z art. 44zzc u.s.o. egzamin jest przeprowadzany jeden raz w ciągu roku, w okresie od maja do września, w terminie głównym, dodatkowym i poprawkowym, zgodnie z komunikatem CKE.

Harmonogram przeprowadzania egzaminu jest ogłaszany nie później niż do 20 sierpnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym jest przeprowadzany egzamin. Informacja CKE o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu jest ogłaszana nie później niż do 10 września roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin.

Dyrektor szkoły umożliwia osobom upoważnionym przez dyrektora CKE lub dyrektora o.k.e. przeprowadzenie na terenie szkoły próbnego zastosowania propozycji zadań egzaminacyjnych oraz ich zestawów do przeprowadzenia egzaminu.

Co do zasady, zgodnie z § 34 cyt. rozp., absolwent przystępuje do egzaminu w szkole, którą ukończył. Jedynie w uzasadnionych przypadkach absolwent może przystąpić do egzaminu w innej szkole, wskazanej przez dyrektora o.k.e., na jego wniosek. Ponadto, w szczególnych przypadkach wynikających ze stanu zdrowia lub niepełnosprawności zdającego, za zgodą dyrektora o.k.e., egzamin może być przeprowadzony w innym miejscu niż szkoła (§ 35 cyt. rozp.).

Zgodnie z art. 44zzs ust. 1 u.s.o. za organizację i przebieg egzaminu w danej szkole odpowiada dyrektor szkoły. W tym celu powołuje on zespół egzaminacyjny i pełni w nim funkcję przewodniczącego (w przypadku choroby przewodniczącego lub innych ważnych przyczyn uniemożliwiających jego udział w egzaminie albo wynikających z konieczności zapewnienia właściwej organizacji tego egzaminu przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego może być osoba wskazana przez dyrektora o.k.e.).

Obowiązki i zadania dyrektora szkoły jako przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego zostały określone w art. 44zzs ust. 4 i 5 u.s.o. oraz w § 40–42 cyt. rozp. Przewodniczący organizuje i nadzoruje przebieg egzaminu, w tym informuje zdających o egzaminie, zapewnia przekazanie do o.k.e. informacji niezbędnych do przeprowadzenia egzaminu, zapewnia warunki do samodzielnej pracy zdających i zabezpiecza przed nieuprawnionym ujawnieniem materiały egzaminacyjne – od momentu odbioru tych materiałów do momentu ich przekazania dyrektorowi o.k.e.

Przewodniczący, nie później niż na 2 miesiące przed terminem egzaminu, powołuje członków zespołu egzaminacyjnego oraz może powołać swojego zastępcę spośród członków zespołu. Przewodniczący lub jego zastępca powinni odbyć szkolenie w zakresie organizacji egzaminu organizowane przez o.k.e. w roku szkolnym, w którym jest przeprowadzany egzamin, oraz przeprowadzić takie szkolenie dla nauczycieli zatrudnionych w danej szkole wchodzących w skład zespołów nadzorujących. Przewodniczący kieruje pracą zespołu egzaminacyjnego i zapewnia prawidłowy przebieg egzaminu oraz bezpieczeństwo i higienę pracy podczas jego trwania, a w szczególności nadzoruje przygotowanie sal egzaminacyjnych i prawidłowe zabezpieczenie dokumentacji dotyczącej przygotowania i przebiegu egzaminu. Ponadto przewodniczący zespołu egzaminacyjnego:

• opracowuje i ogłasza szkolny harmonogram przeprowadzania części ustnej egzaminu i przekazuje go niezwłocznie dyrektorowi o.k.e. – nie później niż na 2 miesiące przed terminem części pisemnej egzaminu;
• powołuje zespoły przedmiotowe do przeprowadzenia części ustnej egzaminu z poszczególnych przedmiotów oraz wyznacza przewodniczących tych zespołów – nie później niż na 2 miesiące przed terminem części pisemnej egzaminu;
• powołuje zespoły nadzorujące przebieg części pisemnej egzaminu w poszczególnych salach egzaminacyjnych oraz wyznacza przewodniczących tych zespołów – nie później niż na miesiąc przed terminem części pisemnej egzaminu.

Ponadto zadaniem przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego lub upoważnionego przez niego członka zespołu jest odebranie przesyłki zawierającej materiały egzaminacyjne niezbędne do przeprowadzenia egzaminu i sprawdzenie, czy nie została ona naruszona i czy zawiera wszystkie niezbędne materiały egzaminacyjne. Przewodniczący lub upoważniony członek zespołu przechowują i zabezpieczają wszystkie materiały egzaminacyjne niezbędne do przeprowadzenia egzaminu.

Materiały egzaminacyjne niezbędne do przeprowadzenia części ustnej egzaminu mogą zostać przesłane do szkół w postaci elektronicznej. W takim przypadku przewodniczący zespołu egzaminacyjnego lub upoważniony członek tego zespołu pobiera pliki zawierające materiały egzaminacyjne, w terminie określonym i w sposób określony przez dyrektora o.k.e., i sprawdza, czy wszystkie niezbędne materiały zostały dostarczone.

