Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2017 r. (data wpływu 17 lutego 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2017 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Dnia 1 lutego 2017 roku Anna K. (dalej: „Wnioskodawczyni”) zawarła z bratem Michałem Piotrem K. (dalej: „Darczyńca”) umowę darowizny w formie aktu notarialnego. Na podstawie tej umowy Darczyńca dokonał darowizny środków pieniężnych w łącznej wysokości 60.000 zł na rzecz Wnioskodawczyni, zaś Wnioskodawczyni tę darowiznę przyjęła. Zgodnie z treścią aktu notarialnego środki te zostaną jej przekazane w dwunastu równych częściach, w ten sposób, że do 10 (dziesiątego) dnia każdego miesiąca począwszy od lutego 2017 roku Darczyńca będzie przekazywał ze swojego rachunku bankowego na rachunek bankowy Wnioskodawczyni 5.000 zł miesięcznie.

W akcie notarialnym Wnioskodawczyni zobowiązała się do udokumentowania faktu otrzymania powyższych kwot dowodami przekazania na rachunek bankowy.

Za dowód przekazania na rachunek przyjmowane więc będzie potwierdzenie otrzymania przelewu wygenerowane za pomocą strony internetowej banku Wnioskodawczyni.

Decyzja o przekazaniu darowizny w formie miesięcznych przelewów podyktowana była chęcią utrzymania płynności finansowej Darczyńcy, gdyż jednorazowe jej przekazanie byłoby znaczącym obciążeniem dla jego budżetu.

Wnioskodawczyni przewiduje, że w przyszłości może zawrzeć identyczne umowy darowizny środków pieniężnych, na podstawie których brat daruje jej określoną kwotę pieniężną wypłacaną w ratach, z jego rachunku bankowego na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Wnioskodawczyni wnosi o potwierdzenie, że darowizna środków pieniężnych dokonana na jej rzecz przez brata w sposób opisany w umowie darowizny podlega zwolnieniu z podatku od spadków i darowizn u Wnioskodawczyni, a w szczególności że:

  • Dowodem otrzymania środków pieniężnych przez Wnioskodawczynię jest wydruk z elektronicznego rachunku bankowego Wnioskodawczyni z potwierdzeniem otrzymanego przelewu darowizny; w związku z tym Wnioskodawczyni posiadając taki wydruk spełnia warunek do stosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn z art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.s.d.
  • Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zgłaszania nabycia środków pieniężnych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia ich wypłaty, ponieważ nabycie darowizny nastąpiło na podstawie umowy z bratem zawartej w formie aktu notarialnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana we wniosku umowa jest umową darowizny, spełniającą wymogi art. 888 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.), która podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 u.p.s.d. Stosownie do art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.s.d ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

  1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz,
  2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Jednocześnie w art. 4a ust. 4 u.p.s.d określone są przypadki, w których nie jest wymagane zgłoszenie nabycia do urzędu skarbowego tj. gdy:

  1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
  2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Wnioskodawczyni i jej brat należą do I grupy podatkowej, czyli Wnioskodawczyni może skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn otrzymanej darowizny na podstawie art. 4a ust. 1 u.p.s.d. Jednocześnie, skoro umowa darowizny środków pieniężnych została zawarta w formie aktu notarialnego, to na podstawie art. 4a ust. 4 pkt 2. Wnioskodawczyni nie ma obowiązku, dla zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, zgłaszania otrzymanej darowizny do urzędu skarbowego.

Jedynym warunkiem dla zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn do otrzymanej przez Wnioskodawczynię darowizny jest więc udokumentowanie jej otrzymania „dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym”.

Brat będzie wypłacał Wnioskodawczyni miesięczne raty darowizny przelewem z jego rachunku bankowego na rachunek bankowy Wnioskodawczyni. W opinii Wnioskodawczyni wydruk z rachunku bankowego elektronicznego z potwierdzeniem otrzymanego przelewu jest wystarczający do spełnienia przez Wnioskodawczynię warunku określonego powyżej. Z wydruku tego będzie wynikało wyraźnie, że otrzymany przelew wynika z umowy darowizny zawartej z bratem.

Udokumentowanie otrzymania darowizny, która zgodnie z aktem notarialnym zostanie przekazana w ratach, za pomocą wygenerowanych internetowo potwierdzeń wykonania przelewu jest wystarczającym dowodem przekazania środków pieniężnych przez darczyńcę na rzecz Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nie musi przekazywać tego wydruku do urzędu skarbowego, lecz powinna go posiadać i móc go przedstawić organom podatkowym na wypadek kontroli.

