Emerytury nauczycielskie
Okres nauczania religii w katechizacji parafialnej w ramach stosunku pracy, przed dniem 25 października 1990 r. jest okresem pracy nauczycielskiej w rozumieniu art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela.
Uchwała Składu Siedmiu Sędziów SN z 13.06.2001 r.
(III ZP 32/00, OSNAPiUS 2002/7/165)
Wykładowca wyższego seminarium duchownego może w świetle art. 21 ust. 1 i art. 23 ust. 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 29, poz. 154, ze zm.) nabyć prawo do emerytury na podstawie art. 88 ustawy z dnia 25 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. Nr 3, poz. 19, ze zm.).
Uchwała SN z 28.05.1996 r. (II UZP 11/96, OSNAPiUS 1996/20/309)
Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy w wieku przedemerytalnym (art. 39 k.p.) przysługuje pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Taka ochrona nie może być wywiedziona w odniesieniu do przesłanek nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jedn. tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.).
Wyrok SN z 05.07.2011 r. (I PK 15/11, OSNAPiUS 2012/15–16/194)
Podstawowym miejscem pracy nauczyciela zatrudnionego w dwóch szkołach, którego oba stosunki pracy zostały rozwiązane tego samego dnia w związku z przejściem na emeryturę, jest szkoła, w której nauczyciel jest wyżej wynagradzany i tylko od tej szkoły przysługuje mu odprawa emerytalna (art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.).
Wyrok SN z 15.10.2010 r. (II PK 9/10, OSNAPiUS 2012/1–2/7)
Obowiązujący od dnia 1 lipca 2004 r. przepis art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) nie ma zastosowania do nauczyciela, który przed tym dniem spełnił wszystkie warunki określone w art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.), nawet jeżeli wniosek o emeryturę złożył po tej dacie.
Wyrok SN z 30.01.2008 r. (I UK 204/07, OSNAPiUS 2009/7–8/106)
Okres pracy w charakterze instruktora praktycznej nauki zawodu może być uznany za okres pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.) dopiero od dnia 1 września 1988 r., to jest od wejścia w życie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 1988 r. w sprawie rozciągnięcia niektórych przepisów Karty Nauczyciela na instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz na niektórych innych pracowników uspołecznionych zakładów pracy, prowadzących prace pedagogiczne i wychowawcze (Dz.U. Nr 34, poz. 261, ze zm.).
Wyrok SN z 10.01.2006 r. (I UK 129/05, OSNAPiUS 2006/23-24/365)
Poinformowanie pracownika w okresie wypowiedzenia dokonanego na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.) o posiadaniu uprawnień emerytalnych i złożenie przez niego wniosku o emeryturę nie jest równoznaczne ze skutecznym cofnięciem wypowiedzenia przez pracodawcę i rozwiązaniem łączącego strony stosunku pracy na mocy porozumienia stron.
Wyrok SN z 05.12.2006 r. (II PK 44/06, OSNAPiUS OSNP 2008/1–2/9)
1. Określenie „szkolnictwo specjalne” odnoszone jest tylko do tych instytucji, w których realizowany jest obowiązek przedszkolny, szkolny lub obowiązek nauki.
2. Nauczyciele (psycholodzy i pedagodzy) zatrudnieni w rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych (art. 1 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela) nie są nauczycielami wykonującymi pracę w szkolnictwie specjalnym (art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela).
Wyrok SN z 11.10.2005 r. (I UK 28/05, Monitor Pr. Pracy 3/2006)
Prawo do emerytury nabytej na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.) podlega zawieszeniu z mocy art. 103 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm.) także wówczas, gdy kontynuowanie zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy dotyczy stosunku pracy, który nie stanowił podstawy nabycia tego prawa.
Wyrok SN z 03.08.2005 r. (I UK 358/04, OSNP 2006/7-8/121)
Przepis art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm.), dodany od dnia 1 lipca 2004 r. ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 121, poz. 1264), nie ma zastosowania do oceny nabycia przed tą datą prawa do emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.).
Wyrok SN z 05.05.2005 r. (II UK 215/04, OSNAPiUS 2005/22/360)
Nie traci statusu nauczyciela w rozumieniu art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.) instruktor praktycznej nauki zawodu, który po zakończeniu działalności dydaktycznej, zajmuje się przez pewien czas sprawami związanymi z likwidacją dotychczasowej placówki nauczania.
Wyrok SN z 16.02.2005 r. (I UK 184/04, OSNP 2006/1–2/22)
Do okresu pracy w szczególnym charakterze, o którym mowa w art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 ze zm.) wlicza się okresy niezdolności do pracy z powodu choroby i macierzyństwa oraz okresy urlopu udzielanego dla poratowania zdrowia sprzed 1 lipca 2004 r., to jest sprzed dnia wejścia w życie art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm.), dodanego ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 121, poz. 1264).