W przypadku stwierdzenia naruszenia przesyłki, nieprawidłowości w materiałach egzaminacyjnych lub niekompletności tych materiałów przewodniczący zespołu egzaminacyjnego lub upoważniony członek zespołu powiadamiają o tym niezwłocznie dyrektora o.k.e., który informuje ich o dalszym postępowaniu.

Część ustna egzaminu maturalnego

Nad prawidłowym przebiegiem części ustnej egzaminu z danego przedmiotu czuwają zespoły przedmiotowe, których głównym zadaniem jest zapewnienie samodzielnej pracy zdających. W skład zespołu wchodzą:

• nauczyciel przedmiotu, z którego jest przeprowadzana część ustna, wpisany do ewidencji egzaminatorów – jako przewodniczący;
• drugi nauczyciel przedmiotu, z którego jest przeprowadzana część ustna – jako członek.

Co najmniej jeden nauczyciel wchodzący w skład zespołu przedmiotowego musi być zatrudniony w innej szkole lub placówce. W skład zespołu nie może wchodzić nauczyciel przedmiotu, który w danym roku szkolnym prowadził zajęcia edukacyjne ze zdającym. Członkiem tego zespołu może być natomiast nauczyciel akademicki posiadający przygotowanie z zakresu przedmiotu, z którego jest przeprowadzany egzamin.

Zasady i warunki przeprowadzania części ustnej egzaminu zostały szczegółowo uregulowane w przepisach § 44–53 cyt. rozp. Warto tu odnotować, że egzamin ustny z języka polskiego sprawdza umiejętność tworzenia wypowiedzina określony temat, inspirowanej tekstem kultury. Zdający losuje zadanie egzaminacyjne (liczba zadań wynosi co najmniej 100), składające się z tekstu kultury oraz odnoszącego się do niego polecenia, i ma nie więcej niż 15 minut na przygotowanie odpowiedzi. Egzamin trwa około 15 minut i składa się z dwóch części: trwającej około 10 minut wypowiedzi monologowej zdającego dotyczącej wylosowanego zadania oraz z trwającej około 5 minut rozmowy zdającego z zespołem przedmiotowym (rozmowa dotyczy zagadnienia określonego w poleceniu, tekstu kultury dołączonego do polecenia oraz treści i tekstów kultury przywołanych przez zdającego w wypowiedzi). Zadania egzaminacyjne do części ustnej egzaminu z języka polskiego oraz kryteria oceniania tych zadań i ich punktacji są przekazywane przewodniczącemu zespołu egzaminacyjnego nie później niż na 2 dni przed terminem części ustnej egzaminu.

Absolwent może przystąpić do części ustnej egzaminu z danego przedmiotu lub przedmiotów w terminie innym niż ustalony w harmonogramie, w uzgodnieniu z przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego. Termin ten wyznacza przewodniczący zespołu egzaminacyjnego.

W czasie trwania części ustnej egzaminu w sali egzaminacyjnej mogą przebywać wyłącznie zdający, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, osoby wchodzące w skład zespołu przedmiotowego i obserwatorzy, o których mowa w § 8 cyt. rozp. (obserwatorzy nie uczestniczą w przeprowadzaniu egzaminu). W sali mogą przebywać także nauczyciele wspomagający oraz specjaliści z zakresu danego rodzaju niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym – osoby te nie mogą być jednocześnie członkami zespołu przedmiotowego. Zdającym nie udziela się żadnych wyjaśnień dotyczących zadań egzaminacyjnych. Część ustna może być przeprowadzona z wykorzystaniem komputera, na którym zdający ma dostęp do wylosowanego zadania egzaminacyjnego. Zdający, który jest chory, może korzystać w czasie trwania części ustnej ze sprzętu medycznego i leków koniecznych ze względu na chorobę.

Po zakończeniu części ustnej egzaminu z danego przedmiotu w danym dniu przewodniczący zespołu przedmiotowego informuje zdających o liczbie przyznanych im punktów oraz sporządza dla każdego zdającego protokół indywidualny części ustnej egzaminu z danego przedmiotu, według przepisów § 53 cyt. rozp. Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego sporządza protokół zbiorczy części ustnej egzaminu.

W przypadku zagrożenia lub nagłego zakłócenia przebiegu części ustnej egzaminu z danego przedmiotu przewodniczący zespołu egzaminacyjnego zawiesza lub przerywa tę część egzaminu i powiadamia o tym dyrektora o.k.e. Ten zaś, w porozumieniu z dyrektorem CKE, podejmuje decyzję w sprawie dalszego przebiegu części ustnej egzaminu.

Część pisemna egzaminu

Nad prawidłowym przebiegiem części pisemnej egzaminu w danej sali egzaminacyjnej czuwają zespoły nadzorujące, których głównym zadaniem jest zapewnienie samodzielnej pracy zdających (§ 54 cyt. rozp.). W skład zespołu wchodzi co najmniej 3 nauczycieli, z tym że co najmniej jeden z nich jest zatrudniony w:

• szkole, w której jest przeprowadzany egzamin – pełni on funkcję przewodniczącego zespołu;
• innej szkole lub placówce.