Obowiązek udokumentowania dokonanej darowizny ma wymiar jedynie techniczny, mający na celu potwierdzenie rzeczywistego wykonania umowy. W związku z tym, skoro potwierdzenie przelewu będzie zawierało informację pozwalające jednoznacznie przyporządkować je do umowy darowizny, to będzie stanowiło wystarczający dowód.

Analogiczny pogląd został wyrażony w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 lutego 2016 roku o sygn. IBPB-2-1/4515-226/15/BJ.

Podsumowując, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że w opisanym we wniosku stanie faktycznym spełnia wszystkie warunki do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn darowizny środków pieniężnych od brata.

W szczególności, skoro nabycie środków pieniężnych od brata nastąpiło na podstawie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, Wnioskodawczyni nie musi zgłaszać do urzędu skarbowego otrzymanie każdej raty wypłaty darowizny. Poza tym Wnioskodawczyni będzie dysponować potwierdzeniem wygenerowanym internetowo z rachunku bankowego, że otrzymała przelew darowizny na swój rachunek, co spełni drugi warunek do zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r., poz. 205 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m. in. darowizny.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą nabycia poszczególnych części (art. 6 ust. 1a cytowanej ustawy).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 cyt. ustawy, jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

  1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
  2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2 art. 4a ustawy o podatku od spadów i darowizn, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

W tym miejscu nadmienić należy, że zgodnie z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

  1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
  2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego wynika, że dnia 1 lutego 2017 roku Anna K. zawarła z bratem Michałem Piotrem K. umowę darowizny w formie aktu notarialnego. Na podstawie tej umowy Darczyńca dokonał darowizny środków pieniężnych w łącznej wysokości 60.000 zł na rzecz Wnioskodawczyni, zaś Wnioskodawczyni tę darowiznę przyjęła. Zgodnie z treścią aktu notarialnego środki te zostaną jej przekazane w dwunastu równych częściach, w ten sposób, że do 10 (dziesiątego) dnia każdego miesiąca począwszy od lutego 2017 roku Darczyńca będzie przekazywał ze swojego rachunku bankowego na rachunek bankowy Wnioskodawczyni 5.000 zł miesięcznie. W akcie notarialnym Wnioskodawczyni zobowiązała się do udokumentowania faktu otrzymania powyższych kwot dowodami przekazania na rachunek bankowy. Za dowód przekazania na rachunek przyjmowane więc będzie potwierdzenie otrzymania przelewu wygenerowane za pomocą strony internetowej banku Wnioskodawczyni. Decyzja o przekazaniu darowizny w formie miesięcznych przelewów podyktowana była chęcią utrzymania płynności finansowej Darczyńcy, gdyż jednorazowe jej przekazanie byłoby znaczącym obciążeniem dla jego budżetu. Wnioskodawczyni przewiduje, że w przyszłości może zawrzeć identyczne umowy darowizny środków pieniężnych, na podstawie których brat daruje jej określoną kwotę pieniężną wypłacaną w ratach, z jego rachunku bankowego na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

Zatem, w świetle przytoczonych przepisów prawa oraz przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że otrzymana przez Wnioskodawczynię od brata darowizna środków pieniężnych (zawarta w formie aktu notarialnego) podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, bez obowiązku składania zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego przy otrzymaniu każdej kolejnej raty. Spełnione są bowiem – jak wynika z opisu stanu faktycznego – warunki do zwolnienia. Wnioskodawczyni otrzymuje bowiem w ratach darowiznę od brata, czyli od osoby wymienionej w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, umowa darowizny została zawarta w formie aktu notarialnego, przekazanie środków zostanie udokumentowane w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zatem Wnioskodawczyni jest zwolniona ze zgłaszania nabycia środków pieniężnych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia ich wypłaty, ponieważ nabycie darowizny nastąpiło na podstawie umowy z bratem zawartej w formie aktu notarialnego.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanej interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska należy stwierdzić, iż co do zasady wiąże ona w sprawie, w której została wydana i nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowi podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja indywidualna z 17 marca 2017 r., nr 1462-IPPB2.4515.14.2017.1.JG1 – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej