Konsumenci: prawo odstąpienia od umowy
Zakup towarów w cenie promocyjnej i zwrot kupionych rzeczy i rezygnacja z podpisanej umowy. Jakie obowiązują nas i przedsiębiorców terminy zwrotów rzeczy i płatności?
„Podpisano umowę kupna 4 rzeczy na pokazie pewnej firmy (pokaz odbył się poza siedzibą firmy). W umowie wpisano cenę za towary z dopiskiem cena promocyjna. Konsument chce zrezygnować z towarów, wysyła do firmy rezygnację z podpisanej umowy. Terminy co do rezygnacji zachowane. Kontaktuję się z firmą w celu ustalenia terminu zwrotu towarów i tu pojawia się problem. Osoba zajmująca się ustaleniem terminu informuje klienta, że nie może on zwrócić wszystkich 4 towarów, ponieważ zakupił je w cenie promocyjnej. Oczywiście firma podaje pełne kwoty za każdy z towarów i twierdzi, że klient musi zakupić jeden z nich. Czy firma ma prawo odmówić zwrotu wszystkich towarów jeżeli towar jest nieodpakowany oraz klient zachowuje wszelkie terminy na rezygnacje? Czy jest jakaś podstawa prawna, która pozwala firmie na takie zachowanie?”
Jeżeli Czytelnik jako konsument zawarł umowę …
(…) poza lokalem przedsiębiorstwa, przysługuje mu ustawowe prawo odstąpienia od umowy w terminie 14 dni. Prawo to jest wyłączone jedynie w przypadkach określonych w art. 38 ustawy z dnia 30.05.2014 r. o prawach konsumenta. Jeśli nie zachodzi żaden z przypadków wymienionych w powołanym wyżej przepisie, konsument jak najbardziej może skorzystać z prawa odstąpienia od umowy.
Prawa konsumenta
Prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umów (art. 38 ww. ustawy):
1) o świadczenie usług, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy;
2) w której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy;
3) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb;
4) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia;
5) w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;
6) w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami;
7) w której przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli;
8) w której konsument wyraźnie żądał, aby przedsiębiorca do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji; jeżeli przedsiębiorca świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których wykonania konsument żądał, lub dostarcza rzeczy inne niż części zamienne niezbędne do wykonania naprawy lub konserwacji, prawo odstąpienia od umowy przysługuje konsumentowi w odniesieniu do dodatkowych usług lub rzeczy;
9) w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;
10) o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę;
11) zawartej w drodze aukcji publicznej;
12) o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi;
13) o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.
Co istotne, wśród wyłączeń nie znajduje się zakup towaru w cenie promocyjnej, a zatem nie jest zgodne z prawdą twierdzenie przedsiębiorcy, iż w celu realizacji prawa odstąpienia od umowy, musi zakupić jeden z produktów po cenie standardowej, by móc zwrócić pozostałe trzy produkty.
Zgodnie z tym, co napisał Czytelnik, wszystkie zakupione towary są w oryginalnych opakowaniach, a zatem nie noszą śladów użytkowania.
Oczywiście przedsiębiorca prawdopodobnie usiłuje zinterpretować na swoją korzyść przypadek wyłączenia prawa do odstąpienia od umowy określony w art. 38 pkt 2 cyt. ustawy, gdzie jest mowa o umowie, w której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy. Jednakże biorąc pod uwagę sprzedaż na pokazach, nie można uznać, że cena towaru zależy od wahań na rynku finansowym, a tym bardziej, że przedsiębiorca nie sprawuje kontroli nad tą ceną, a zatem m. in. na okresie obowiązywania ceny promocyjnej.
W ocenie Autora, przy zachowaniu ustawowych terminów Czytelnik-konsument jak najbardziej ma prawo skorzystania z odstąpienia od umowy sprzedaży wszystkich czterech produktów zakupionych podczas pokazu, bez względu na fakt zakupienia ich w cenie promocyjnej.
Jednocześnie Autor pragnie zwrócić uwagę na treść art. 34 omawianej ustawy. Mianowicie, konsument ma obowiązek zwrócić rzecz przedsiębiorcy lub przekazać ją osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że przedsiębiorca zaproponował, że sam odbierze rzecz. Do zachowania terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem.
Ponadto konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów.
Istotne jest również to, że jeżeli umowę zawarto poza lokalem przedsiębiorstwa a rzecz dostarczono konsumentowi do miejsca, w którym zamieszkiwał w chwili zawarcia umowy, przedsiębiorca jest zobowiązany do odebrania rzeczy na swój koszt, gdy ze względu na charakter rzeczy nie można jej odesłać w zwykły sposób pocztą.
Z kolei w myśl art. 32 w/w ustawy, przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Przy czym jeżeli przedsiębiorca nie zaproponował, że sam odbierze rzecz od konsumenta, może wstrzymać się ze zwrotem płatności otrzymanych od konsumenta do chwili otrzymania rzeczy z powrotem lub dostarczenia przez konsumenta dowodu jej odesłania, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi wcześniej.
Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 30.05.2014 r. o prawach konsumenta – Dz.U. z 2017 r. poz. 683 ze zm.