Jeżeli nie ma możliwości powołania zespołów nadzorujących spośród nauczycieli zatrudnionych w szkole, w której odbywa się egzamin, skład tych zespołów może zostać uzupełniony przez innych nauczycieli, w tym osoby mające kwalifikacje nauczycielskie, ale niepracujące w żadnej szkole. Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przeprowadza dla takich nauczycieli szkolenie w zakresie organizacji egzaminu i wyznacza nauczyciela pełniącego funkcję przewodniczącego zespołu nadzorującego.

Jeżeli w sali egzaminacyjnej jest nie więcej niż 5 zdających, w skład zespołu nadzorującego wchodzi co najmniej 2 nauczycieli. Jeżeli w sali jest więcej niż 30 zdających, liczbę członków zespołu zwiększa się o jedną osobę na każdych kolejnych 25 zdających.

W skład zespołu nadzorującego zamiast jednego z nauczycieli, o których wyżej mowa, mogą wchodzić nauczyciel wspomagający lub specjalista z zakresu danego rodzaju niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym. Nie mogą natomiast wchodzić: nauczyciel przedmiotu, z którego jest przeprowadzana część pisemna, oraz wychowawca zdających. Jeżeli do części pisemnej z danego języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalnego przystępuje absolwent, który korzysta z dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu polegającego na obecności i pomocy nauczyciela wspomagającego, w skład zespołu nadzorującego zamiast jednego z nauczycieli może wchodzić nauczyciel danego języka będący nauczycielem wspomagającym.

Zasady i warunki przeprowadzania części pisemnej egzaminu zostały szczegółowo uregulowane w przepisach § 55–70 cyt. rozp. Przed rozpoczęciem części pisemnej egzaminu z danego przedmiotu przewodniczący zespołu egzaminacyjnego (lub upoważniony przez niego członek zespołu) sprawdza, czy materiały egzaminacyjne nie zostały naruszone. Jeżeli stwierdzi naruszenie, zawiesza część pisemną egzaminu z danego przedmiotu i powiadamia o tym dyrektora o.k.e., ten zaś decyduje o dalszym postępowaniu. Informację o zawieszeniu części pisemnej egzaminu oraz podjętych działaniach zamieszcza się w protokole zbiorczym. Jeżeli materiały egzaminacyjne nie zostały naruszone, przewodniczący (lub upoważniony członek zespołu) otwiera je w obecności przewodniczących zespołów nadzorujących oraz przedstawiciela zdających, a następnie przekazuje przewodniczącym zespołów nadzorujących arkusze egzaminacyjne w liczbie odpowiadającej liczbie zdających w poszczególnych salach oraz inne materiały egzaminacyjne.

O godzinie wyznaczonej przez przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego zdający wchodzą do sali egzaminacyjnej pojedynczo, okazując dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość, a następnie losują numery stolików. Przewodniczący zespołu nadzorującego może odstąpić od losowania w przypadku zdających korzystających z dostosowania warunków lub formy przeprowadzania egzaminu. Członkowie zespołu nadzorującego rozdają zdającym arkusze egzaminacyjne, polecając sprawdzenie, czy są one kompletne i zawierają zeszyty zadań egzaminacyjnych, karty odpowiedzi lub karty rozwiązań zadań egzaminacyjnych. Zdający zgłasza przewodniczącemu zespołu nadzorującego braki w arkuszu egzaminacyjnym i otrzymuje nowy arkusz. Informację o wymianie arkusza przewodniczący zespołu nadzorującego zamieszcza w protokołach, a wymianę arkusza zdający potwierdza podpisem w protokole.

Przed rozpoczęciem części pisemnej w wyznaczonych miejscach arkusza egzaminacyjnego zamieszcza się kod zdającego i numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, oraz naklejki przygotowane przez o.k.e. Zdający nie podpisuje arkusza egzaminacyjnego. Przed rozpoczęciem części pisemnej członkowie zespołu nadzorującego sprawdzają w obecności zdających poprawność zamieszczenia danych oraz naklejek w arkuszu egzaminacyjnym.

Część pisemna egzaminu z danego przedmiotu rozpoczyna się o godzinie określonej w komunikacie CKE – z chwilą zapisania w widocznym miejscu przez przewodniczącego zespołu nadzorującego czasu rozpoczęcia i zakończenia pracy zdających. W czasie jej trwania stoliki, przy których pracują zdający, są ustawione w jednym kierunku – mogą się na nich znajdować tylko arkusze egzaminacyjne oraz materiały i przybory pomocnicze wymienione w komunikacie CKE. Do sali egzaminacyjnej nie można wnosić żadnych urządzeń telekomunikacyjnych ani z nich korzystać. Zdający nie powinni opuszczać sali, jedynie w uzasadnionych przypadkach przewodniczący zespołu nadzorującego może zezwolić zdającemu na opuszczenie sali – po zapewnieniu warunków wykluczających możliwość kontaktowania się zdającego z innymi osobami, z wyjątkiem osób udzielających pomocy medycznej. W czasie trwania części pisemnej zdającym nie udziela się żadnych wyjaśnień dotyczących zadań egzaminacyjnych ani ich nie komentuje. Zdający, który jest chory, może korzystać w czasie trwania części pisemnej ze sprzętu medycznego i leków koniecznych ze względu na chorobę.

