INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

UZASADNIENIE

W dniu 6 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (Wnioskodawca) zatrudnia w ramach umowy o pracę pracowników socjalnych, asystentów rodziny, opiekunki środowiskowe, oraz pracownika gospodarczego. Pracownikom wypłacany jest ekwiwalent za używanie własnej odzieży i pranie tej odzieży oraz używanie własnego obuwia zamiast roboczego.

Pracodawca stosownie do art. 237⁷ § 1 Kodeksu pracy zapewnia nieodpłatnie pracownikom odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w polskich normach, jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu. Jednocześnie, zgodnie z art. 237⁷ § 2 Kodeksu pracy pracodawca w Regulaminie Pracy ustalił stanowiska na których dopuszcza używanie przez pracowników, za ich zgodą własnej odzieży, własnego obuwia zamiast roboczego. Zgodnie z art. 237⁷ § 4 Kp pracownikom używającym własnej odzieży, własnego obuwia pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej aktualne ceny. Wysokość ekwiwalentu została ustalona przez pracodawcę w konsultacji z pracownikami na podstawie uśrednionych cen rynkowych.

Zgodnie z art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy, jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej używanej przez pracownika, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika. Wysokość kosztów poniesionych przez pracownika została ustalona we wzajemnym porozumieniu pracodawcy i pracowników. Koszty zostały ustalone na zebraniu z załogą. Wypłata obu ekwiwalentów dotyczy tylko okresów zatrudnienia (z wyłączeniem urlopów bezpłatnych, zwolnień lekarskich, których łączny czas przekracza 15 dni kalendarzowych w poszczególnych miesiącach). Wysokość ekwiwalentu za używanie własnej odzieży i obuwia jest zróżnicowana w zależności od zajmowanego stanowiska. Wnioskodawca podnosi, że zapewnienie odzieży i obuwia roboczego używanego do wykonywania obowiązków służbowych przez pracowników nie jest związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo w pracach powodujących intensywne brudzenie lub skażenie odzieży, obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Z uwagi na trudności wynikające w ustaleniu rzeczywistych kosztów prania, kwota ekwiwalentu za pranie odzieży została ustalona w drodze porozumienia, jest to kwota ryczałtowa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy wypłacany pracownikom MGOPS w C. ekwiwalent za używanie własnego obuwia i odzieży roboczej stanowi dla pracowników przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i czy w związku z tym wypłacany ekwiwalent stanowi podstawę do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy ekwiwalent za pranie odzieży roboczej jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy ekwiwalent za używanie własnego obuwia i odzieży roboczej stanowi dla pracowników przychód ze stosunku pracy, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy. Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej również podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca określił katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 1 wymienił: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Biorąc pod uwagę powyższe, do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej ( Wnioskodawca) zatrudnia w ramach umowy o pracę pracowników socjalnych, asystentów rodziny, opiekunki środowiskowe, oraz pracownika gospodarczego. Pracownikom wypłacany jest ekwiwalent za używanie własnej odzieży i pranie tej odzieży oraz używanie własnego obuwia zamiast roboczego.

Pracodawca stosownie do art. 237⁷ § 1 Kodeksu pracy zapewnia nieodpłatnie pracownikom odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w polskich normach, jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu. Jednocześnie, zgodnie z art. 237⁷ § 2 Kodeksu pracy pracodawca w Regulaminie Pracy ustalił stanowiska na których dopuszcza używanie przez pracowników, za ich zgodą własnej odzieży, własnego obuwia zamiast roboczego. Zgodnie z art. 237⁷ § 4 Kp pracownikom używającym własnej odzieży, własnego obuwia pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej aktualne ceny. Wysokość ekwiwalentu została ustalona przez pracodawcę w konsultacji z pracownikami na podstawie uśrednionych cen rynkowych.

