Czy nadal nie ma podstaw prawnych monitoringu wizyjnego w szkołach?

„Dotychczas kamery były w szkole zamontowane na korytarzach, w szatni, przed wejściem. Aktualnie planuję montaż kamer rejestrujących również dźwięk. Zależy nam na monitorowaniu jakości pracy szkoły, a zwłaszcza przebiegu procesu nauczania, metod dydaktycznych stosowanych przez nauczycieli i sposobów komunikacji uczeń-nauczyciel. Opisany standard jest związany z planowanym przekształceniem się szkoły i odejściem od ogólnoprzyjętych metod nauczania. Obraz będzie zapisywany na okres tygodnia i będzie stanowił materiał do omówienia wyników pracy nauczycieli z doradcą dydaktycznym. Część nagrań będzie wykorzystywana do promocji zajęć szkolnych. Braliśmy też pod uwagę stworzenie „okienka” dla rodziców, w którym będą mogli się logować i patrzeć jak ich dzieci się uczą. Czy są jakieś obostrzenia, przepisy, procedury, wymogi itp. które zabraniałyby rejestrowania lekcji? W dokumentach szkolnych, tj. karcie zgłoszenia uczniów mamy zgodę na wykorzystywanie wizerunku dzieci i rodziców w celach marketingowych, promocyjnych.”

Zauważyć należy, że w chwili obecnej …

(…) brak jest wyraźnej podstawy prawnej, umożliwiającej zainstalowanie monitoringu wizyjnego w szkołach i na ich terenach. Obecnie żaden przepis prawa nie reguluje zasad, na jakich można instalować taki monitoring – obowiązują jedynie ogólne zasady dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa. Konsekwencją braku przepisów regulujących możliwość instalacji systemów monitorujących w szkołach jest dowolność działań w tym zakresie, aczkolwiek jest ona ograniczona koniecznością zapewnienia uczniom poszanowania ich godności i prawa do prywatności.

Zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo oświatowe (art. 89 ust. 17 i 18), to organ prowadzący szkołę odpowiada za jej działalność, zaś do jego zadań należy w szczególności zapewnienie bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki. Dyrektor placówki wykonuje natomiast zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę (art. 68 ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy).

Ponadto, w związku z przyjęciem sprawozdania z realizacji programu rządowego „Monitoring wizyjny w szkołach i placówkach”, realizowanego w latach 2007–2009, Ministerstwo Edukacji Narodowej wystosowało pismo z dn. 17.11.2010 r. skierowane do kuratoriów oświaty. W piśmie tym, w związku z instalacją systemów monitoringu wizyjnego, kuratoria zaleciły dyrektorom szkół:

• oznaczenie budynków szkół tabliczkami z napisem „teren monitorowany”,
• zgłoszenie monitoringu CCTV, który zainstalowano w szkołach, do najbliższej komendy policji,
• umieszczenie w statutach szkół zapisów o objęciu budynków szkół i terenu szkolnego zapisem kamer CCTV w celu zapewnienia bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki,
• określenie przez dyrektorów szkół, w porozumieniu z radami pedagogicznymi, radami rodziców oraz samorządami szkolnymi, i zapisanie w programach wychowawczych szkół zasad wykorzystania zapisów z monitoringu dla realizacji misji wychowawczej szkoły.

Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2017 r. poz. 59 z późn. zm.