Zdający samodzielnie rozwiązuje zadania zawarte w arkuszu egzaminacyjnym, w szczególności tworzy własny tekst lub własne rozwiązania zadań w czasie trwania egzaminu (art. 44zzt ust. 3 u.s.o.).

W czasie trwania części pisemnej egzaminu w sali egzaminacyjnej mogą przebywać wyłącznie zdający, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, osoby wchodzące w skład zespołu nadzorującego, nauczyciele wspomagający lub specjaliści z zakresu danego rodzaju niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym oraz obserwatorzy, o których mowa w § 8 cyt. rozp. (obserwatorzy nie uczestniczą w przeprowadzaniu egzaminu). Podczas egzaminu z informatyki przeprowadzanego w pracowni informatycznej obecny jest administrator lub opiekun tej pracowni, który nie wchodzi w skład zespołu nadzorującego.

Po zakończeniu części pisemnej egzaminu z danego przedmiotu osoby wchodzące w skład zespołu nadzorującego zbierają od zdających zeszyty zadań egzaminacyjnych, karty odpowiedzi lub karty rozwiązań zadań egzaminacyjnych. Przewodniczący tego zespołu lub upoważniony przez niego członek zespołu pakuje je do zwrotnych kopert i zakleja w obecności pozostałych osób wchodzących w skład zespołu oraz przedstawiciela zdających, a następnie przekazuje niezwłocznie koperty oraz pozostałe materiały egzaminacyjne przewodniczącemu zespołu egzaminacyjnego, ten zaś przechowuje i zabezpiecza koperty, a następnie dołącza je do protokołu zbiorczego.

W przypadku zagrożenia lub nagłego zakłócenia przebiegu części pisemnej egzaminu z danego przedmiotu przewodniczący zespołu egzaminacyjnego zawiesza lub przerywa tę część egzaminu i powiadamia o tym dyrektora o.k.e. Ten zaś, w porozumieniu z dyrektorem CKE, podejmuje decyzję w sprawie dalszego przebiegu części pisemnej egzaminu.

Warunki zdania egzaminu

Zgodnie z art. 44zzl u.s.o. absolwent zdał egzamin, jeżeli z każdego przedmiotu obowiązkowego w części ustnej i w części pisemnej otrzymał co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania oraz przystąpił do części pisemnej egzaminu z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego. Ograniczenie się do jednego przedmiotu dodatkowego może mieć daleko idące konsekwencje. Absolwent, który:

1)   przystąpił do części pisemnej egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego i któremu egzamin ten został unieważniony, albo

2)   przystąpił do części pisemnej egzaminu z więcej niż jednego przedmiotu dodatkowego i któremu egzaminy ze wszystkich tych przedmiotów zostały unieważnione

–   nie zdał egzaminu maturalnego.

Niezdanie lub nieprzystąpienie do egzaminu z przedmiotu lub przedmiotów obowiązkowych w części ustnej lub pisemnej nie stanowi przeszkody w przystępowaniu do egzaminu z pozostałych przedmiotów.

Absolwent, który zdał egzamin, otrzymuje świadectwo dojrzałości wydane przez o.k.e., a absolwent, który nie zdał egzaminu – informację o wynikach tego egzaminu opracowaną przez o.k.e.

Zgodnie z § 71–72 cyt. rozp. na świadectwie dojrzałości odnotowuje się:

• wyniki uzyskane w części ustnej egzaminu z danego przedmiotu obowiązkowego oraz przedmiotu dodatkowego (w przypadku języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego zdawanego na poziomie dwujęzycznym – wraz ze wskazaniem poziomu egzaminu),
• wyniki uzyskane w części pisemnej egzaminu z danego przedmiotu obowiązkowego oraz przedmiotu dodatkowego – wraz ze wskazaniem poziomu egzaminu,
• wyniki uzyskane z dodatkowych zadań egzaminacyjnych.

Świadectwa dojrzałości, aneksy do świadectw dojrzałości i zaświadczenia o wynikach egzaminu o.k.e. przekazuje dyrektorowi szkoły, w której absolwent zdawał egzamin, lub upoważnionej przez niego osobie, w terminie określonym w komunikacie CKE, jednak nie później niż do:

• 5 lipca roku szkolnego, w którym przeprowadzony był egzamin – dla absolwentów, którzy przystępowali do egzaminu maturalnego w terminie głównym i dodatkowym;
• 20 września roku szkolnego następującego po roku szkolnym, w którym przeprowadzony był egzamin – dla absolwentów, którzy przystępowali do egzaminu w terminie poprawkowym.

Dyrektor szkoły lub upoważniona przez niego osoba przekazują absolwentom świadectwa dojrzałości, aneksy do świadectw dojrzałości oraz zaświadczenia o wynikach egzaminu.

Wyniki egzaminu są przedstawiane: w części ustnej – w procentach; w części pisemnej – w procentach i na skali centylowej, z tym że wyniki z egzaminu z dodatkowych zadań egzaminacyjnych są przedstawiane wyłącznie w procentach. Wyniki egzaminu w procentach ustala dyrektor o.k.e. na podstawie:

• liczby punktów przyznanych przez zespół przedmiotowy – w części ustnej egzaminu,
• liczby punktów przyznanych przez egzaminatorów sprawdzających prace egzaminacyjne oraz elektronicznego odczytu karty odpowiedzi w przypadku wykorzystania do sprawdzania prac egzaminacyjnych narzędzi elektronicznych – w części pisemnej egzaminu.

Wyniki części pisemnej egzaminu z poszczególnych przedmiotów na skali centylowej opracowuje CKE na podstawie wyników ustalonych przez dyrektorów o.k.e.

Dokumentacja egzaminu

Zgodnie z art. 44zzs ust. 6 u.s.o. przebieg egzaminu jest dokumentowany w protokołach tego egzaminu.

Protokoły indywidualne części ustnej egzaminu szkoła przechowuje przez okres 6 miesięcy, licząc od dnia przekazania szkołom świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości i zaświadczeń o wynikach egzaminu maturalnego, określonego w komunikacie CKE. Protokoły zbiorcze o.k.e. przechowuje przez okres 5 lat. Prace egzaminacyjne absolwentów: zeszyty zadań egzaminacyjnych, karty odpowiedzi lub karty rozwiązań zadań egzaminacyjnych o.k.e. przechowuje przez okres 6 miesięcy.

Prawo wglądu do dokumentacji

Zgodnie z art. 44zzz u.s.o. absolwent ma prawo wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy egzaminacyjnej, w miejscu i czasie wskazanym przez dyrektora o.k.e., w terminie 6 miesięcy od dnia wydania przez o.k.e. świadectwa dojrzałości, aneksu do świadectwa dojrzałości, zaświadczenia o wynikach egzaminu maturalnego lub informacji o wynikach egzaminu maturalnego.

Podczas dokonywania wglądu absolwent może zapoznać się z zasadami oceniania rozwiązań zadań. Może też sporządzać notatki i wykonywać fotografie pracy egzaminacyjnej.

Absolwent może zwrócić się do dyrektora o.k.e. z wnioskiem o weryfikację sumy punktów – obowiązuje tu taka sama procedura jak w przypadku egzaminu gimnazjalnego. Jeżeli suma punktów została podwyższona, dyrektor o.k.e. ustala nowe wyniki egzaminu maturalnego oraz wydaje świadectwo dojrzałości, jeżeli absolwent spełnił warunki określone w art. 44zzl ust. 1 u.s.o., lub anuluje dotychczasowe świadectwo dojrzałości, aneks do świadectwa dojrzałości lub zaświadczenie i wydaje nowe świadectwo, nowy aneks lub nowe zaświadczenie.

Odwołanie do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego

Zgodnie z art. 44zzz ust. 7 u.s.o. absolwentowi przysługuje prawo wniesienia odwołania od wyniku weryfikacji sumy punktów z części pisemnej egzaminu maturalnego do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem dyrektora o.k.e., w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisemnej informacji o wyniku weryfikacji.

Absolwent musi w odwołaniu wskazać zadanie lub zadania egzaminacyjne, co do których nie zgadza się z przyznaną liczbą punktów. W uzasadnieniu musi wykazać, że rozwiązanie tego zadania lub zadań egzaminacyjnych przez niego jest merytorycznie poprawne oraz spełnia warunki określone w poleceniu do danego zadania egzaminacyjnego i instrukcji dla zdającego zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym.

Dyrektor o.k.e. może w wyniku wniesionego odwołania dokonać ponownej weryfikacji sumy punktów. Jeżeli uzna, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie w całości, ustala nowy wynik części pisemnej egzaminu z danego przedmiotu w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania. Jeżeli uzna, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie w części lub że w ogóle nie zasługuje na uwzględnienie, przekazuje je dyrektorowi CKE wraz z uzasadnieniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, o czym niezwłocznie informuje absolwenta, który wniósł odwołanie.

Dyrektor CKE przekazuje odwołanie wraz z uzasadnieniem i dołączonymi dokumentami do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego (odwołanie anonimizuje się, by uniemożliwić identyfikację absolwenta, który je wniósł). Kolegium rozpatruje odwołanie wyłącznie w zakresie nieuwzględnionym przez dyrektora o.k.e. Arbitrzy mogą zwrócić się do CKE z wnioskiem o opinię dotyczącą rozwiązania danego zadania lub zadań egzaminacyjnych, ale opinia ta nie jest dla nich wiążąca. Odwołanie rozpatruje się w terminie 21 dni, licząc od dnia przekazania odwołania przez dyrektora o.k.e. do dyrektora CKE. Termin może być jednokrotnie przedłużony, nie więcej jednak niż o 7 dni.

Kolegium, w terminie określonym przez dyrektora CKE, nie krótszym niż 10 dni, podejmuje rozstrzygnięcie w odniesieniu do zadania lub zadań egzaminacyjnych i sporządza pisemne uzasadnienie zawierające w szczególności ocenę zasadności argumentów podniesionych w odwołaniu. Rozstrzygnięcie Kolegium jest ostateczne i nie służy na nie skarga do sądu administracyjnego. Kolegium przekazuje rozstrzygnięcie i uzasadnienie dyrektorowi CKE, ten zaś przekazuje je niezwłocznie dyrektorowi o.k.e. oraz absolwentowi, który wniósł odwołanie.

