Wnioskodawca jako pracodawca jest zobowiązany nieodpłatnie dostarczyć odzież i obuwie robocze pracownikom wykonującym prace związane z bezpośrednią obsługa maszyn i urządzeń technicznych oraz prace powodujące brudzenie odzieży roboczej. Pranie odzieży i obuwia dokonywane jest przez pracowników we własnym zakresie. Pracownicy otrzymują za te czynności ekwiwalent pieniężny w kwocie 30 zł na miesiąc. Czy ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania? Czy Wnioskodawca jako płatnik jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 15 lipca 2013 r. (data wpływu 16 lipca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 października 2013 r. (data wpływu 8 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłacanego pracownikom ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wypłacanego pracownikom ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 października 2013 r. (data wpływu 8 października 2013 r.).

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca działa w formie samorządowego zakładu budżetowego. Podstawowym celem działalności Wnioskodawcy jest wykonywanie zadań własnych Województwa w zakresie dróg, ulic, mostów, polegających na wykonywaniu badań laboratoryjnych, pomiarów i prac terenowych na powierzchniach przeznaczonych do ruchu pojazdów i osób.

Świadczenia związane z przydziałem odzieży roboczej, do których Wnioskodawca jest zobowiązany, przysługują pracownikom na podstawie art. 237⁷ Kodeksu pracy. Wnioskodawca jako pracodawca jest zobowiązany nieodpłatnie dostarczyć odzież i obuwie robocze pracownikom wykonującym prace związane z bezpośrednią obsługa maszyn i urządzeń technicznych oraz prace powodujące brudzenie odzieży roboczej. Ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej jest wypłacany pracownikom na podstawie art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy, w związku z brakiem możliwości zapewnienia przez Wnioskodawcę jej prania. Wnioskodawca jako pracodawca uregulował zasady gospodarowania odzieżą i obuwiem roboczym, środkami ochrony indywidualnej oraz zaopatrzenia pracowników w środki higieny osobistej. Pracownikom wykonującym badania laboratoryjne przysługują środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie. Są one przydzielane bezpłatnie zgodnie z tabelą przydziału. W tabeli tej określono także przewidywany czas użytkowania poszczególnych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia. Po upływie okresu używalności odzież robocza i obuwie robocze przechodzi na własność pracownika. Pranie odzieży i obuwia dokonywane jest przez pracowników we własnym zakresie. Pracownicy otrzymują za te czynności ekwiwalent pieniężny w kwocie 30,00 zł na miesiąc. W przypadku nieobecności pracownika w pracy np. z powodu choroby przez okres dłuższy niż 1 miesiąc ekwiwalentu za pranie odzieży nie wypłaca się. Ekwiwalent wypłacany jest raz w roku w miesiącu grudniu.

W tabeli przydziału odzieży i obuwia oraz środków ochrony indywidualnej dokonano podziału pracowników na trzy grupy: pracowników wykonujących prace laboratoryjne, pracowników wykonujących prace terenowe oraz pracowników wykonujących prace laboratoryjne i terenowe. Pracownikom wykonującym prace laboratoryjne przysługuje:

• fartuch roboczy,
• obuwie skórzano-gumowe,
• kamizelka ciepłochronna.

Pracownikom wykonującym prace terenowe przysługuje:

• fartuch roboczy,
• obuwie skórzano-gumowe,
• obuwie ocieplane,
• obuwie gumowe,
• ubranie robocze dwuczęściowe,
• koszula flanelowa,
• czapka chroniąca przed słońcem,
• czapka ocieplana,
• kurtka ocieplana,
• peleryna lub kurtka przeciwdeszczowa.

Pracownicy wykonujący prace laboratoryjne i terenowe otrzymują odzież i obuwie w podobnym zakresie jak pracownicy wykonujący prace terenowe, wydłużono im jedynie okres jej używalności.

Przydział odzieży roboczej i obuwia, jak wskazano powyżej, uzależniony jest od charakteru wykonywanej pracy. Natomiast ekwiwalent za pranie odzieży jest w jednakowej wysokości dla wszystkich pracowników, bez względu na ilość prań odzieży w miesiącu.

Wartość miesięcznego ekwiwalentu za pranie odzieży w kwocie 30,00 zł określona została w oparciu o rynkowe ceny usług w zakresie prania chemicznego odzieży przykładowo: pranie fartucha – 11,90 zł, kamizelki ocieplanej – 22,90 zł, koszuli – 11,90 zł, kurtki ocieplanej – 34,90 zł, spodni roboczych – 10,90 zł.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z tym czy Wnioskodawca jako płatnik jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z tym Wnioskodawca jako płatnik nie jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Do wypłaty pracownikom ekwiwalentu pieniężnego za pranie odzieży roboczej obliguje Go Kodeks Pracy. Zgodnie z art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy – jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonane przez pracownika, pod warunkiem wypłacenia przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika. W myśl art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Wnioskodawca jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych stoi na stanowisku, iż ekwiwalent za pranie odzieży roboczej ukształtowany na poziomie odpowiadającym cenom rynkowym za pranie odzieży w pralniach chemicznych, nie powinien być opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust 1 ww. ustawy ustawodawca określił katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 1 wymienił: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zatem przyznany pracownikowi ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zagadnienia dotyczące dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, a także związanych z tym wypłat ekwiwalentów pieniężnych reguluje dział X „Bezpieczeństwo i higiena pracy”, rozdział IX „Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze” ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

Stosownie do postanowień art. 237⁷ § 1 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

• jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

W myśl art. 237⁷ § 2 ww. Kodeksu, pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ponadto na podstawie art. 237⁹ § 2 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika, stosownie do treści art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy.

Z powołanych powyżej przepisów wynika więc, że ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży roboczej przysługuje na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Przepisy te nie wymagają, by pracodawca dokonywał zwrotu udokumentowanych wydatków ponoszonych przez pracowników. Zgodnie z definicją słownikową ekwiwalent oznacza rzecz zastępującą inną rzecz o równej wartości, odpowiednik, równoważnik (Współczesny słownik języka polskiego, Dunaj B. Warszawa 2007).

Skoro zatem z przepisów Kodeksu pracy wynika, że to pracodawca jest zobowiązany do prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania stosowanych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego, a w przypadku braku możliwości prania odzieży roboczej wypłaty ekwiwalentu w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika to – w ocenie tut. organu – wysokość ekwiwalentu wypłacanego pracownikowi może być ustalona także w sposób inny, niż tylko na podstawie dokumentów przedłożonych przez pracownika. Jako ekwiwalent, wypłacane pracownikowi kwoty mają stanowić rekompensatę kosztów przez niego poniesionych. Wysokość kosztów może być ustalana we wzajemnym porozumieniu pracodawcy i pracownika.

Podkreślenia wymaga, że przepisy prawa pracy nie są przepisami podatkowymi, wobec czego tut. organ nie posiada kompetencji do ich autorytarnej interpretacji. W celu ostatecznego rozstrzygnięcia wątpliwości w zakresie podstaw do wypłaty wysokości ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej należy zwrócić się do organów właściwych dla spraw pracowniczych i bhp.

Przepisy ustawy podatkowej nie stawiają szczególnych wymogów dla możliwości zwolnienia tego rodzaju ekwiwalentu od opodatkowania. Warunkiem zwolnienia jest wyłącznie to, by prawo do ekwiwalentu i zasady jego przyznawania wynikały z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że wypłata ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej, jeżeli ekwiwalent ten został przyznany zgodnie z przepisami bhp, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z tym Wnioskodawca jako płatnik nie jest obowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dn. 15 października 2013 r., sygn. ITPB2/415-683/13/MU