W bieżącej działalności gospodarczej wielokrotnie zdarza się, że przedsiębiorcy otrzymują od kontrahentów faktury VAT z opóźnieniem, otrzymują korekty faktur, udzielają rabatów, występują błędy w już otrzymanych fakturach.

Powoduje to po stronie przedsiębiorców konieczność przesyłania do urzędu skarbowego korekty JPK-VAT oraz dokonania korekty części ewidencyjnej VAT. Są to sytuacje typowe, związane z bieżąca działalnością. W praktyce wiąże się to z dodatkową pracą, a od 01.10.2020 roku wiąże się także z koniecznością składania czynnego żalu w każdym przypadku korekty części ewidencyjnej JPK.

Przypomnijmy, że począwszy od 01.10.2020 roku podatnicy podatku VAT zostali obciążeni przez Ustawodawcę obowiązkiem jednoczesnego przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej, JPK_VAT z deklaracją. Jest dokument elektroniczny, który składa się z dwóch części. Obejmuje zarówno ewidencję VAT (zestaw informacji o zakupach i sprzedaży, który wynika z ewidencji VAT przedsiębiorcy za dany okres), jak i deklarację VAT (deklarację VAT-7 i VAT-7K).

Jednocześnie zgodnie z art. 16a ustawy Kodeks karny skarbowy, nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną, w rozumieniu przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa albo w rozumieniu przepisów ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, korektę deklaracji podatkowej i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.

Zauważyć należy, że powołany przepis dotyczy wyłącznie niekaralności popełnienia błędu w części deklaracyjnej nowego pliku JPK_VAT, a zatem obecnie ze względu np. na błąd w kwocie na fakturze VAT i konieczność dokonania korekty części ewidencyjnej w nowym pliku JPK_VAT, przedsiębiorcy muszą więc składać czynny żal.

Przykład:

W październiku 2021 r. podatnik przez pomyłkę nie wykazał faktury sprzedaży w ewidencji VAT, przez co zaniżył kwotę podatku w deklaracji VAT. Wystąpił błąd zarówno w części deklaracyjnej i ewidencyjnej w pliku JPK_VAT. W takim przypadku aby uwolnić od odpowiedzialności karnej, podatnicy ze względu na błąd w części ewidencyjnej zmuszeni są do składania czynnego żalu. W związku z licznymi skargami przedsiębiorców w przedmiotowym zakresie Rzecznik MŚP w skierowanym do Ministra Finansów piśmie wskazywał na brak spójności w zakresie skutków niekaralności popełnionych błędów w części deklaracyjnej oraz części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT wnosząc o rozszerzenie art. 16a K.k.s. o niekaralność czynów związanych ze złożeniem korekty ewidencji VAT.

Jak wynika z uchwalonych przepisów Polskiego Ładu postulaty Rzecznika MŚP zostały uwzględnione. I tak z dniem 01.01.2022 r. art. 16a § 1 K.k.s., otrzyma następujące brzmienie: nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca czynu zabronionego dotyczącego złożenia deklaracji lub przesłania księgi, jeżeli po jego popełnieniu została złożona organowi podatkowemu prawnie skuteczna korekta deklaracji lub księgi dotycząca obowiązku, którego nieprawidłowe wykonanie stanowi ten czyn zabroniony.

Jak wynika z powyższego od 01 stycznia 2022 r. nie będzie już więc konieczności składania czynnego żalu, w sytuacji wykrycia błędu jedynie w części ewidencyjnej pliku JPK_VAT jak również w części deklaracyjnej oraz części ewidencyjnej pliku JPK_VAT.

Przykład:

W styczniu 2022 r. podatnik przez pomyłkę nie wykazał faktury sprzedaży w ewidencji VAT, przez co zaniżył kwotę podatku w deklaracji VAT. Wystąpił błąd zarówno w części deklaracyjnej i ewidencyjnej pliku JPK_VAT. W przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji lub księgi, podatnik nie będzie już musiał składać czynnego żalu.

Rozszerzenie art. 16a K.k.s. o niekaralność czynów związanych ze złożeniem korekty ewidencji VAT, było konieczne. Przedsiębiorcy musieli składać tzw. czynny żal w sytuacjach oczywistych co nie miało sensu i obciążało firmy zbędną biurokracją – komentuje Adam Abramowicz Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy – Dz.U. z 2021 r. poz. 408 ze zm.