Jeżeli w wyniku powyższego rozstrzygnięcia lub w wyniku uwzględnienia w części odwołania suma punktów została podwyższona, dyrektor o.k.e. ustala nowy wynik części pisemnej egzaminu (przepis art. 44zzz ust. 6 pkt 2 u.s.o. stosuje się odpowiednio).

Skład oraz sposób i tryb działania Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego określono w art. 9cb u.s.o. oraz w przepisach rozp. MEN z dn. 11.10.2016 r. w sprawie Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1710).

Zasady unieważniania egzaminu

Zgodnie z art. 44zzv u.s.o. przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przerywa i unieważnia zdającemu egzamin maturalny z danego przedmiotu odpowiednio w części ustnej lub w części pisemnej, jeżeli zdający:

1)   niesamodzielnie rozwiązuje zadania lub

2)   wniósł lub korzysta w sali egzaminacyjnej z urządzenia telekomunikacyjnego albo materiałów lub przyborów pomocniczych niewymienionych w komunikacie CKE, lub

3)   zakłóca prawidłowy przebieg części ustnej lub części pisemnej egzaminu w sposób utrudniający pracę pozostałym zdającym.

Informację o przerwaniu i unieważnieniu zamieszcza się w protokole przebiegu egzaminu.

Analogiczną sankcję, tj. przerwanie i unieważnienie egzaminu, przepisy art. 44zzw u.s.o. przewidują w przypadku stwierdzenia podczas sprawdzania pracy egzaminacyjnej przez egzaminatora:

1)   niesamodzielnego rozwiązania zadania lub zadań przez zdającego,

2)   występowania w pracy egzaminacyjnej zdającego jednakowych sformułowań wskazujących na udostępnienie rozwiązań innemu zdającemu lub korzystanie z rozwiązań innego zdającego.

Tryb postępowania w zakresie unieważniania egzaminu został określony w przepisach art. 44zzw u.s.o. i jest analogiczny jak w przypadku sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego (zob. pkt 1 nin. rozdziału, s. 14–15). Świadectwo dojrzałości dyrektor o.k.e. wydaje po rozstrzygnięciu w sprawie unieważnienia, jeżeli w wyniku tego rozstrzygnięcia absolwent spełnia warunki, o których mowa w art. 44zzl ust. 1 u.s.o. Aneks do świadectwa dojrzałości dyrektor o.k.e. wydaje po rozstrzygnięciu w sprawie unieważnienia, jeżeli w wyniku tego rozstrzygnięcia absolwent podwyższył wynik z egzaminu maturalnego z danego przedmiotu w części pisemnej. W przypadku unieważnienia egzaminu z przedmiotu dodatkowego dyrektor o.k.e. ustala wynik egzaminu z tego przedmiotu jako „0%”.

Dodatkowy i poprawkowy termin egzaminu

W szczególnych przypadkach losowych lub zdrowotnych, uniemożliwiających przystąpienie do egzaminu z danego przedmiotu lub przedmiotów w części ustnej lub części pisemnej w terminie głównym, dyrektor o.k.e., na udokumentowany wniosek absolwenta lub jego rodziców, może wyrazić zgodę na przystąpienie przez absolwenta do egzaminu z tego przedmiotu lub przedmiotów w terminie dodatkowym – procedurę określają art. 44zzj ust. 1 u.s.o. i § 68 cyt. rozp.

Z terminu poprawkowego może skorzystać absolwent, który:

• przystąpił do egzaminu ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych w części ustnej i w części pisemnej i nie zdał egzaminu wyłącznie z jednego przedmiotu obowiązkowego w części ustnej albo w części pisemnej oraz
• przystąpił do części pisemnej egzaminu z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego.

Prawo to nie przysługuje, gdy egzamin z przedmiotu lub przedmiotów obowiązkowych w części ustnej lub w części pisemnej został unieważniony lub gdy zachodzi sytuacja opisana w art. 44zzl ust. 2 u.s.o. (art. 44zzm u.s.o.). Procedury dotyczące terminu poprawkowego zostały określone w art. 44zzm ust. 3 u.s.o. i § 69 cyt. rozp.

Do absolwentów, którzy nie przystąpili do egzaminu z danego przed-miotu lub przedmiotów w terminie głównym albo w terminie dodatkowym, stosuje się odpowiednio art. 44zzn, dotyczący możliwości ponownego przystąpienia do egzaminu maturalnego.

Możliwość ponownego zdawania egzaminu

Zgodnie z art. 44zzn ust. 1 u.s.o. absolwent, który nie zdał egzaminu z danego przedmiotu lub przedmiotów obowiązkowych w części ustnej lub w części pisemnej, może przystąpić ponownie do części ustnej lub części pisemnej egzaminu z tego przedmiotu lub przedmiotów, zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym przystępował do egzaminu po raz pierwszy, w okresie 5 lat od pierwszego egzaminu, licząc od października roku, w którym absolwent przystąpił do egzaminu po raz pierwszy. Po upływie tego okresu osoba, o której mowa, zdaje egzamin w pełnym zakresie i na zasadach obowiązujących w roku ponownego przystąpienia do egzaminu.