Wyrok SN z 05.05.2005 r. (II UK 219/04, OSNAPiUS 2005/22/361)
Urlop bezpłatny udzielony nauczycielowi przez szkołę na pełnienie z wyboru funkcji burmistrza lub jego zastępcy nie podlega na podstawie art. 1741 § 2 k.p. wliczeniu do okresu pracy w szczególnym charakterze nauczyciela, warunkującego uprawnienie do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.).
Wyrok SN z 13.01.2005 r. (II UK 122/04, OSNAPiUS 2005/15/232)
Przepisy § 4 pkt 1 i 3 oraz § 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43, ze zm.) nie przewidują możliwości zaliczenia nauczycielom do okresów pracy w szczególnym charakterze jakichkolwiek innych okresów zatrudnienia poza pracą nauczycielską.
Wyrok SN z 18.01.2005 r. (II UK 137/04, OSNAPiUS 2005/15/234)
Okres pracy nauczyciela za granicą w szkole przyzakładowej zagranicznego pracodawcy, uznany za okres składkowy, nie jest okresem pracy wykonywanej w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.).
Wyrok SN z 21.09.2004 r. (II UK 42/04, OSNAPiUS 2005/6/87)
Do okresu 20 lat pracy nauczycielskiej, wymaganego do przyznania emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela, wlicza się okresy nieobecności w pracy spowodowanej czasową niezdolnością do pracy, urlopem macierzyńskim i urlopem dla poratowania zdrowia.
Wyrok SN z 30.07.2003 r. (II UK 323/02, OSNAPiUS 2004/11/197)
Zatrudnienie na stanowisku instruktora szkolenia lotniczego w Aeroklubie Polskim nie jest wykonywaniem pracy nauczyciela w rozumieniu art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.).
Wyrok SN z 20.08.2002 r. (II UKN 524/01, OSNAPiUS 2004/4/68)
Przez okres zatrudnienia wymagany do przyznania emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dn. 26.01.1982 r. – Karta Nauczyciela (t. jedn.: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.) rozumie się okresy składkowe i nieskładkowe oraz okresy pracy w gospodarstwie rolnym wymienione w art. 6, 7 i 10 ust. 1 ustawy z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118, ze zm.), które uwzględnia się w warunkach określonych w tych przepisach.
Wyrok SN z 17.04.2002 r. (II UKN 337/01, OSN 2004/1/8)
Rozwiązanie stosunku pracy z mianowanym nauczycielem na jego wniosek, stanowiące przesłankę nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, może nastąpić w każdym uzgodnionym terminie, a nie tylko z końcem roku szkolnego, po uprzednim trzymiesięcznym okresie wypowiedzenia (art. 24 ust. 3 pkt 1 Karty Nauczyciela).
Wyrok SN z 30.08.2001 r. (II UKN 525/00, OSNAPiUS 2003/12/298)
Wobec niewydania, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej (w porozumieniu z Prezesem Urzędu Kultury Fizycznej) w sprawie rozciągnięcia na trenerów, przepisów tej ustawy lub niektórych jej postanowień, brak jest podstawy prawnej do uwzględnienia pracy trenera przy ustalaniu uprawnień emerytalnych przewidzianych w art. 86 i następne tej Karty, także wówczas, gdy pracę wykonywał z dziećmi i młodzieżą.
Wyrok SN z 29.09.2000 r. (II UKN 729/99, OSNAPiUS 2002/10/244)
Nabycie prawa do emerytury na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela powinno być oceniane według stanu prawnego istniejącego w dacie złożenia wniosku.
Wyrok SN z 08.02.2000 r. (II UKN 376/99, OSNAPiUS 2001/14/467)
Nauczanie religii w punktach katechetycznych prowadzonych przez osoby prawne Kościoła Katolickiego (parafie) przed wejściem w życie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 29, poz. 154, ze zm.) oraz zarządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 kwietnia 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień i obowiązków nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w szkołach (placówkach) prowadzonych przez osoby prawne Kościoła Katolickiego (M.P. Nr 30, poz. 316) było pracą nauczycielską w rozumieniu art. 1 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357 ze zm.) oraz art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, ze zm.).
Wyrok SN z 03.08.2000 r. (II UKN 661/99, OSNAPiUS 2002/4/93)
Nie można wymagać od nauczyciela, który w związku z ubieganiem się o emeryturę na podstawie art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela rozwiązał na swój wniosek stosunek pracy, a któremu organ rentowy odmówił świadczenia, aby biernie wyczekiwał na zakończenie postępowania sądowego, w obawie, iż ponowne podjęcie pracy w szkole uniemożliwi mu otrzymanie świadczenia.
Wyrok SN z 20.10.1999 r. (II UKN 149/99, OSNAPiUS 2001/2/46)