Czy Spółka prawidłowo ustali termin przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów z lat, w których poniosła stratę podatkową, przyjmując że lata te przedawnią się po upływie 5-ciu lat licząc od roku w którym złożyła deklarację CIT-8 wykazującą stratę podatkową?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) w zw. § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z 28 maja 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 1 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia terminu przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów z lat w których wykazana była strata podatkowa jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE
W dniu 1 czerwca 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia terminu przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów z lat w których wykazana była strata podatkowa.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
Spółka (dalej także: „Wnioskodawca”) w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą poniosła stratę podatkową, która będzie mogła być rozliczona w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych zgodnie z art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa CIT”).

Zgodnie z art. 86 § 1 Ordynacji podatkowej, podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Spółka zamierza dokumenty z lat w których wykazała stratę podatkową przechowywać przez okres 5-ciu lat licząc od roku w którym złożyła deklarację CIT-8 wykazującą stratę podatkową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie: 
Czy Spółka prawidłowo ustali termin przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów z lat, w których poniosła stratę podatkową, przyjmując że lata te przedawnią się po upływie 5-ciu lat licząc od roku w którym złożyła deklarację CIT-8 wykazującą stratę podatkową/

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawa CIT nie określa terminu przechowywania ksiąg podatkowych. Obowiązek i okres przechowywania ksiąg i dokumentów ustawodawca określił w art. 86 Ordynacji podatkowej. W związku z tym okres ich przechowywania należy powiązać z upływem okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

W rozumieniu art. 5 Ordynacji podatkowej, za zobowiązanie podatkowe uważa się wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

W zakresie tego pojęcia nie mieści się zatem strata podatkowa, którą podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mają możliwość rozliczać na zasadach określonych w art. 7 ust. 5 ustawy CIT. Strata podatkowa stanowi różnicę pomiędzy kwotą przychodów a wysokością kosztów ich uzyskania, w sytuacji gdy koszty przewyższają przychody.

Zdaniem Spółki, rok podatkowy w którym została wykazana strata podatkowa przedawnia się z upływem 5-ciu lat w których Spółka ma prawo ją rozliczyć. Ustalając termin przedawnienia takiego roku, zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, należałoby przyjąć okres przedawnienia hipotetycznego zobowiązania podatkowego, za okres, za jaki obliczana jest strata.

Również z uchwały, podjętej 29 września 2014 r. w pełnym składzie Izby Finansowej NSA, która wprawdzie nie dotyczy bezpośrednio straty podatkowej tylko przedawnienia się zobowiązań podatkowych, można wnioskować że urząd nie ma prawa kwestionować wysokości straty po upływie terminu przedawnienia zobowiązania za rok, za jaki obliczana jest strata podatkowa. NSA stwierdził, że 5-cio letni termin przedawnienia jest końcowy dla wszelkich postępowań podatkowych również w zakresie określania straty podatkowej.

Zatem, zdaniem Spółki, określając okres przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów z lat w których Spółka wykazała stratę podatkową należy przyjąć termin przedawnienia się hipotetycznego zobowiązania podatkowego za rok, za jaki obliczana jest strata (np. księgi roku 2014 w którym wykazana jest strata należy przechowywać do 31 grudnia 2020 roku gdyż wtedy ulegnie przedawnieniu rok podatkowy 2014).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje: 
Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613), podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Przez księgi podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 4 Ordynacji podatkowej rozumie się księgi rachunkowe, podatkową księgę przychodów i rozchodów, ewidencje oraz rejestry, do których prowadzenia, do celów podatkowych, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązani są podatnicy, płatnicy lub inkasenci.

Zatem zgodnie z powyższym, księgi podatkowe i dokumenty źródłowe będące odzwierciedleniem zapisów znajdujących się w tych księgach należy przechowywać przez okres równy okresowi przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Zgodnie z art. 3 pkt 6 Ordynacji podatkowej, ulgi podatkowe to przewidziane w przepisach prawa podatkowego zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku, z wyjątkiem obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, oraz innych odliczeń stanowiących element konstrukcji tego podatku.

Należy zwrócić uwagę, że w ewentualnym postępowaniu podatkowym, czy kontrolnym którego przedmiotem jest określenie wysokości zobowiązania podatkowego zasadniczą kwestią wymagającą wyjaśnienia jest wysokość podstawy opodatkowania, którą kształtują nie tylko uzyskane w roku podatkowym przychody i koszty ich uzyskania, ale również przysługujące podatnikowi ulgi podatkowe o których mowa w powyższym przepisie.

Stosownie do art. 5 Ordynacji podatkowej, zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 24 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy w drodze decyzji określa wysokość straty poniesionej przez podatnika, jeżeli w postpowaniu podatkowym organ stwierdzi, że podatnik nie złożył deklaracji, nie wskazał w deklaracji straty lub wysokość poniesionej straty różni się od wysokości wykazanej w deklaracji, a poniesienie straty, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, uprawnia do skorzystania z ulg podatkowych.

Na podstawie art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Przedawnienie zobowiązania podatkowego oznacza, że po upływie określonego czasu – od momentu powstania zobowiązania podatkowego – zobowiązanie to wygasa, a organ podatkowy, po upływie terminu przedawnienia, nie może domagać się uregulowania (nie ma możliwości wyegzekwowania) należnego świadczenia.