W art. 44zzn ust. 2 u.s.o. uregulowano sytuację absolwentów, którzy nie przystąpili do egzaminu z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego w części pisemnej albo którym egzamin ten został unieważniony. Osoby te mogą ponownie przystąpić do egzaminu z przedmiotu dodatkowego w okresie 5 lat od pierwszego egzaminu maturalnego, licząc od października roku, w którym przystąpiły do egzaminu po raz pierwszy. Ponowny egzamin odbywa się zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku jego przeprowadzania.

Zgodnie z art. 44zzo u.s.o. absolwent, który zdał egzamin i uzyskał świadectwo dojrzałości, ma prawo ponownie przystąpić do egzaminu w części pisemnej albo w części pisemnej i w części ustnej, z wybranego przedmiotu albo wybranych przedmiotów, aby podwyższyć wynik z danego przedmiotu lub przedmiotów lub zdać  egzamin z przedmiotu lub przedmiotów dodatkowych, z których wcześniej nie zdawał. Egzamin jest przeprowadzany zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym absolwent ponownie przystępuje do egzaminu. Absolwent, o którym mowa, otrzymuje aneks do świadectwa dojrzałości wydany przez o.k.e.

W przypadkach, o których mowa w art. 44zzq u.s.o., egzamin maturalny jest odpłatny. Opłatę za egzamin z każdego przedmiotu obowiązkowego i przedmiotu dodatkowego, zarówno w części ustnej, jak i w części pisemnej, wnoszą:

• absolwenci, którzy po raz trzeci i kolejny przystępują do egzaminu z tego samego przedmiotu obowiązkowego lub z tego samego przedmiotu dodatkowego;
• absolwenci, którzy przystępują do egzaminu z tego samego przedmiotu dodatkowego, który w poprzednim roku lub w poprzednich latach zgłaszali w deklaracji, ale nie przystąpili do egzaminu z tego przedmiotu.

Opłata za egzamin wynosi 50 zł i stanowi dochód budżetu państwa i nie podlega zwrotowi. Wnosi się ją w terminie od dnia 1 stycznia do dnia 7 lutego roku kalendarzowego, w którym absolwent zamierza przystąpić do egzaminu, na rachunek bankowy wskazany przez dyrektora o.k.e. Niewniesienie w tym terminie opłaty skutkuje brakiem możliwości przystąpienia do egzaminu. Dyrektor o.k.e. może zwolnić z opłaty osobę o niskim dochodzie, na jej wniosek, jeżeli ten dochód nie jest większy niż kwota, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dn. 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 114, z późn. zm.). Procedurę określa § 78 cyt. rozp.

Zastrzeżenia do przebiegu egzaminu

Na podstawie art. 44zzy ust. 1 u.s.o. absolwent może, w terminie 2 dni roboczych od dnia przeprowadzenia egzaminu maturalnego z danego przedmiotu w części ustnej lub części pisemnej, zgłosić zastrzeżenia wraz z uzasadnieniem do dyrektora o.k.e., jeżeli uzna, że w trakcie egzaminu zostały naruszone przepisy dotyczące jego przeprowadzania. Tryb postępowania został określony w dalszych przepisach art. 44zzy i jest analogiczny jak w przypadku sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego. Dyrektor o.k.e. w porozumieniu z dyrektorem CKE lub dyrektor CKE (w zależności od etapu postępowania) może unieważnić egzamin z danego przedmiotu w części ustnej lub części pisemnej i zarządzić jego ponowne przeprowadzenie, jeżeli uzna, że naruszenie przepisów mogło wpłynąć na wynik egzaminu. Termin ponownego egzaminu ustala dyrektor CKE.

Dostosowanie egzaminu do potrzeb zdających

Dostosowanie warunków i formy egzaminu do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych absolwentów odbywa się na podstawie art. 44zzr u.s.o. Obowiązują w tym zakresie analogiczne rozwiązania jak w przypadku sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego, z pewnymi wyjątkami.

Zgodnie z § 37 cyt. rozp. zaświadczenie o stanie zdrowia (dotyczy ucznia chorego lub niesprawnego czasowo) przedkłada się wraz z pisemną deklaracją przystąpienia do egzaminu. Zaświadczenie to może być także przedłożone w terminie późniejszym, niezwłocznie po jego otrzymaniu.

Opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, o specyficznych trudnościach w uczeniu się przedkłada się również wraz z deklaracją. W przypadku absolwenta szkoły w zakładzie karnym lub areszcie śledczym opinię tę może wydać psycholog zatrudniony odpowiednio w zakładzie karnym lub areszcie śledczym.

Absolwent, o którym mowa w art. 94a ust. 1a u.s.o., któremu ograniczona znajomość języka polskiego utrudnia zrozumienie czytanego tekstu, może przystąpić do egzaminu maturalnego, z wyjątkiem egzaminu z języka polskiego oraz języka obcego nowożytnego – w warunkach dostosowanych do jego potrzeb i możliwości, na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej.

