Kwota kosztów uzyskania przychodów, które podatnik – osoba fizyczna pracująca w kilku przedsiębiorstwach – może odliczyć od przychodu zależy od liczby źródeł uzyskanego dochodu. Opodatkowaniu wynagrodzenia za pracę osoby fizycznej podlega suma przychodów osiągniętych z kilku zakładów pracy bez względu na rodzaj umowy (o pracę, zlecenia itp.). Natomiast wysokość zryczałtowanej kwoty kosztu uzyskania przychodu dotyczy tylko sytuacji, gdy pracownik ma umowę o pracę, a obecnie to:

• 1335,00 zł – jedna,
• 1668,72 zł – jedna, dojazd poza miejscem zamieszkania,
• 2002,05 zł – kilka,
• 2502,56 zł – kilka, dojazd poza miejscem zamieszkania.

Ta kwota jest niewystarczająca i relatywnie mała dla pracowników dojeżdżających. W ten sposób pracownik zatrudniony na więcej niż dwóch etatach płaci nieproporcjonalnie większy podatek dochodowy aniżeli pracownik zatrudniony tylko w jednym miejscu pracy lub w dwóch podmiotach.

W związku z powyższym poseł Krzysztof Sitarski skierował do ministerstwa finansów interpelację, w której zadał pytanie „Czy Rząd RP projektuje zmiany w kwestii wysokości kwoty kosztów uzyskania przychodów dla osób fizycznych pracujących na jednym lub kilku etatach?”

Odpowiedzi na interpelację nr 26743 posła Krzysztofa Sitarskiego w sprawie kosztów uzyskania przychodu, które podatnik – osoba fizyczna pracująca na kilku etatach – może odliczyć od przychodu, udzielił Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Filip Świtała, który wyjaśnił, że opodatkowanie dochodów osób fizycznych regulują przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą PIT”.

Ustawa PIT w art. 10 ust. 1 wymienia źródła przychodów i zalicza do nich między innymi:

• stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (pkt 1),
• działalność wykonywaną osobiście (pkt 2).

Jak wynika z postanowień art. 13 pkt 8 ustawy PIT, do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, ustawodawca zaliczył między innymi przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością
– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Co do zasady, dochody z umów o pracę oraz z ww. umów o charakterze cywilnoprawnym podlegają opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 ustawy PIT, z tym że dochód uzyskany z wymienionych na wstępie źródeł przychodów jest ustalany na odmiennych zasadach.

W związku z powyższym należy wskazać, iż na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy PIT dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24–25 oraz art. 30f ustawy PIT nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy PIT, koszty uzyskania przychodu z tytułu stosunku pracy wynoszą:

• 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1 335 zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
• nie mogą przekroczyć łącznie 2 002 zł 05 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
• 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1 668 zł 72 gr, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
• nie mogą przekroczyć łącznie 2 502 zł 56 za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Natomiast jeżeli koszty te były niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi (art. 22 ust. 11 ustawy PIT).

Przedstawiciel resortu finansów podkreślił, że obecnie nie są prowadzone prace legislacyjne nad zmianą powyżej regulacji kształtującej wysokość kosztów uzyskania przychodów z tytułu stosunku pracy.

Natomiast zasady ustalania wysokości kosztów uzyskania przychodów z tytułu pracy zarobkowej wykonywanej na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło normują inne przepisy.

Na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy PIT koszty te wynoszą 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Ponadto podatnik może zastosować koszty faktycznie poniesione, jeżeli koszty te były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej (art. 22 ust. 10 ustawy PIT).

Do kosztów tych zalicza się również koszty poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, w którym został uzyskany odpowiadający im przychód oraz koszty poniesione w roku złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania (art. 22 ust. 5 i ust. 5a pkt 2 ustawy PIT).

W związku z powyższym ustawa PIT przewiduje kwotowe koszty uzyskania przychodu wyłącznie w odniesieniu do przychodów z tytułu stosunku pracy, choć i w tym przypadku dopuszcza możliwość uwzględnienia kosztów faktycznie poniesionych, jednakże tylko w odniesieniu do kosztów udokumentowanych imiennymi biletami okresowymi.

Natomiast w przypadku umowy zlecenia i o dzieło, koszty te oblicza się z zastosowaniem normy procentowej, z możliwością uwzględniania kosztów faktycznie poniesionych przez podatnika.

Przedstawiciel resortu fiansów zauważył, iż w życiu codziennym występują różne przypadki zatrudnienia podatnika. Dotyczyć to może sytuacji zatrudnienia podatnika u tego samego pracodawcy na kilku etatach (stosunkach pracy), lub zatrudnienia u tego samego pracodawcy na postawie umowy o pracę i umowy zlecenia.

W takich sytuacjach choć pracownik ponosi de facto jedne koszty na dojazd, to ma prawo do zastosowania różnych kosztów uzyskania przychodów.

W przypadku dwóch etatów zastosuje do uzyskanego przychodu podwyższone koszty, maksymalnie do wysokości 2 002 zł 05 gr. Natomiast w przypadku zatrudnienia u tego samego pracodawcy na postawie umowy o pracę i umowy zlecenia, podatnik zastosuje podstawowe pracownicze koszty i 20% koszty do przychodów z umowy zlecenia.

Zatem w analizowanym stanie nie można przyjąć założenia, że obowiązujące normy prawne zawsze będą niekorzystne dla podatnika.

Ponadto o wysokości zobowiązania podatkowego podatnika nie decydują wyłączne koszty uzyskania przychodów, ale przede wszystkim wysokość uzyskanych w roku podatkowym dochodów, forma opodatkowania oraz możliwość zastosowania ulg podatkowych.

źródło: sejm.gov.pl