„Kupiłem jako osoba fizyczna używany samochód na fakturę. Okazało się, że w samochodzie jest silnik do remontu. W ogłoszeniu na portalu ogłoszeniowym była informacja, że silnik jest w dobrym stanie. Czy mogę się domagać zwrotu gotówki od sprzedającego?”

Z doprecyzowania Czytelnika wynika, że pisząc o zakupie używanego samochodu na fakturę, Czytelnik miał na myśli to, iż wziął fakturę za zakup od sprzedawcy, (który w takim razie musiał być przedsiębiorcą), zaś kupujący był osobą fizyczną.

W takiej sytuacji zastosowanie znajdą przepisy …

(…) art. 556 i następnego Kodeksu cywilnego, tj. rękojmię za wady fizyczne rzeczy. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową , a tak właśnie stało się w opisanym przez Czytelnika przypadku – sprzedawca zapewniła o dobrym stanie silnika w wystawionym ogłoszeniu sprzedażowym, zaś silnik  samochodu okazał się do remontu.

Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego. Sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili.

Należy zauważyć, że Czytelnik nie wskazał w treści zapytania po jakim czasie od zakupu wykrył wadę silnika. Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu. Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Jeżeli kupującym jest konsument, bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem terminów określonych wyżej.

Co istotne, upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.

Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z art. 557 K.c. sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy.

Czytelnik wskazuje jednak, iż nie został poinformowany o wadzie fizycznej rzeczy, a można postawić nawet tezę o nieuczciwości działania sprzedawcy poprzez wprowadzenie konsumenta w błąd lub podstępne zatajeniu wady.

To, czego może domagać się kupujący od sprzedawcy określa art. 560 Kodeksu.

Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.

Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.

Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna. Zdaniem Autora, wada silnika powinna być potraktowana jako istotna, a zatem kupujący powinien mieć prawo odstąpienia od umowy. Jeżeli jednak kupujący chciałby samochód zatrzymać, ale życzyłby sobie, aby sprzedawca wadę usunął, wówczas koszt remontu silnika w samochodzie powinien ponieść sprzedawca.

Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.