Uwaga pracownicy podnoszący swoje kwalifikacje. Czy konieczne jest posiadanie zgody swojego pracodawcy na takie szkolenia?

„Mamy dwie sytuacje: a) Pracownik został zatrudniony 01.01.2018 r. Dnia 17.01.2018 r. przystępuje do egzaminu dyplomowego, czy należy mu się urlop szkoleniowy? Nie ma zawartej umowy z pracodawcą o podnoszenie kwalifikacji; b) Pracownik ma zawartą umowę o podnoszenie kwalifikacji (studia licencjackie) w ostatnim roku studiów będzie mu przysługiwał urlop szkoleniowy 21 dni. Czy urlop szkoleniowy ma być wyliczany jak urlop wypoczynkowy?”

ad. a) Po analizie stanu faktycznego …

(…) przedstawionego w pytaniu uważam, że temu pracownikowi nie przysługuje urlop szkoleniowy na przystąpienie do egzaminu dyplomowego. Przesłanką przemawiającą za takim stanowiskiem jest przede wszystkim zbyt krótki okres zatrudnienia u pracodawcy, do którego pracownik zwraca się o rzeczony urlop, w stosunku do terminu przystąpienia do egzaminu dyplomowego. Należy bowiem przyjąć założenie, że pracownik nie ma od tego pracodawcy zgody wyrażonej np. w formie pisemnej, np. w umowie szkoleniowej określającej wzajemne prawa i obowiązki stron. Jednakże fakt ten automatycznie nie przekreśla szans na jego uzyskanie. Zależy to bowiem od stanowiska pracodawcy jakie powinien zająć w tym zakresie.

Przypomnijmy, co mówią przepisy prawa pracy. Pod pojęciem podnoszenia kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Tak stanowi art. 103¹ § 1 Kodeksu pracy. Z powołanego przepisu wynika zatem, że najważniejszą przesłanką korzystania przez pracownika z kodeksowych uprawnień związanych z dokształceniem jest odbywanie nauki z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Tak więc zgoda pracodawcy na podwyższanie kwalifikacji zawodowych przez pracownika jest szczególnie ważna z uwagi na fakt, że to od niej zależy, czy pracownikowi będą przysługiwać płatne urlopy szkoleniowe i zwolnienia z pracy. W przypadku, gdy pracodawca zawiera z pracownikiem  umowę szkoleniową, zgoda pracodawcy nie budzi wątpliwości.

Problemy pojawiają się wtedy, gdy zawarcie umowy szkoleniowej nie jest konieczne. Pracodawca powinien wyrazić zgodę na dokształcanie przed rozpoczęciem nauki przez pracownika, czego w tym przypadku założyć nie można. W praktyce często zdarza się, że pracownik ujawnia pracodawcy, że podjął szkolenie dopiero w trakcie nauki. Jeśli uzyska zgodę pracodawcy będzie mógł kontynuować edukację na podstawie obowiązujących przepisów. Reasumując, jeśli w tym przypadku pracownik, który jest na ukończeniu danego etapu swojej edukacji ujawni ten fakt i jednocześnie zwróci się do swojego pracodawcy o wyrażenie zgody na podnoszenie kwalifikacji, to uzyskując zgodę pracodawcy będzie mógł tym samym skorzystać z uprawnień płynących z przepisów prawa pracy tj. z urlopu szkoleniowego.

ad. b) Natomiast odnosząc się do drugiej części pytania, to należy mieć na uwadze zapisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 08.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop – Dz.U. z 1997 r. Nr 2, poz. 14 z późn. zm, zgodnie z którym wynagrodzenie za urlop szkoleniowy oblicza się tak jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy z tą jednak różnicą, że gdy pracownik otrzymuje zmienne składniki wynagrodzenia, to uwzględnia się je w wysokości wypłaconej w miesiącu korzystania z urlopu.

Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 962.