Zgodnie z art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy, jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej używanej przez pracownika, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika. Wysokość kosztów poniesionych przez pracownika została ustalona we wzajemnym porozumieniu pracodawcy i pracowników. Koszty zostały ustalone na zebraniu z załogą. Wypłata obu ekwiwalentów dotyczy tylko okresów zatrudnienia (z wyłączeniem urlopów bezpłatnych, zwolnień lekarskich, których łączny czas przekracza 15 dni kalendarzowych w poszczególnych miesiącach). Wysokość ekwiwalentu za używanie własnej odzieży i obuwia jest zróżnicowana w zależności od zajmowanego stanowiska. Wnioskodawca podnosi, że zapewnienie odzieży i obuwia roboczego używanego do wykonywania obowiązków służbowych przez pracowników nie jest związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo w pracach powodujących intensywne brudzenie lub skażenie odzieży, obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Z uwagi na trudności wynikające w ustaleniu rzeczywistych kosztów prania, kwota ekwiwalentu za pranie odzieży została ustalona w drodze porozumienia, jest to kwota ryczałtowa.

Zatem wypłacane pracownikom ekwiwalenty pieniężne za używanie przez pracowników własnej odzieży oraz obuwia roboczego oraz pranie odzieży roboczej stanowią przychód pracowników ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zagadnienia dotyczące dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, a także związanych z tym wypłat ekwiwalentów pieniężnych reguluje Dział X „Bezpieczeństwo i higiena pracy”, Rozdział IX „Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze” ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 237⁷ § 1 ww. ustawy pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania Polskich Norm, jeżeli:

1. odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
2. występują określone wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Rodzaje odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z wyżej wymienionymi okolicznościami, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego, ustala pracodawca, po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami (art. 237⁸ Kodeksu pracy), w regulaminie pracy (art. 104¹ § 1 pkt 1 Kodeksu pracy).

Jednocześnie art. 237⁷ § 2 Kodeksu pracy stanowi, że pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z § 2, pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny (art. 237⁷ § 4 Kodeksu pracy).

Ponadto na podstawie art. 237⁹ § 2 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika (art. 237⁹ § 3 Kodeksu pracy).

Zgodnie z definicją słownikową ekwiwalent oznacza rzecz zastępującą inną rzecz o równej wartości, odpowiednik, równoważnik (Współczesny słownik języka polskiego, Dunaj B. Warszawa 2007).

Z powołanych powyżej przepisów Kodeksu pracy wynika, iż zarówno dostarczenie pracownikowi odzieży roboczej i obuwia, jak również ich konserwacja, pranie, naprawa, odpylanie i odkażanie jest obowiązkiem pracodawcy.

Jeżeli jednak pracodawca dopuszcza używanie przez pracowników własnej odzieży i obuwia oraz nie może zapewnić prania odzieży roboczej, przez co czynności te zostają powierzone pracownikowi za jego zgodą, wówczas zobowiązany jest do wypłaty stosownych ekwiwalentów pieniężnych. Za używanie własnej odzieży i obuwia pracownicy mają prawo otrzymać ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny, natomiast za pranie odzieży roboczej w wysokości poniesionych przez pracownika kosztów.

Należy zauważyć, iż wysokość ekwiwalentu za pranie odzieży może być ustalona także w sposób inny, niż tylko na podstawie dokumentów przedłożonych przez pracowników. Jako ekwiwalent, wypłacane pracownikom kwoty mają stanowić rekompensatę kosztów przez nich poniesionych. Wysokość kosztów może być ustalana we wzajemnym porozumieniu pracodawcy i pracowników – jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie (na podstawie uśrednionych cen rynkowych).

W konsekwencji stwierdzić należy, iż wypłacane pracownikom, o których mowa we wniosku kwoty ekwiwalentu za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego oraz pranie odzieży roboczej stanowią dla nich przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym Wnioskodawca jako płatnik od wartości ww. świadczeń nie jest zobowiązany do pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn.
05.01.2018 r. – sygn. 0115-KDIT2-2.4011.377.2017.1.IL