Z kolei z faktu, że podatnik ma możliwość obniżenia o wysokość straty dochodu w pięciu najbliższych, kolejno po sobie następujących latach podatkowych wypływa wniosek, że dopóki nie nastąpi przedawnienie zobowiązania podatkowego i tym samym możliwość określenia jego wysokości, w kwocie innej niż zadeklarowana – dopóty organ podatkowy ma obowiązek wyjaśniać i ustalać wszystkie elementy konstrukcyjne zobowiązania, w tym wysokość straty obniżającą podstawę opodatkowania.

W praktyce termin ten może ulec wydłużeniu w związku z zawieszeniem lub przerwaniem biegu terminu zawieszenia (art. 70 § 2-7 Ordynacja podatkowa.).

Jak wskazano na wstępie, przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nakładają na podatnika obowiązek przechowania ksiąg podatkowych i związanych z ich prowadzeniem dokumentów do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, tj. – co do zasady – pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (o ile nie został przerwany bieg terminu przedawnienia).

Obowiązek podatkowy z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych został określony w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.; dalej: „updop”).

Jak stanowi art. 7 ust. 1 updop, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Z kolei, w myśl z art. 7 ust. 2 updop, dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Z powyższego wynika, że w razie uzyskania przez podatnika straty nie powstanie zobowiązanie podatkowe, skoro strata jest przeciwieństwem dochodu, a opodatkowaniu podlega dochód.

Ulga, o której mowa w art. 3 pkt 6 Ordynacji podatkowej, przewidziana została w art. 7 ust. 5 updop. Przepis ten stanowi, że o wysokość straty, o której mowa w ust. 2 poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Organ podatkowy wyjaśniający wysokość podstawy opodatkowania, sprawdzając rzetelność danych wykazanych w zeznaniu podatnika może zatem weryfikować wszystkie elementy mające wpływ na wysokość podstawy opodatkowania dopóty, dopóki ma uprawnienie do określenia wysokości zobowiązania podatkowego, tj. do chwili jego przedawnienia.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że strata poniesiona przez podatnika w danym roku podatkowym nie jest elementem konstrukcyjnym zobowiązania podatkowego za dany rok, gdyż zobowiązanie takie powstaje tylko w razie wystąpienia dochodu.

Z racji tego, że strata może wpływać na wysokość podatku w następnych pięciu latach podatkowych przez to, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia w tym okresie dochodu o wysokość straty, przewidziano uprawnienie organu podatkowego do weryfikowania wysokości tej straty.

Wnioskodawca przedstawiając własne stanowisko w sprawie podał jako przykład wystąpienie straty w 2014 r. Zgodnie z przysługującym mu prawem może tą stratę odliczać w zeznaniach podatkowych w latach od 2015 do 2019. Zakładając, że odliczanie straty będzie miało miejsce przez maksymalny dopuszczony ustawą okres, to termin płatności podatku dochodowego za 2019 r. upłynie 31 marca w 2020 r., czyli stosownie do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej przedawnienie zobowiązania podatkowego nastąpi z końcem 2025 r. o ile nie wystąpią wymienione w art. 70 § 2-7 Ordynacji podatkowej okoliczności skutkujące przedłużeniem okresu przedawnienia.

Wobec powyższego, skoro z końcem 2025 r. nastąpi przedawnienie zobowiązania podatkowego i do tego czasu możliwe jest zweryfikowanie przez właściwy organ podatkowy straty, którą Spółka odliczyła to do tego czasu uzasadnione jest przechowywanie przez Spółkę ksiąg podatkowych i dokumentów za lata w których odliczana strata wystąpiła.

Nie można się zgodzić z poglądem, że za okres przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów z lat w których Spółka wykazała stratę podatkową należy przyjąć termin przedawnienia się hipotetycznego zobowiązania podatkowego za rok, za jaki obliczana jest strata, czyli np.: księgi z 2014 r. w którym wykazana jest strata należy przechowywać do 31 grudnia 2020 roku, gdyż wtedy ulegnie przedawnieniu rok podatkowy 2014.

Strata podatkowa jest elementem kalkulacyjnym podatku w następujących po sobie kolejnych pięciu latach podatkowych w których jest odliczana a nie zobowiązaniem podatkowym za dany rok w którym wystąpiła, nie można więc mówić o jej przedawnieniu.

Podsumowując należy stwierdzić, że zgodnie z opisanym stanem faktycznym Spółka za lata podatkowe, w których wykazała stratę, ma obowiązek przechowywać księgi i dokumenty podatkowe do czasu przedawnienia zobowiązania podatkowego, tj. przez okres 5 lat, licząc od końca tego roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku za rok w którym po raz ostatni została odliczona strata i do tego czasu Spółka zobowiązana jest do przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów za lata, w których odliczana strata wystąpiła, jak również za lata za które stratę odliczała.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że termin przechowywania ksiąg podatkowych i dokumentów z lat, w których poniosła stratę podatkową mija po upływie 5-ciu lat licząc od roku w którym złożyła deklarację CIT-8 wykazującą stratę podatkową – jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyroku Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że zapadł on w odmiennym stanie faktycznym i nie może stanowić wskazówki jak interpretować przepisy prawa mające zastosowanie w przedłożonej Organowi do interpretacji kwestii. Na marginesie należy jednak wskazać, że stanowisko zaprezentowane przez Organ w niniejszej interpretacji jest powszechnie akceptowane w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. np. wyrok WSA w Gliwicach z 16 października 2013 r., sygn. akt I SA/Gl 292/13, a także wyroki NSA z 25 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1345/10, z 7 stycznia 2011 r., sygn. akt II FSK 1566/09, z 27 sierpnia 2010 r., sygn. akt II FSK 583/09).

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 sierpnia 2015 r., nr IBPB-1-2/4510-150/15/AnK