Zgodnie z art. 44zzr ust. 15 u.s.o. w przypadku absolwenta chorego lub niesprawnego czasowo oraz absolwenta posiadającego opinię o specyficznych trudnościach w uczeniu się, który ukończył szkołę we wcześniejszych latach, sposób lub sposoby dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu do potrzeb i możliwości absolwenta wskazuje przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, czyli dyrektor szkoły.

Zgodnie z § 38 cyt. rozp. dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel informuje na piśmie ucznia lub absolwenta, o którym mowa w art. 44zzr ust. 1–7 u.s.o., o wskazanym sposobie lub sposobach dostosowania warunków lub formy przeprowadzania egzaminu do jego potrzeb i możliwości, nie później niż do 10 lutego roku szkolnego, w którym absolwent przystępuje do egzaminu, a w przypadku absolwenta i osoby, o których mowa w § 33 ust. 4–7 cyt. rozp. – nie później niż do 10 marca roku szkolnego, w którym ten absolwent lub osoba przystępują do egzaminu.

Jeżeli konieczność dostosowania warunków lub formy przeprowadzania egzaminu dla absolwenta, o którym mowa w art. 44zzr ust. 1–7 u.s.o., wystąpiła po przekazaniu wykazu, dyrektor szkoły lub upoważniony przez niego nauczyciel informują niezwłocznie na piśmie absolwenta o wskazanym sposobie lub sposobach dostosowania warunków lub formy przeprowadzania egzaminu. Dyrektor szkoły informuje niezwłocznie dyrektora o.k.e. o konieczności dostosowania formy przeprowadzania egzaminu dla danego absolwenta i przekazuje dane osobowe tego absolwenta, o których mowa § 32 ust. 1 pkt 1 cyt. rozp.

Zwolnienia z egzaminu

Zgodnie z art. 44zzg u.s.o. absolwent niesłyszący jest zwolniony z części ustnej egzaminu z języka obcego nowożytnego.

Zgodnie z art. 44zzh ust. 1 u.s.o. laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych wymienionych w wykazie MEN są zwolnieni z egzaminu z danego przedmiotu. Podstawą zwolnienia jest zaświadczenie stwierdzające uzyskanie przez ucznia lub słuchacza szkoły ponadgimnazjalnej lub ucznia szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie liceum ogólnokształcącego tytułu odpowiednio laureata lub finalisty. Zaświadczenie przedkłada się przewodniczącemu zespołu egzaminacyjnego. Laureatowi i finaliście olimpiady przedmiotowej uprawnienie do zwolnienia przysługuje także wtedy, gdy nie uczestniczyli w zajęciach edukacyjnych z danego przedmiotu w szkole.

W przypadku absolwenta szkoły ponadgimnazjalnej dwujęzycznej lub oddziału dwujęzycznego w szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej, który uzyskał tytuł laureata lub finalisty olimpiady przedmiotowej z przedmiotu nauczanego w języku obcym będącym drugim językiem nauczania, zwolnienie z egzaminu maturalnego z danego przedmiotu nie obejmuje dodatkowych zadań egzaminacyjnych, o których mowa w art. 44zzf ust. 2 i 3 u.s.o.

Jeżeli  uczeń (słuchacz) uzyskał tytuł laureata lub finalisty olimpiady przedmiotowej z danego przedmiotu, w tym z danego języka obcego nowożytnego, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, na wniosek ucznia (słuchacza), złożony nie później niż na 2 tygodnie przed terminem egzaminu, informuje o.k.e. o zmianie przedmiotu lub wyborze nowego przedmiotu, w tym o zmianie języka obcego nowożytnego, lub o zmianie poziomu egzaminu z języka obcego nowożytnego, wskazanych w deklaracji.

Uzyskanie zwolnienia z egzaminu z danego przedmiotu jest równoznaczne z otrzymaniem najwyższego wyniku z tego przedmiotu, czyli 100% punktów. Na świadectwie dojrzałości zamiast wyniku egzaminu z danego przedmiotu wpisuje się odpowiednio „zwolniony” albo „zwolniona” oraz zamieszcza adnotację o posiadanym tytule laureata lub finalisty olimpiady przedmiotowej i uzyskaniu z egzaminu odpowiednio z:

1)   przedmiotu obowiązkowego zdawanego w części ustnej – 100% punktów w tej części;

2)   przedmiotu obowiązkowego zdawanego w części pisemnej – 100% punktów w tej części na poziomie podstawowym;

3)   języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego zdawanego w części ustnej – 100% punktów w tej części;

4)   języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego zdawanego w części ustnej na poziomie dwujęzycznym – 100% punktów w tej części na poziomie dwujęzycznym;

5)   przedmiotu dodatkowego, z wyjątkiem języka obcego nowożytnego, zdawanego w części pisemnej – 100% punktów w tej części na poziomie rozszerzonym;

6)   języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego zdawanego w części pisemnej – 100% punktów w tej części na poziomie wskazanym w deklaracji.

Wykaz olimpiad przedmiotowych przeprowadzanych z przedmiotu lub przedmiotów objętych egzaminem maturalnym, uprawniających do zwolnienia z tego egzaminu, MEN ogłasza w komunikacie nie później niż na 2 lata przed terminem przeprowadzania egzaminu.